اختلالات تجزیه ای و اسکیزوفرنی هر دو عارضه های جدی سلامت روان محسوب می‌شوند. در حالی که این دو بیماری شباهت هایی به هم دارند، اما یکی نیستند و علایم، علل و درمان های متمایزی دارند. در این مقاله در مورد تفاوت اختلالات تجزیه ای با اسکیزوفرنی بیشتر می‌خوانیم.
اختلالات تجزیه ای در مقابل اسکیزوفرنی
تفاوت اختلالات تجزیه ای با اسکیزوفرنی چیست؟ اختلالات تجزیه ای، مشکلاتی در تداوم خاطرات، افکار، هویت و اعمال نشان می‌دهند که منجر به قطع ارتباط فرد با واقعیت می‌شود.
اسکیزوفرنی، وضعیتی است که با اختلال در افکار، احساسات و رفتار مشخص می‌شود.
برای آگاهی بیشتر از تفاوت های بین اختلالات تجزیه‌ای و اسکیزوفرنی به خواندن این مقاله ادامه دهید. اگر شما یا یکی از عزیزان‌تان علایم این عارضه ها را تجربه می‌کنید، برای تشخیص و درمان از یک متخصص سلامت روان یا مشاوره روانشناسی کمک بگیرید.
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی و اختلالات تجزیه ای ممکن است علایم مشابهی را تجربه کنند. علایم مشترک می تواند شامل شنیدن صداها، از دست دادن حافظه و احساس قطع ارتباط با خود و دیگران باشد.
با این حال، افراد مبتلا به اختلالات تجزیه ای بیشتر احتمال دارد مسخ شخصیت، واقعیت زدایی و از دست دادن حافظه را تجربه کنند. یکی دیگر از تفاوت‌های قابل توجه این است که افراد مبتلا به اسکیزوفرنی با احتمال بیشتری از مشکلات عملکرد شناختی رنج می برند.
علایم اسکیزوفرنی چیست؟
- هذیان ها
- توهمات
- تفکر آشفته یا نامنظم
- رفتار حرکتی غیرمعمول
- کناره گیری اجتماعی
- عدم بیان عاطفی
- نقص های شناختی
علایم اختلالات تجزیه ای چیست؟
- فراموشی یا شکاف حافظه
- احساس گسستگی یا جدا شدن
- احساس واقعیت زدایی یا واقعی نبودن
- ناتوانی در مقابله با استرس
- مشکلات هویتی
علل
مانند بسیاری از عارضه های سلامت روان، تعیین علت اسکیزوفرنی و اختلال تجزیه ای می تواند دشوار باشد. تحقیقات در این مورد همچنان ادامه دارد.
علل اسکیزوفرنی
در حال خواندن مقاله تفاوت اختلالات تجزیه ای با اسکیزوفرنی هستید. علتی واحد برای اسکیزوفرنی وجود ندارد. تحقیقات به یک پیوند ژنتیکی قوی اشاره کرده اند، زیرا سابقه خانوادگی روان پریشی به طور چشمگیری خطر ابتلا به این بیماری را در فرد افزایش می دهد. عواملی که ممکن است خطر اختلال اسکیزوفرنی را افزایش دهند عبارتند از:
- تفاوت های مغزی: اسکیزوفرنی با تغییر موادی در مغز مرتبط است که انتقال دهنده های عصبی دوپامین و گلوتامات را شامل می شود.
- محیط: اسکیزوفرنی با قرار گرفتن در معرض ویروس ها یا سو تغذیه در طول سه ماهه اول یا دوم بارداری والدین ارتباط دارد.
- مصرف مواد: مصرف موادی که ذهن را دچار تغییر می کنند در سنین نوجوانی یا جوانی می تواند خطر بروز اسکیزوفرنی را افزایش دهد. این مواد شامل ماری جوانا نیز می‌شود، که خطر بروز حوادث روانی را بالا می برد.
علل اختلالات تجزیه ای
از سوی دیگر، اختلالات تجزیه ای معمولا در واکنش به ترومایی قابل توجه ایجاد می شوند. تروماها ممکن است شامل حضور در نبردی نظامی یا قرارگیری در معرض سواستفاده جسمی یا جنسی باشد که تجربه آن مغز را به هم می ریزد. این اختلال می تواند زمانی که فرد تحت استرس شدید است، بدتر شود.
شیوع اسکیزوفرنی و اختلالات تجزیه ای چقدر است؟
هم اسکیزوفرنی و هم اختلالات تجزیه ای نسبتا نادر هستند. بر اساس برخی برآوردها:
- اسکیزوفرنی حدود 1% از آمریکایی ها را تحت تاثیر قرار می دهد. مردان مبتلا به اسکیزوفرنی معمولا در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه 20 و زنان مبتلا اواخر دهه 20 علایم را تجربه می کنند. (در مجموع تعداد مبتلایان در سراسر جهان بیش از 21 میلیون نفر تخمین زده می شود).
- اختلالات تجزیه ای 2.4% از آمریکایی ها را تحت تاثیر قرار می دهد.
