مشاوره کودک

مشاوره روانشناسی کودک چیست؟

در پاسخ به این سوال که مشاوره کودک چیست ، می‌توان گفت مشاوره روانشناسی کودک بسیار شبیه به درمان و مشاوره برای بزرگسالان است: دکتر مشاور کودکان فضایی امن و گوش شنوایی همدلانه به آنها ارائه می‌دهد و در عین حال ابزارهایی برای ایجاد تغییر در افکار، احساسات و رفتارهای آنان فراهم می‌کند.

چه کودکانی به مشاوره نیاز دارند؟

کودکانی که دچار تغییرات ناگهانی در رفتار، علایق و عادات روزمره خود می‌شوند، ممکن است به مشاوره کودک نیاز داشته باشند. نشانه‌هایی مانند نافرمانی بیش از حد، تغییرات شدید در خواب و تغذیه، نگرانی و غم مفرط یا بازگشت به رفتارهای کودکانه مانند شب‌ادراری و وابستگی شدید، می‌توانند نشان‌دهنده مشکلات عاطفی یا روانی باشند. همچنین، کودکانی که از اجتماع کناره‌گیری می‌کنند، علاقه‌ای به بازی یا تعامل با دیگران ندارند یا حرف از خودآزاری و ناامیدی می‌زنند، نیاز به مراجعه فوری به مرکز مشاوره کودکان دارند. همچنین علایم زیر نشان از نیاز به مراجعه به مرکز مشاوره کودک است:

اضطراب:

یکی از مزایای اصلی مشاوره برای کودکان این است که به آنها می‌آموزد چگونه به تنهایی آشفتگی‌های هیجانی و اضطراب را به طور موثری مدیریت کنند. به طور خاص، کودکان یاد می‌گیرند که چگونه از حملات وحشتزدگی پیشگیری کنند و به شیوه‌های سالم‌تری با اضطراب مقابله کنند. مثلا یک کودک مضطرب می‌تواند تمرینات تنفسی، مدیریت استرس و نحوه کنترل ماهیچه‌های خود را بیاموزد و زمانی که هیجانزده می‌شود آنها را به کار بگیرد. به این ترتیب دفعات بعدی که در موقعیت استرس زا قرار گیرد، دچار تنش نمی‌شود. همچنین خودگویی مثبت و اهمیت صحبت با کسی در هنگام احساس پریشانی، درماندگی ذهنی، سردرگمی، آشفتگی، افسردگی یا اضطراب را می‌آموزد و از این مقابله‌ها بهره‌مند می‌شود.

مشاوره کودک می‌تواند به فرزند شما کمک کند تا بفهمد که ابراز نکردن این احساسات و فروخوردن آنها فقط همه چیز را بدتر می‌کند. فرزند شما با به اشتراک گذاشتن این نگرانی‌ها و ترس‌ها با یک فرد حرفه‌ای یا حداقل یک دوست یا خویشاوند مورد اعتماد، می‌تواند از کمک مورد نیاز برای مقابله، مدیریت یا حل مسایلی که باعث ناراحتی او می‌شود، برخوردار شود.

تروما:

حقیقت این است که بعضی از کودکان با موقعیت‌های آزارنده‌ای مواجه می‌شوند که آنها را دچار آسیب‌های روانی می‌کند. حوادثی که هیچ کودکی نباید شاهد آن‌ها باشد یا آنها را تجربه کند. تأثیرات منفی و دلخراش تروما می‌تواند شامل شوک، بی‌اعتمادی، بی‌حسی هیجانی و اجتماعی، ترس، اضطراب و افسردگی باشد. متأسفانه در برخی موارد این حوادث می‌توانند باعث بروز اختلال استرس پس از تروما (PTSD) شوند. علایم PTSD احتمالا شامل تمایل قوی به اجتناب از افراد یا مکان‌های مرتبط با تروما، خاطرات غم‌انگیز و پرتنش، کابوس‌ها، بی‌خوابی، پرخاشگری یا بی‌قراری است. خبر خوب این است که مشاوره کودک می‌تواند برای کودکانی که از PTSD رنج می‌برند مجرایی فراهم کند تا احساسات، ترس‌ها و نگرانی‌های خود را ابراز کنند.

همچنین، مشاوره به این کودکان کمک می‌کند تا به این درک برسند که در مورد حادثه‌ای که رخ داده، آنها مقصر یا قابل سرزنش نیستند؛ آنها فقط بازمانده‌اند و قربانی یا مرتکب محسوب نمی‌شوند.

