بلوغ در نوجوانان زمانی است که بدن و عواطف نوجوان از کودکی به سمت بزرگسالی شروع به رشد می‌کند. در این مقاله در مورد علایم بلوغ در نوجوانان و تغییرات جسمی و روانی ناشی از آن می‌خوانیم.
فهرست محتوا
- بلوغ چگونه است؟
- تغییرات جسمی بلوغ در نوجوانان چیست؟
- تغییرات عاطفی بلوغ در نوجوانان چیست؟
- تغییرات عاطفی در دوران بلوغ در نوجوانان چه تاثیراتی بر او دارد؟
- آثار روانی بلوغ در نوجوانان
- رفتار صحیح والدین در زمان بلوغ در نوجوانان چگونه است؟
بلوغ چگونه است؟
بلوغ در نوجوانان چگونه است؟ در دوران بلوغ، بدن نوجوان سریع‌تر از هر زمان دیگری در زندگی او رشد می‌کند. به استثنای تغییرات جسمی، نوسانات عجیب هیجانی هم اتفاق می‌افتد که انفجاری در احساسات و عواطف فرد ایجاد می‌کند.
آگاهی از تغییراتی که بلوغ ایجاد می‌کند، قبل از وقوع آن، به نوجوان و اطرافیانش کمک می‌کند تا حدی قادر به پیش‌بینی تجربیات آینده خود باشند.
فرقی در محل زندگی نوجوان ندارد، چه پسر و چه دختر، هیج دو نفری شبیه به هم نیستند، اما یک موضوع مشترک در بین افراد این است که همه نوجوان‌ها دوران بلوغ را می‌گذارنند.
معمولا بلوغ بین 8 تا 13 سالگی در دختران و 9 تا 15 سالگی در پسران شروع می‌شود. این طیف وسیع سنی به این سوال پاسخ می‌دهد که چرا بعضی از نوجوان‌ها شبیه بچه‌ها هستند، در حالی که دیگران شبیه به بزرگسالان رفتار می‌کنند.
بیشتر بخوانید: دوران بلوغ و نکات پیرامون آن
تغییرات جسمی بلوغ در نوجوانان چیست؟
هنگامی که بدن نوجوان آماده شروع بلوغ است، غده هیپوفیز واقع در بخش پایینی مغز، هورمون‌های خاصی ترشح می‌کند. بسته به این که فرد پسر است یا دختر، این هورمورن‌ها روی قسمت‌های مختلف بدن اثر می‌گذارد.
برای پسرها، این هورمون‌ها از طریق جریان خون عبور کرده و به بیضه‌ها می‌رسند که شروع به ساخت تستوسترن می‌کنند و اسپرم ساخته می‌شود. تستوسترون هورمونی است که باعت بیشتر تغییرات بدن پسر در دروان بلوغ می‌شود. مردان برای این که بتواند تولید مثل کنند، به اسپرم نیاز دارند .
در دختران این هورمون‌ها دو تخمدان را هدف قرار می‌دهند. که حاوی تخمک‌هایی هستند که از بدو تولد در بدن دختر وجود داشته اند. این هورمون‌ها باعث می‌شود تخمدا‌ن‌ها شروع به تولید هورمون استروژن کنند. این هورمون‌ها بدن یک دختر را آماده می‌کنند تا دوره‌های قاعدگی خود را شروع کند و بتواند در آینده باردار شود.
پسران و دختران هردو شروع به رشد مو در زیر بغل و نواحی اندام تناسلی خود می‌کنند. علاوه بر این، پسران نیز شروع به رشد مو در نواحی صورت می‌کنند.
در واقع از جهت دیگر، نوسانات زیادی دریک زمان کوتاه به وجود می‌آید و باید گفت در دروه بلوغ رشد سریع اتفاق می‌افتد. با سرعت رشد به نظر می‌آید یک قسمت از بدن سریع‌تر از اندام‌های دیگر رشد می‌کند. این موضوع در زمان بلوغ طبیعی است. در نهایت بقیه بدن هم رشد کرده و شکل می‌گیرد. علاوه بر این تغییرات، صدای پسرها عمیق تر می‌شود و با صدای بلندتری صحبت می‌کنند. بدن دختران هم انحنای بیشتری پیدا می‌کند؛ به این معنی که بخش‌هایی از بدنشان مانند سینه‌ها رشد می‌کند.
تغییرات عاطفی بلوغ در نوجوانان چیست؟
به دنبال تغییرات بدنی، احساسات و عواطف نیز تغییر می‌کند. بلوغ، طرز فکر نوجوان را دچار تحول می‌کند. تغییرات عاطفی در هنگام بلوغ از فردی به فرد دیگر و در طول زمان بسیار متفاوت است. همانطور که هورمون‌ها ظاهر بدن نوجوان را در بیرون تغییر می‌دهند، در درون نیز تغییراتی ایجاد می‌شود. دوران بلوغ یکی از آسیب پذیرترین دوران‌های زندگی نوجوان است. با تغییرات هورمونی و بدنی مربوط به دوران بلوغ، ممکن است نوجوان احساس سردرگمی کند یا احساسات شدیدی داشته باشد که قبلا هرگز نداشت. ممکن است بیش از حد حساس یا به راحتی ناراحت شود.