اشخاص مبتلا به اسکیزوفرنی با احتمال بیشتری عارضه های دیگری از جمله اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اختلال وسواس جبری – فکری (OCD) و اختلال افسردگی اساسی را تجربه می کنند. آنها همچنین در معرض خطر بیشتری برای سومصرف مواد هستند.
هر نوع اختلال تجزیه‌ای، میانگین شروع و فراوانی متفاوتی دارد. با این حال، اپیزودهای فراموشی (از دست دادن حافظه) می توانند در هر زمان و هر سنی رخ دهند و از چند دقیقه تا چند سال طول بکشند.
در حال خواندن مقاله تفاوت اختلالات تجزیه ای با اسکیزوفرنی هستید. مطالعات نشان می دهد که در علایم تجزیه ای بین زنان و مردان تفاوتی وجود ندارد. محققان حدس می زنند که شاید دلیل تشخیص بیشتر این اختلالات در زنان به این واقعیت مرتبط باشد که مردان به جای سیستم سلامت، وارد سیستم قانونی می شوند.
تشخیص
برای تشخیص وضعیت شما، متخصص سلامت روان در مورد علایم تان سوالاتی می پرسد، سابقه پزشکی جمع آوری می کند و معاینات جسمی انجام می دهد. او همچنین ممکن است از تست های آزمایشگاهی یا سایر آزمایش‌های تشخیصی برای رد هر گونه بیماری پزشکی که می تواند باعث بروز نشانگان‌تان شود، استفاده کند.
تشخیص خاص شما بستگی به نوع علایمی دارد که با آن مواجه هستید. متخصص سلامت روان شما از «راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ، ویرایش پنجم (DSM-5) برای تشخیص بیماری تان استفاده خواهد کرد.
تشخیص اسکیزوفرنی
برای برآوردن معیارهای اسکیزوفرنی، فرد باید دو یا چند مورد از علایم زیر را تجربه کند (از جمله دست کم یکی از سه مورد اول فهرست):
- هذیان: هذیان شامل باورهای نادرست ثابت است. برای مثال، ممکن است شخصی باور داشته باشد که بیگانگان از طریق یک برنامه رادیویی خاص با آنها صحبت می کنند یا اینکه شخصی در مورد آنها جاسوسی می کند، حتی اگر هیچ مدرکی پیرامون صحت این باورها وجود نداشته باشد.
- توهمات: ممکن است شخص چیزهایی ببیند که دیگران نمی بینند، چیزهایی بشنود که هیچ کس نمی شنود، یا بوهایی را استشمام کند که کس دیگری حس نمی کند.
- گفتار نامنظم: می تواند شامل این موارد باشد: استفاده از کلمات یا عبارات ساختگی که فقط برای خود فرد معنی دارد، تکرار کلمات یا عبارات مشابه، استفاده از کلمات هم قافیه بی معنی در پی هم یا پریدن از موضوعی به موضوع دیگر بدون توانایی حفظ یک گفتگو.
- رفتار به شدت آشفته یا کاتاتونیک: افراد ممکن است رفتارهای عجیب و غریبی از خود نشان دهند که در عملکرد آنها اختلال ایجاد می کند.
- علایم منفی: مبتلایان به اسکیزوفرنی ممکن است انواع خاصی از واکنش های عاطفی را که افراد سالم انجام می‌دهند از خود نشان ندهند. برای مثال، یک فرد مبتلا ممکن است تعامل اجتماعی نداشته باشد یا نسبت به اخبار خوش یا بد واکنش هیجانی از خود نشان ندهد.
احتمال دارد افراد مبتلا به اسکیزوفرنی در مورد اختلال خود بینش نداشته باشند. افرادی که فکر نمی کنند مشکلی دارند، کمتر از درمان پیروی می کنند. این می تواند به معنای نرخ عود بالاتر، افزایش بستری اجباری در بیمارستان‌های روانپزشکی و عملکرد روانی اجتماعی ضعیف‌تر باشد.
تشخیص اختلال تجزیه ای
در این بخش از مقاله در حال خواندن مقاله تفاوت اختلالات تجزیه ای با اسکیزوفرنی، به نحوه تشخیص می‌پردازیم. سه نوع مختلف از اختلال تجزیه ای وجود دارد: اختلال مسخ شخصیت/مسخ واقعیت، فراموشی تجزیه ای و اختلال هویت تجزیه ای (DID) که هر کدام مجموعه ای از معیارهای تشخیصی خود را در DSM-5 دارند.
- اختلال مسخ شخصیت/واقعیت زدایی: تشخیص آن مستلزم تجربه اپیزودهای مستمر یا مکرر مسخ شخصیت، واقعیت زدایی یا هر دو است.
- فراموشی تجزیه‌ای: کسانی که دچار فراموشی تجزیه ای هستند در به خاطر سپردن اطلاعات مربوط به خود، مانند خاطره یک رویداد آسیب زا یا در موارد نادر اطلاعات هویتی یا گذشته خود مشکل دارند.