طلاق:

جدا شدن والدین می‌تواند برای کودک بسیار دردناک باشد. در حقیقت بسیار رایج است که کودکان خودشان را در جدایی والدین مقصر بدانند. همچنین معمولاً کودکان فکر می‌کنند چون آنها باعث پایان ازدواج پدر و مادر خود شده‌اند، پس دوست داشتنی نیستند. پس از آن با پیامد ناگوار طلاق مواجه می‌شوند: مسائل مربوط به حضانت کودک. گاهی اوقات توافقات جابجایی مراقبت دوستانه است اما گاهی نیز پرتنش می‌شود؛ یک نبرد حضانت میان والدین. اجبار به انتخاب یکی از والدین می‌تواند سبب بروز احساسات ناراحتی، اضطراب و گناه در کودک شود. مخصوصاً زمانی که او باید انتخاب کند که بقیه زندگی‌اش را با کدام یک بگذراند. علاوه بر این، کودکانی که انتخاب‌شان با والدین یا خواهر و برادرهایشان همسو نیست، اغلب غمگین، سردرگم، پریشان و درمانده می‌شوند. مشاوران کودک می‌توانند به کودکانی که والدینشان جدا شده‌اند یا به زودی جدا خواهند شد آموزش دهند که چگونه با احساسات متضاد و گیج‌کننده خود کنار بیایند. آنها این کار را با ارائه طیف وسیعی از فنون انجام می‌دهند، از جمله تنفس عمیق، هنر یا موسیقی‌درمانی، خودگویی مثبت، یادداشت نوشتن روزانه و ورزش کردن.

سوگ:

از دست دادن یک فرد عزیز، حیوان خانگی، دوست، خانه، مدرسه و حتی سلامتی می‌تواند به تجربه میزان چشمگیری از علایم سوگ منجر شود. برای کودکانی که در حال تجربه فرآیند سوگ هستند بسیار دشوار است که راهی برای درک و پذیرش مسئله پیدا کنند. در حقیقت آنها درگیر احساسات سردرگم‌کننده، متعارض و پرنوسانی مانند انکار، غم، ناامیدی، افسردگی، اضطراب و خشم می‌شوند. آنها دلشان برای شخص، حیوان خانگی، مکان یا چیز از دست رفته‌ای که خیلی دوست داشته‌اند تنگ می‌شود و نمی‌دانند چگونه می‌توانند از این درد بزرگ نجات پیدا کنند. این کودکان ممکن است دچار الگوهای رفتاری غیرمنطقی شوند؛ مثلا آرزو کنند که کاش بمیرند و نزد فرد از دست رفته برگردند، یا فکر کنند افراد دیگری که دوستشان دارند هم آنها را ترک خواهند کرد. علاوه بر این احتمال دارد که آنها احساس گناهی بی‌نهایت داشته باشند که شاید می‌توانستند کاری برای پیشگیری از فقدان انجام دهند. مشاور کودک در حالی که به این کودکان آموزش می‌دهد که تجربه هیجانات متعارض هیچ اشکالی ندارد، به آنها کمک می‌کند تا فرآیند سوگ را بهتر بفهمند. آنها همچنین کودکان را به صحبت درباره فقدان تشویق می‌کنند تا جایی که آنها قادر باشند به گونه‌ای قابل درک مسئله را پردازش کنند.

اگر به نظر می‌رسد که کودک شما پس از تجربه سوگ، بیشتر و بیشتر در اندوه فرو می‌رود و قدمی به سوی بهبودی برنمی‌دارد، با یک مشاور کودک قرار ملاقات بگذارید. مشاوره کودک به فرزند شما راهبردهای مقابله‌ای می‌آموزد؛ مانند اینکه چقدر مهم است سوگ خود را به مشغولیت‌های خلاقانه مانند موسیقی، یادداشت نوشتن روزانه و یا هنر پیوند بزند و از کلام خودش استفاده کند تا خاطرات زیبایی را از آن شخص، مکان یا چیزی که از دست داده به اشتراک بگذارد.

مقابله با تغییر:

تغییرات (مثل تعویض مدرسه، نقل مکان به شهر یا ایالت جدید، به فرزندخواندگی پذیرفته شدن یا ورود به مرکز مراقبتی جدید، ازدواج مجدد والدین، طلاق، برای زندگی نزد یکی از بستگان فرستاده شدن، از دست دادن یک عزیز یا حیوان خانگی و …) می‌تواند برای بسیاری از کودکان ضربه روانی در پی داشته باشد. بزرگسالان، مثل من و شما، به ابزارهایی برای پذیرش و سازگاری با تغییرات مجهز هستند، اما کودکان چنین ابزارهایی ندارند. بنابراین تغییرات می‌تواند تأثیرات متفاوتی بر کودک شما برجای بگذارد.

