اختلال روان پریشی یا سایکوز

اختلالات روان پریشی یا سایکوز گروهی از بیماری‌های جدی هستند که بر ذهن تاثیر میگذارند. این اختلالات تفکر شفاف، قضاوت درست، پاسخ هیجانی، ارتباط موثر، ادراک واقعیت و رفتار مناسب را برای فرد دشوار می سازند. زمانی که علائم شدید باشند افراد دارای اختلالات روان پریشانه در حفظ رابطه با واقعیت به مشکل می خورند و اغلب قادر به اداره زندگی روزمره نیستند. اما حتی اختلالات شدید روانپریشانه معمولاً قابل درمانند.

آنچه باید درباره اختلال روان پریشی یا سایکوز بدانیم:

انواع اختلال روان پریشانه

علائم اختلال روان پریشی یا سایکوز

علت اختلال سایکوز

تشخیص اختلال روان پریشی یا سایکوز

درمان

برای استفاده از مشاوره های خوب کارشناسان و درمانگران مجموعه سها کلینیک می توانید بر روی لینک زیر کلیک کرده و به صورت آنلاین روز مورد نظر خود را انتخاب و درخواست رزرو مشاوره بدهید.

و یا به صورت تلفنی نوبت خود را رزرو کنید.

021-88005573

رزرو نوبت آنلاین

اختلال روان پریشانه یا سایکوز چیست؟

اختلالات روان پریشانه گروهی از بیماری‌های جدی هستند که بر ذهن تاثیر میگذارند. این اختلالات تفکر شفاف، قضاوت درست، پاسخ هیجانی، ارتباط موثر، ادراک واقعیت و رفتار مناسب را برای فرد دشوار می سازند. زمانی که علائم شدید باشند افراد دارای اختلالات روان پریشانه در حفظ رابطه با واقعیت به مشکل می خورند و اغلب قادر به اداره زندگی روزمره نیستند. اما حتی اختلالات شدید روانپریشانه (سایکوز) معمولاً قابل درمانند.

انواع اختلال روان پریشی یا سایکوز

انواع متفاوتی از اختلالات روان پریشانه وجود دارند از جمله: اسکیزوفرنی : افراد مبتلا به این بیماری تغییراتی در رفتار و علائم دیگر مانند هذیان ها و توهمات را به مدت بیش از ۶ ماه نشان می دهند. این اختلال معمولاً در شغل یا تحصیل آنها و همچنین روابط شان اثر می گذارد. علائم هشدار زودهنگام اسکیزوفرنی را در زیر بخوانید:

اختلال اسکیزوافکتیو: این افراد علائم اختلال اسکیزوفرنی را به همراه یک اختلال خلقی مانند افسردگی یا اختلال دوقطبی تجربه می کنند.

اختلال اسکیزوفرنی فرم: این عارضه شامل نشانگان اسکیزوفرنی است اما علائم آن در مدت زمان کوتاه تری یعنی بین ۱ تا ۶ ماه حضور دارند.

اختلال روانپریشی گذرا: افراد دچار این بیماری دوره اب کوتاه و ناگهانی از رفتارهای روانپریشانه را اغلب در پاسخ به یک رویداد به شدت استرس زا مانند مرگ یک عضو خانواده تجربه می کنند. بهبودی اغلب سریع حاصل می‌شود‌- معمولاً کمتر از یک ماه.

اختلال هذیانی

علامت کلیدی این اختلال شخصیتی داشتن یک هذیان- یک عقیده ثابت اشتباه- درباره موقعیت های واقعی زندگی است که می‌تواند درست باشد اما نیست؛ مانند تحت تعقیب بودن، تحت توطئه قرار داشتن یا داشتن یک بیماری‌ این هذیان به مدت حداقل یک ماه به طول می‌انجامد.

اختلال روان پریشی مشترک ( جنون دونفره نیز نامیده می شود): این بیماری زمانی اتفاق می افتد که یکی از طرفین یک رابطه هذیانی را تجربه می کند و طرف دیگر نیز به آن باور پیدا می‌کند.

اختلال روان پریشی ناشی از مصرف مواد: این عارضه به دنبال مصرف یا ترک مصرف داروها یا مواد مخدر مانند توهم زاها و کراک کوکائین که باعث ایجاد توهمات، هذیان ها یا گفتار آشفته می شوند، ظاهر می شود.

اختلال روانپریشی (سایکوز) ناشی از سایر عارضه‌های پزشکی: توهمات، هذیان ها یا سایر علائم ممکن است به دلیل یک بیماری دیگر که عملکرد مغز را متاثر می کند رخ دهند؛ مانند آسیب سر یا تومور مغزی.

پارافرنیا: این عارضه علائمی مشابه اسکیزوفرنی دارد و در اواخر زندگی و سالخوردگی آغاز می شود.

علائم اختلال روانپریشی (سایکوز)

علائم عمده توهمات، هذیان ها و اشکال نامنظم فکری هستند.توهمات به معنای دیدن، شنیدن یا احساس کردن چیزهایی است که وجود خارجی ندارند. برای مثال فرد ممکن است چیزی را ببیند که وجود ندارد، صداهایی را بشنود، بوهایی را احساس کند، طعم جالبی را روی زبانش حس کند یا از تحریکاتی روی پوست خود خبر دهد آن هم زمانی که هیچ چیزی بدن آنها را لمس نمی کند.هذیان ها باورهای اشتباهی هستند که حتی پس از اثبات غلط بودنشان از بین نمی روند. برای مثال فرد که مطمئن است غذایش سمی شده، حتی اگر شخص دیگر به آنها ثابت کند که غذا سالم است این هذیان را حفظ می کند.