- اختلال هویت تجزیه‌ای: این اختلال قبلا به نام اختلال چند شخصیتی شناخته می‌شد. فرد مبتلا به اختلال هویت تجزیه‌ای بین دو یا چند شخصیت متمایز جابهجا می شود. شکاف در حافظه یکی دیگر از ویژگی های رایج این بیماری است.
افراد مبتلا به اختلالات تجزیه ای ممکن است در بعضی زمان ها به طور طبیعی عمل کنند. سپس، علایم آنها می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند و کار، حفظ روابط یا ادامه تحصیل را دشوار سازد.
درمان
از آنجایی که درمان های اسکیزوفرنی و اختلالات تجزیه‌ای مختص این بیماری ها است، تشخیص درست ضرورت دارد. نه اسکیزوفرنی و نه اختلالات تجزیه ای به طور کامل قابل درمان نیستند، اما می توان آنها را به روش های مختلف مدیریت کرد. درمان اغلب شامل روان درمانی، دارو و حمایت است.
درمان های اسکیزوفرنی
درمان استاندارد اسکیزوفرنی شامل داروهای ضد روان پریشی، همراه با روان درمانی و خدمات حمایتی اجتماعی است. با داروی مناسب، توهمات و هذیان ها می‌توانند فروکش کنند.
بستری شدن در بیمارستان ممکن است برای ایمنی فرد مبتلا به اسکیزوفرنی و همچنین اطرافیانش ضروری باشد.
درمان های اختلالات تجزیه ای
اختلالات تجزیه ای معمولا با گفتگو درمانی قابل درمان اند. گزینه های درمان می تواند شامل درمان شناختی-رفتاری (CBT)، رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) و حساسیت زدایی از طریق حرکت چشم و پردازش مجدد (EMDR) باشد. همچنین می توان بسته به شرایط از داروهای ضد افسردگی یا سایر داروها استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: انواع اختلالات شخصیت
عوارض اختلال تجزیه ای
در حال خواندن مقاله تفاوت اختلالات تجزیه ای با اسکیزوفرنی هستید. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی در معرض خطر بیشتری برای خودکشی قرار دارند. خطر خودکشی در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی 20 برابر بیشتر است، در حالی که 5 تا 13 درصد آنها بر اثر خودکشی می میرند.
خودکشی همچنین می تواند مسیله ای جدی برای افراد مبتلا به اختلالات تجزیه ای، به ویژه اختلال هویت تجزیه ای باشد. بیش از 70 درصد افراد مبتلا به اختلال هویت تجزیه ای اقدام به خودکشی کرده اند. تلاش های خودکشی و خودآزاری نیز در بین این افراد رایج است.
پیشگیری اختلال تجزیه ای
هیچ راه مطمینی برای پیشگیری از اسکیزوفرنی وجود ندارد. این بیماری به شدت با تاثیرات ژنتیکی و تفاوت های مغزی مرتبط است. با این حال، شاید بتوان با اجتناب از عوامل خطرزای محیطی مانند مصرف مواد خطر بروز آن را کاهش داد.
از آنجایی که اختلالات تجزیه ای به شدت با تجارب تروماتیک مرتبط اند، یافتن راه هایی برای کاهش پریشانی و درمان اثرات بعدی تروما می تواند مفید باشد.
خلاصه
اسکیزوفرنی و اختلالات تجزیه ای در برخی علایم شبیه به هم هستند، اما تشخیص اینکه دو عارضه جداگانه اند، بسیار اهمیت دارد. اسکیزوفرنی بیشتر با افکار و رفتارهای آشفته مشخص می‌شود، در حالی که اختلالات تجزیه ای به احتمال زیاد باعث ایجاد احساس جدایی از خود و واقعیت می شوند.
تشخیص صحیح مهم است زیرا درمان های این دو عارضه متفاوت اند. اسکیزوفرنی به طور کلی با داروهای ضد روان پریشی درمان می شود، در حالی که اختلالات تجزیه ای عمدتا با گفتگو درمانی مدیریت می شوند.
سخن پایانی
هم اسکیزوفرنی و هم اختلالات تجزیه ای عارضه هایی هستند که سوبرداشت های زیادی در مورد آنها وجود دارد. تجربه علایم هر یک از این بیماری ها می تواند ناراحت کننده و اختلالزا باشد، بنابراین در صورت داشتن نشانگانی که باعث نگرانی تان می شود، مهم است که به دنبال کمک باشید.
متخصص سلامت روان شما ( مرکز مشاوره سها کلینیک ) می‌تواند تعیین کند که علایمی که تجربه می‌کنید حاکی از اسکیزوفرنی، اختلال تجزیه‌ای یا چیز دیگری است. با درمان مناسب، افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا اختلال تجزیه ای می توانند زندگی سازنده و رضایت‌بخشی را تجربه کنند.
منتظر خواندن نظرات و تجربیات شما هستیم.
منبع
کلینیک روانشناسی سها٬ مرکز ارائه خدمات مشاوره روانشناسی٬ مشاوره آنلاین٬ مشاوره خانواده و مشاوره جنسی