این تأثیرات کدام اند؟ کودکانی که تغییرات مهمی را در زندگی خود تجربه کردند به دشواری می‌توانند احساس واقعی خود را اظهار کنند. به طور خاص یک تغییر بزرگ می‌تواند منجر به اضطراب، عزت نفس پایین، تردید نسبت به خود , عدم اطمینان، افسردگی، ترس، فوبی، نگرانی و یا عصبانیت نسبت به والدین و یا هر کس دیگری شود. در عین حال که این واکنش‌ها به تغییرات طبیعی هستند، به طور کلی برخی کودکان در به تنهایی کنار آمدن با چنین احساساتی مشکل دارند. این همان جایی است که مشاوره کودک وارد عمل می‌شود. مشاور کودک به بچه‌ها آموزش می‌دهد که چگونه با تمرکز بر جنبه‌های مثبت و غیرقابل تغییر زندگی خود، به صورت موثر با تغییرات سازگار شوند. آنها به کودکان یاد می‌دهند چگونه زمانی که از تغییرات زندگی آزرده می‌شوند، خودگویی مثبت را تمرین کنند.

عزت نفس و اعتماد به نفس پایین:

این واقعیت است که برخی کودکان با عزت نفس و اعتماد به نفس پایین درگیر هستند. این اتفاق می‌تواند منجر به اضطراب، افسردگی، مصرف مواد، اختلالات خوردن و حتی افکار خودآسیب‌رسانی و خودکشی شود. کودکی که عزت نفس پایینی دارد احساس دوست‌داشتنی نبودن و بی‌ارزشی می‌کند. در نتیجه فکر می‌کنند عزیزان و دوستانشان بدون او احساس بهتری دارند. مشاوره کودک می‌تواند به شیوه‌های مختلف به افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس این کودکان کمک کند. برای مثال یک مشاور کودک می‌تواند به فرد آموزش دهد که چگونه در مسائل عمیق‌تر شود و علت زیربنایی مشکل را پیدا کند. او همچنین به کودک کمک می‌کند تا افکار و خودگویی‌های منفی‌ای را که باعث احساس بد ذهنی و جسمی او می‌شوند، شناسایی کند. این متخصص همچنین به کودک توضیح می‌دهد که خودگویی مثبت به طرز قابل توجهی عزت نفس، اعتماد به نفس و کیفیت کلی زندگی او را بهبود خواهد بخشید. از جمله نکاتی که کودک شما در جلسات مشاوره یاد خواهد گرفت شامل استفاده از تایید مثبت برای ارتقای اعتماد به نفس و پذیرش خود، و اهمیت صحبت کردن با یک فرد مورد اعتماد درباره احساسات و افکار آزارنده است. یک مشاور کودک حتی زمانی که عزت نفس و اعتماد به نفس پایین کودک از مسئله جدی‌تری مانند اختلال خوردن ناشی شود، می‌تواند به او کمک کند.

مزایای مشاوره درمانی کودکان

مشاوره کودک می‌تواند برای کودکانی که با طیف وسیعی از مسائل سلامت روان دست و پنجه نرم می‌کنند، بسیار مفید باشد. در ادامه به ده مزیت مشاوره روانشناسی کودک اشاره می‌کنیم:

• بهبود تنظیم هیجانی: مشاوره کودک می‌تواند به کودکان کمک کند تا نحوه شناسایی و مدیریت احساسات خود را بیاموزند؛ این می‌تواند منجر به بهبود تنظیم هیجانی شود.
• افزایش عزت نفس: مشاوره می‌تواند به کودکان کمک کند تا تصویر مثبتی از خود ایجاد کرده و عزت نفس خود را افزایش دهند.
• تقویت مهارت‌های حل مسئله: از طریق مشاوره، کودکان می‌توانند مهارت‌های موثر حل مسئله را بیاموزند و در موقعیت‌های مختلف از آنها استفاده کنند.
• بهبود مهارت‌های ارتباطی: مشاوره درمانی کودکان می‌تواند به کودکان کمک کند تا نحوه برقراری ارتباط موثر با دیگران را بیاموزند، که می‌تواند روابط آنها را با خانواده و دوستان بهبود بخشد.
• کاهش علائم اضطراب و افسردگی: مشاوره می‌تواند به کودکان کمک کند تا با علائم اضطراب و افسردگی مقابله کنند و شدت و دفعات بروز آنها را کاهش دهد.
• عملکرد تحصیلی بهتر: مشاوره کودک می‌تواند به کودکان کمک کند تا استرس و اضطراب مربوط به مدرسه را مدیریت کنند؛ این می‌تواند منجر به بهبود عملکرد تحصیلی شود.
• افزایش انعطاف‌پذیری: مشاوره می‌تواند به کودکان کمک کند تا انعطاف‌پذیری خود را گسترش دهند، که می‌تواند به آنها در مقابله با چالش‌ها و مشکلات آینده کمک کند.
• بهبود مهارت‌های اجتماعی: مشاوره می‌تواند به کودکان کمک کند تا مهارت‌های اجتماعی خود را توسعه دهند و توانایی خود را در ایجاد و حفظ روابط مثبت بهبود بخشد.
• افزایش خودآگاهی: از طریق مشاوره روانشناسی کودک، کودکان می‌توانند درک بهتری از خود و احساسات خود پیدا کنند، که می‌تواند منجر به افزایش خودآگاهی شود.
• بهبود به‌زیستی کلی: مشاوره کودک می‌تواند تأثیر مثبتی بر رفاه کلی کودک داشته باشد و منجر به بهبود سلامت روانی، عاطفی و اجتماعی او شود.

چه زمانی باید به دنبال مشاوره کودک برای فرزندتان باشید؟

تصمیم‌گیری برای مراجعه به مشاوره کودک می‌تواند برای والدین دشوار باشد. با این حال، برخی علائم و شرایط وجود دارند که نشان می‌دهند فرزند شما ممکن است از مشاوره کودک بهره‌مند شود. در اینجا به برخی از این موارد اشاره می‌کنیم:

• تغییرات ناگهانی و چشمگیر در رفتار:
  • تغییرات ناگهانی در خلق و خو، مانند غمگینی، تحریک‌پذیری یا اضطراب مداوم
  • عصبانیت یا پرخاشگری بیش از حد، مانند طغیان‌های خشم، دعواهای مکرر یا رفتارهای مخرب
  • ترس‌ها و اضطراب‌های شدید، مانند ترس از جدایی، ترس از تاریکی یا اضطراب اجتماعی
  • مشکلات خواب یا اشتها، مانند بی‌خوابی، کابوس‌های شبانه، یا تغییرات در الگوهای غذا خوردن
• مشکلات در مدرسه:
  • افت تحصیلی ناگهانی
  • ناتوانی در تمرکز
  • امتناع از رفتن به مدرسه
  • مشکلات ارتباطی با همسالان یا معلمان
• مشکلات اجتماعی:
  • انزوای اجتماعی
  • دشواری در برقراری ارتباط با همسالان
  • قربانی قلدری شدن
• تجربه رویدادهای آسیب‌زا:
  • مرگ یکی از عزیزان
  • طلاق والدین
  • سواستفاده جسمی، جنسی یا عاطفی
  • تجربه بلایای طبیعی یا سایر رویدادهای آسیب‌زا
• سایر علائم:
  • نشانه‌های افسردگی یا اضطراب
  • مشکلات مربوط به هویت جنسی یا گرایش جنسی
  • رفتارهای خودآزاری
• یادگیری مهارت‌ها:
  • مشاوره می‌تواند به کودکان در یادگیری مهارت‌های خودشناسی، بهبود روابط، افزایش عزت نفس، آموزش همدلی و بخشندگی و بسیاری مهارت دیگر کمک کند

اگر متوجه هر یک از این علائم در فرزند خود شدید، بهتر است با یک متخصص روانشناسی کودک مشورت کنید.

مشاوره کودک چه مسائلی را درمان می‌کنند؟

مشاوره روانشناسی کودک می‌تواند طیف گسترده‌ای از مشکلات سلامت روان را درمان کند. این مشکلات عبارتند از:

1. افسردگی
2. عزت نفس پایین
3. انعطاف‌پذیری هیجانی
4. بهبود ارتباطات
5. قلدری
6. سوگواری
7. مشکلات تحصیلی
8. لجبازی
9. بیش فعالی و نقص توجه (ADHD)
10. اضطراب
11. تأثیرات طلاق
12. مشکل در بیان احساسات
13. چالش‌های یادگیری
14. پرخاشگری
15. مشکلات رفتاری
16. آموزش همدلی
17. آموزش انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری

درمان شناختی رفتاری CBT در مشاوره کودک

درمان شناختی رفتاری (Cognitive Behavioral Therapy: CBT) در مشاوره کودک یک رویکرد درمانی است که بر ارتباط بین افکار، احساسات و رفتارها تمرکز دارد. در این روش، مشاور کودک به مراجع کمک می‌کند تا از طریق بازی و قصه، الگوهای فکری منفی یا غیرمفید را شناسایی کرده و آن‌ها را با الگوهای مثبت و سازنده جایگزین کند. CBT به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های مقابله‌ای را برای مدیریت احساسات دشوار، مانند اضطراب یا خشم، توسعه دهند و رفتارهای مشکل‌ساز را تغییر دهند. این روش معمولاً شامل فعالیت‌هایی مانند بازی، نقاشی و داستان‌گویی است تا برای کودکان جذاب‌تر و قابل فهم‌تر باشد.

درمان شناختی رفتاری متمرکز بر تروما TF-CBT

درمان شناختی رفتاری متمرکز بر تروما (Trauma Focused-CBT) یک رویکرد درمانی تخصصی است که برای کودکانی که رویدادهای آسیب‌زا را تجربه کرده‌اند، طراحی شده است. این روش ترکیبی از تکنیک‌های CBT سنتی با تمرکز ویژه بر پردازش و مقابله با اثرات تروما است. هدف TF-CBT کمک به کودکان برای کاهش علائم پس از تروما، مانند اضطراب، کابوس‌های شبانه و فلش‌بک‌ها و همچنین بهبود عملکرد کلی آنها در زمینه‌های مختلف زندگی است.

هدف از مراجعه به مشاوره کودک چیست؟

فرآیند مشاوره کودک معمولاً بر پنج هدف اصلی برای تقویت سلامت روان و به‌زیستی کلی تمرکز دارد:

• فهم خود: کمک به کودکان برای کسب بینش در مورد افکار، احساسات و رفتارهای خود.
• تنظیم هیجانی: آموزش نحوه مدیریت و ابراز سالم و مناسب احساسات به کودکان.
• تغییر رفتار: پرداختن و اصلاح رفتارهای مشکل‌ساز از طریق تقویت مثبت و تکنیک‌های اصلاح رفتار.
• توسعه مهارت: تجهیز کودکان به راهبردهای مقابله، مهارت‌های حل مسئله و مهارت‌های اجتماعی.
• بهبود روابط: تقویت روابط کودک با خانواده، همسالان و سایر افراد مهم در زندگی آنها.

انواع مشاوره کودک

مشاوره کودک حوزه‌ای گسترده است که شامل رویکردهای مختلفی برای کمک به کودکان در مواجهه با چالش‌های عاطفی، رفتاری و اجتماعی می‌شود. در اینجا به برخی از انواع رایج مشاوره کودک اشاره می‌کنیم:

• بازی درمانی: این رویکرد برای کودکان خردسال مناسب است و از بازی به عنوان ابزاری برای بیان احساسات و تجربیات استفاده می‌کند. بازی درمانی به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های مقابله‌ای را توسعه دهند و روابط خود را بهبود بخشند.
• درمان شناختی رفتاری (CBT): این رویکرد به کودکان کمک می‌کند تا الگوهای فکری منفی را شناسایی کرده و آن‌ها را با الگوهای مثبت جایگزین کنند. CBT برای درمان اضطراب، افسردگی و سایر مشکلات رفتاری مؤثر است.
• درمان شناختی رفتاری متمرکز بر تروما (TF-CBT): این رویکرد برای کودکانی که رویدادهای آسیب‌زا را تجربه کرده‌اند، طراحی شده است. TF-CBT به کودکان کمک می‌کند تا علائم پس از تروما را کاهش دهند و با اثرات تروما مقابله کنند.
• خانواده درمانی: این رویکرد بر بهبود ارتباطات و روابط در خانواده تمرکز دارد. خانواده درمانی می‌تواند به حل مشکلات خانوادگی و بهبود عملکرد کلی خانواده کمک کند.
• هنر درمانی: این رویکرد از هنر به عنوان ابزاری برای بیان احساسات و تجربیات استفاده می‌کند. هنر درمانی برای کودکانی که در بیان کلامی احساسات خود مشکل دارند، مفید است.
• گروه درمانی: این رویکرد به کودکان فرصتی می‌دهد تا با همسالان خود که مشکلات مشابهی دارند، ارتباط برقرار کنند. گروه درمانی می‌تواند به کودکان در توسعه مهارت‌های اجتماعی و مقابله‌ای کمک کند.
• مشاوره تحصیلی: مشاوران مدرسه در مدارس حضور دارند و به دانش‌آموزان در زمینه‌های تحصیلی، اجتماعی و عاطفی کمک می‌کنند. آنها می‌توانند به دانش‌آموزان در مدیریت استرس، حل مشکلات و بهبود عملکرد تحصیلی کمک کنند.