همچنین نوجوان حتی گاهی در مورد تغییرات بدن خود احساس نگرانی می‌کند. شاید فکر کند که دیگران می‌خواهند احساسات او را جریحه دار یا عمدا او را ناراحت کنند. گاهی هم برعکس، نوجوان حس بسیار خوبی نسبت به خود دارد. در زمان بلوغ، نوجوان در برخی از جنبه‌های زندگی خود خواستار استقلال است. گاهی نیاز شدیدی به ارتباطات اجتماعی خارج ازخانواده حس می‌کند.
در دوران بلوغ در نوجوانان ، فرد گاهی اوقات که نتواند به اهداف خود برسد احساس ناامیدی می‌کند. در این دوران رفتار نوجوان تکانشی و کنترل نشده به نظر می‌رسد و ممکن است رفتارش حالت تهاجمی به خود بگیرد. در دوران بلوغ، بیشتر نوجوانان در طول روز احساس سستی و خستگی می‌کنند. زمانی که بحث استقلال پیش کشیده می‌شود، حتی در انتخاب غذا هم استقلال نقش مهمی در تصمیم نوجوانان ایفا می‌کند و نوجوان انتخاب‌های غذایی خود را انجام می‌دهد. دوران بلوغ دوران ماجراجویی‌هایی نوجوان است.
بیشتر بخوانید: بلوغ جنسی در دختران و پسران
تغییرات عاطفی در دوران بلوغ در نوجوانان چه تاثیراتی بر او دارد؟
قابل توجه است که احساسات نوجوان برایش معنادارتر از قبل می‌شود. او ممکن است بخواهد احساسات مربوط به تجربه‌هایش را به طور کامل برای اطرافیانش بازگو کند. نوجوان در دوران بلوغ به جایی می‌رسد که هر چیز کوچک که قبلا او را آزار نمی‌داد، اکنون او را به وحشت می‌اندازد. البته احساس عصبانیت در دوران بلوغ به دلیل تغییرات هورمونی طبیعی است. عصبانیت نوجوان ممکن است گاهی به بالاترین و گاه به پایین ترین حد برسد.
نحوه واکنش نوجوان در دوران بلوغ یک روز ممکن است متفاوت از روز دیگر باشد. نوجوان در زمان نوسانات خلقی، لحظاتی واقعا احساس خوشحالی می‌کند و لحظه‌ای دیگر غمگین می‌شود. در این مواقع است نوجوان فکر می‌کند موجود عجیبی است و در صدد مقایسه خود با دوستان بر می‌آید؛ در نتیجه دیگر به خود اطمینان کافی ندارد. بنابراین خود پنداره او در زمان بلوغ دستخوش تغییرات می‌شود و از عدم اعتماد به نفس رنج می‌برد .
اگر بخواهیم از بعضی آثار بلوغ نام ببریم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :
آثار روانی بلوغ در نوجوانان
- پرخاشگری و عصبانیت
- افسردگی
- بی نظمی
- استرس و اضطراب
- عدم تعادل مغزی
- احتمال آسیب رساندن به خود در دوران بلوغ
- سعی در ابزار وجود
- اختلالات خوردن
- سعی در ابزار استقلال
- اختلالات در خواب
رفتار صحیح والدین در زمان بلوغ در نوجوانان چگونه است؟
- نوجوان در سن بلوغ ممکن است در مورد مسایل نظرات مخالفی بیان کند. والدین باید شنونده باشند و به نظر آنها احترام بگذارند.
- برقراری تعامل مثبت با فرزند در حال بلوغ مهم است
- به هویت یابی نوجوان کمک کنند و راهنمایی‌های لازم را ارایه دهند
- تقویت عزت نفس از طریق قبول و دوست داشتن نوجوان حتی زمان ارتکاب اشتباه
- آگاهی از شرایط ویژه نوجوان در زمان بلوغ
- نادیده گرفتن بعضی از اشتباهات در صورت پدیدار شدن مشکلات شدید
- مراجعه به روانشناس در صورت نیاز
بنابراین توجه به بلوغ در نوجوانان ، در امر آموزش و تربیت کمک شایانی می‌کند و برای تعادل سلامت روانی خانواده ثمربخش است.
مرکز مشاوره سها به عنوان بهترین کلینیک روانشناسی در تهران آماده ارائه برترین خدمات مشاوره‌نوجوان به صورت آنلاین، تلفنی و حضوری می‌باشد.
منبع
کلینیک روانشناسی سها٬ مرکز ارائه خدمات مشاوره روانشناسی٬ مشاوره آنلاین٬ مشاوره خانواده و مشاوره جنسی