در انتخاب مشاوره کودک به چه نکاتی باید توجه کنم؟

چندین نکته وجود دارد که در انتخاب مشاور کودک باید مد نظر قرار دهید. اول اینکه مشاور باید متناسب با نیاز کودک شما باشد. به این دلیل که احتمال زیادی وجود دارد که کودک شما از دیدن مشاور خود احساس ناراحتی، اضطراب و یا خجالت کند. این برای کودک ناآشنا و ترسناک است. ممکن است با خود بگوید: «آیا مشاوره یعنی من دیوانه هستم؟» ما می‌دانیم که این گونه نیست اما کودک ممکن است چنین فکری داشته باشد. بنابراین مهم است مشاوری را پیدا کنید که با فرزندتان سازگار باشد. حقیقت این است که ممکن است مقداری زمان ببرد تا کودکتان احساس راحتی کند. به این دلیل نیازمند است که مشاور به خوبی استفاده از فنون یخ‌شکن را بداند. چنانچه رابطه بین آنها برقرار نشود یا کودکتان اظهار ناراحتی یا نارضایتی نسبت به مشاور خود داشته باشد، ضروری است که به دنبال مشاور دیگری باشید. زیرا مشاوره به جایی نخواهد رسید اگر کودک شما به مشاور خود اعتماد نداشته باشد.

علاوه بر این، این مهم است که از پیش درباره مشاوران احتمالی تحقیق کنید. اعتبارنامه‌ها، صلاحیت آموزشی، رویکرد و نظرات مراجعان آنها را در نظر بگیرید. همچنین ضروری است که مشاور در حیطه مشاوره کودک تخصص داشته باشد؛ تا شما بتوانید اطمینان حاصل کنید که او از تکنیک‌های درمانی به گونه‌ای استفاده می‌کند که به فرزندتان کمک کند (نه اینکه او را دچار مشکل سازد). به خاطر اهمیت سلامت روان و به‌زیستی کودک‌تان، در بررسی ویژگی‌های مشاور تردید نداشته باشید. اگر تمام این نکات را بررسی کردید، آنگاه قرار ملاقات با او را درخواست کنید. آیا با این مشاور احساس راحتی می‌کنید؟ آیا کودک شما با این مشاور راحت است؟ اگر هر دوی شما راحت هستید، ادامه دهید. اما چنانچه انرژی خوبی نگرفتید، توقف کنید و برای یافتن مشاور دیگری که به شما احساس راحتی می‌دهد برنامه‌ریزی نمایید.

مشاورکودک چه کسی است؟

مشاور کودک یک متخصص سلامت روان است که در کمک به کودکان و نوجوانان برای غلبه بر مسائل اجتماعی، عاطفی و روانی تخصص دارد. این متخصصان اغلب با کمک به کودکان در مدیریت اضطراب، افسردگی، غم و اندوه و سایر مسائل روانشناختی از آنها حمایت می‌کنند.

عملکرد مشاور کودک چگونه است؟

مشاور کودک خدمات زیادی به افراد آسیب‌پذیر ارائه می‌دهد. مهمتر از آن، این متخصصان سلامت روان همه آنچه را که برای کمک به فرزند شما در برآوردن نیازش به حل مسائل و ادامه زندگی سازنده و سالم لازم دارد، در اختیار دارند. لازم است درک کنیم که کودکانی که از مشکلات سلامت روان و آشفتگی‌های روانشناختی رنج می‌برند ممکن است این نگرانی‌ها را با والدین خود مطرح نکنند. دلیل این اتفاق این نیست که فرزندتان شما را دوست ندارد؛ بلکه او ممکن است از گفتن این مسائل اجتناب کند چون از ناامید کردن شما می‌ترسد. بنابراین هدف مشاور کودک یاری رساندن به کودکان برای تفسیر بهتر مسائلی است که تجربه می‌کنند و یا ترومایی که برایشان پیش آمده. آنها این کار را به شیوه‌ای قابل فهم و قابل پردازش برای کودکان انجام می‌دهند. هنگامی که مسائل اجتماعی و هیجانی و آشفتگی‌های روانی کودکان نادیده گرفته شوند، این مسائل تأثیر منفی خود را بر اشتیاق تحصیلی و نقاط عطف تحولی نشان خواهند داد.

مهم‌تر از آن، این موضوع می‌تواند سبب تأخیرهای رشدی شود که تا بزرگسالی ادامه می‌یابند. با این حال در نظر داشته باشید که کودکان در همه سنین، از نوپا و پیش‌دبستان تا نوجوانی و بلوغ، می‌توانند از جلسات مشاوره بهره‌مند شوند. در نهایت، این نوع از مشاوره به کودکان کمک می‌کند تا هیجانات خود را مدیریت کنند و بنابراین بتوانند زندگی سالم و طبیعی را بدون اثرات طولانی‌مدت ترس، سردرگمی، اضطراب یا تروما پیش ببرند. خبر خوب این است که شما به سادگی با مشاهده‌گر بودن می‌توانید نقش مهمی در سلامت روان فرزندتان ایفا کنید. اگر متوجه شدید که رفتار کودک‌تان به طور ناگهانی یا به طرز قابل توجهی تغییر کرده یا عملکردش مانند همیشه نیست، برای مشورت با پزشک اطفال فرزندتان اقدام کنید و یا به منظور ارزیابی عمیق‌تر به دنبال یک مشاور کودک باشید. قضاوت صحیح این اطمینان را به همراه می‌آورد که کودک شما بهترین درمان ممکن را برای وضعیت خود دریافت خواهد کرد.

چگونه می‌توانم یک مشاور خوب برای کودکم پیدا کنم؟

برای پیدا کردن یک مشاور کودک خوب می‌توانید از روش‌های زیر بهره‌مند شوید:

• از پزشک اطفال یا مشاور مدرسه فرزندتان بپرسید که آیا کسی را می‌شناسند.
• از والدینی که می‌شناسید بپرسید که آیا مشاور کودک خوبی را می‌شناسند.
• به مراکز بهداشت نزدیک خود مراجعه کنید و از آنها بپرسید.
• از پزشک اطفال فرزند خود بخواهید شما را به یک مشاور کودک ارجاع دهد.
• به فهرست درمانگران سایت سهاکلینیک مراجعه کنید و فیلتر «درمانگر کودک» را انتخاب کنید.

ویژگی های یک روانشناس کودک خوب

یک مشاور کودک خوب ویژگی‌های زیر را داراست:

دانش تخصصی

برای یافتن یک درمانگر مناسب، باید فردی را انتخاب کنید که دانش تخصصی و تجربه کار با کودکان را داشته باشد. بسیار مهم است که درمانگری را پیدا کنید که قبلا با کودکان کار کرده و می‌داند چگونه با آن‌ها ارتباط برقرار کند. کودکان دنیا را متفاوت می‌بینند، به‌ویژه کودکانی که قربانی بی‌توجهی یا سواستفاده بوده‌اند. این کودکان ممکن است به شیوه‌ای متفاوت ارتباط برقرار کنند یا رفتارهای خاصی از خود نشان دهند. یک درمانگر مخصوص کودکان باید مشکلات کودکان را درک کند و بداند چگونه با آن‌ها صحبت کند و به آن‌ها گوش دهد. او باید روش‌های موثری برای مقابله با آسیب‌های روانی بلد باشد. برای مثال، یک درمانگر متخصص در اضطراب کودکان ممکن است از روش درمان شناختی-رفتاری (CBT) استفاده کند.

مهارت‌های ارتباطی عالی

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک مشاور در مرکز مشاوره کودکان، توانایی برقراری ارتباط موثر با کودک و والدین است. زندگی کودکان منحصر‌به‌فرد است. بهترین درمانگران می‌دانند چگونه با بچه‌ها صحبت کنند و مهم‌تر از آن، چگونه به آن‌ها گوش دهند. داشتن مهارت‌های ارتباطی و بین‌فردی قوی ضروری است، به‌ویژه اگر کودک در افشای احساسات و تجربیات خود راحت نباشد. علاوه بر این، درمانگر باید بتواند با والدین در مورد پیشرفت کودک و اقداماتی که می‌توانند برای کمک به او انجام دهند، ارتباط برقرار کند. یک دکتر مشاور کودکان باید بتواند علائم، شرایط و دلایل توصیه‌های درمانی را توضیح دهد. برای مثال، ممکن است پیشنهاد دهد که کودک یک دفترچه یادداشت داشته باشد یا حالات روحی خود را ثبت کند تا الگوهای رفتاری را بهتر بشناسد.

قابل اعتماد بودن

بسیار مهم است که هم شما و هم کودک بتوانید به درمانگر اعتماد کنید. پیدا کردن مناسب‌ترین فرد برای کودک ممکن است زمان‌بر باشد، و این روندی طبیعی است. اجازه دهید کودک فردی را پیدا کند که با او احساس راحتی کند و تأثیر مثبتی روی او داشته باشد. برای شناخت بیشتر یک درمانگر، می‌توانید نظرات و تجربیات سایر مراجعان را بررسی کنید. اگر نظراتی در دسترس نباشد، می‌توانید از راه‌های دیگری برای ارزیابی مناسب بودن درمانگر استفاده کنید. برای مثال، با درمانگر تماس بگیرید و درباره تخصص و تجربه او در موقعیت‌های مشابه سوال کنید. درباره روش‌های درمانی که استفاده می‌کند و پشتوانه علمی و میزان اثربخشی آن‌ها پرس‌وجو کنید. روش‌های درمانی مبتنی بر شواهد علمی می‌توانند به شما اطمینان بیشتری در مورد قابلیت اعتماد درمانگر بدهند.

آگاهی از روند درمان

روش‌های درمانی و انواع مختلفی از درمان وجود دارد، بنابراین دانستن انتظارات می‌تواند به شما و کودک تحت مراقبتتان کمک کند که بهتر آماده شوید. برخی از درمان‌ها کوتاه‌مدت هستند، در حالی‌که برخی دیگر ممکن است بلندمدت باشند. همچنین، روش‌های درمانی مختلفی وجود دارند؛ برای مثال، یک درمانگر رفتاری ممکن است از درمان شناختی-رفتاری (CBT) استفاده کند، در حالی‌که دیگری ممکن است در درمان تحلیلی تخصص داشته باشد. نکته مهم این است که فردی را پیدا کنید که کودک شما با او احساس راحتی کند و بتواند به پیشرفت او کمک کند. همه روش‌های درمانی برای هر کودکی مناسب نیستند، و اگر اولین درمانگر نتواند کمک کند، جستجوی فرد دیگری کاملاً معمول است.

اعتقاد به رویکرد تیمی

این مورد ارتباط نزدیکی با مهارت‌های ارتباطی دارد، اما یک برنامه درمانی موفق مستلزم کار تیمی است. درمانگران باید درک کنند که شما، به‌عنوان والد، بخش مهمی از تیمی هستید که برای کمک به کودک تلاش می‌کند. سایر اعضای این تیم می‌توانند شامل روانپزشک، نوروتراپیست یا سایر افراد مورد نیاز باشند. همه باید با هم کار کنند تا کودک رشد کند. این همکاری ممکن است شامل انجام تمرین‌های خانگی یا اقداماتی باشد که شما و کودک باید انجام دهید تا درمان موثر واقع شود. یک درمانگر خوب شما را در تمام مراحل راهنمایی خواهد کرد.

هدف این است که محیطی امن برای کودک ایجاد شود. به‌عنوان یک والد، شما ممکن است تکالیفی برای انجام داشته باشید و انجام اقداماتی که درمانگر توصیه می‌کند برای کمک به کودکانی که تحت مراقبت شما هستند، ضروری است.

در نهایت، یک دکتر مشاور کودکان باید تجربه کار با کودکان را داشته باشد تا بتواند با آن‌ها همدلی کند. او باید رویکردی تیمی داشته باشد و با شما همکاری کند تا کودک بتواند استعدادهای واقعی خود را کشف کرده و به به‌زیستی روانشناختی و اجتماعی برسد.

بهترین مرکز مشاوره کودک در تهران

اگر به دنبال مرکز مشاوره کودکان تهران هستید، مرکز مشاوره کودک سها، به عنوان یکی از کلینیک‌های باسابقه و مراکز مشاوره کودک در تهران، با دارا بودن درمانگران و مشاوران مجرب کودک، خدمات مشاوره کودک آنلاین، تلفنی و حضوری را ارائه می‌دهد. انتخاب یک مرکز مشاوره کودک خوب در تهران همیشه یکی از دغدغه‌های همشهریان عزیز بوده است. از این رو ما در مجموعه سها کلینیک بستری را برای شما عزیزان فراهم کرده‌ایم تا بتوانید از بین درمانگران مختلف، دست به انتخاب زده و جلسه ارزیابی حضوری خود را با ایشان هماهنگ کنید. سپس در صورت تمایل به جلسات مشاوره کودک و نوجوان ادامه دهید و به سلامت روان خود و فرزندتان دست یابید.