سایر علائم بیماری های روان پریشانه شامل موارد زیر است:

گفتار نامنظم یا غیر منسجم

تفکر آشفته

رفتار عجیب و احتمالا خطرناک

حرکات غیر معمول یا آهسته

از دست دادن علاقه به بهداشت شخصی

فقدان علاقه به فعالیت ها

مشکلاتی در تحصیل یا کار و در روابط

حالت سرد و بی اعتنا و همراه ناتوانی در اظهار هیجانات

نوسانات خلقی یا سایر علائم خلقی مانند افسردگی یا مانیا

افراد همیشع علائم مشابهی را نشان نمی دهند و این علائم در یک شخص هم در طول زمان ممکن است دستخوش تغییراتی شود.

علل اختلالات روانپریشانه

پزشکان علت دقیق اختلالات روانپریشانه (سایکوز) را نمی‌دانند. محققان باور دارند که بسیاری از عوامل در این مسئله سهیم هستند. برخی اختلالات روان پریشانه در خانواده ها جریان دارند، این به این معناست که این اختلال ممکن است تا حدی مربوط به وراثت باشد. سایر عواملی که می توانند رشد این اختلالات را تحت تاثیر قرار دهند عبارتند از استرس، مصرف مواد مخدر و تغییرات عمده در زندگی.

افرا دارای اختلالات روان پریشانه مشخصی مانند اسکیزوفرنی همچنین ممکن است مشکلاتی را در بخش‌هایی از مغز که تفکر، ادراک و انگیزه را تحت کنترل دارد تجربه کنند.درباره اسکیزوفرنی، متخصصان معتقدند گیرنده های سلول عصبی که با یک ماده شیمیایی مغز به نام گلوتامات کار می‌کنند ممکن است در برخی نواحی خاص مغزی به درستی عمل نکنند. این نقص احتمالاً در اِشکالات تفکر و ادراک نقش داشته باشد.این اختلالات عمولا نخستین بار در اواخر نوجوانی، دهه ۲۰ یا دهه ۳۰ عمر ظاهر میشوند و با نرخ برابر زنان و مردان را درگیر می‌کنند.

تشخیص اختلالات روان پریشانه (سایکوز)

برای تشخیص گذاری یک اختلال روان پریشانه پزشکان نیاز به بررسی پیشینه پزشکی و روانپزشکی فرد دارند و احتمالاً یک آزمایش جسمانی مختصر را اجرا می کنند. شخص ممکن است تحت آزمایش خون و در بعضی موارد تصویربرداری مغزی (مانند اسکن های ام آر آی) قرار گیرد تا احتمال وجود بیماری های جسمی یا مصرف موادی مانند کوکائین یا LSD حذف شود.چنانچه پزشک دریابد که هیچ علت جسمانی برای علائم وجود ندارد، ممکن است فرد را به یک روانپزشک یا مشاوره روانشناسی ارجاع دهد. این متخصصان سلامت روان از مصاحبه‌ها و ابزارهای ارزیابی که به طور خاص طراحی شده‌اند برای تصمیم در مورد اینکه آیا شخص مبتلا به یک بیماری روان پریشانه است یا خیر، کمک می‌گیرد.

درمان اختلال روان پریشی

بیشتر اختلالات روان پریشانه با ترکیبی از دارو درمانی و روان‌درمانی -که نوعی از مشاوره است- قابل درمان هستند.

دارو درمانی: عمده داروهایی که پزشکان برای درمان اختلالات روان پریشانه تجویز میکنند داروهای ضد روانپریشی اند. اگرچه این داروها درمان کامل را به دنبال نمی آورند، اما در مدیریت بیشتر نشانگان مشکل ساز اختلالات روان پریشانه مانند هذیان‌ها، توهمات و اِشکالات فکری موثر هستند.

داروهای ضد روان پریشانه قدیمی‌تر شامل موارد زیر است:

کلرپرومازین (تورازین)

فلوفنازین(پرولیکسین)

هالوپریدول(هالدول)

لوکساپین(لوکسیتین)

پرفنازین(تریلافون)

تیوریدازین(ملاریل)

ضد روان پریشی‌های اتیپیک جدیدتر (نسل جدید) شامل موارد زیر اند:

اریپیپرازول (ابیلیفای)

اسناپین(سافریس)

برکسپیپرازول(رکسولتی)

کاریپرازین(ریلار)

کلوزاپین(کلوزاریل)

ایلوپریدون(فاناپت)

لوراسیدون(لاتودا)

الانزاپین(زیبرکسا)

الانزاپین/سمیدورفان(لیبالوی)

پالیپریدون(اینوگا)

پالیپریدون پالمیتات(اینوگا سوستن، اینوگا ترینزا)

کواتیاپین(سروکوال)

ریسپریدون(ریسپردال)

زیپراسیدون(ژئودون)

پزشکان معمولاً در آغاز یک داروی نسل جدید را تجویز می کنند، زیرا این دسته داروها نسبت به ضد روان پریشی های قدیمی تر عوارض جانبی کمتر و قابل تحمل تری ایجاد می کنند. برخی از این داروها به صورت تزریقی هم موجود هستند و تنها نیاز است که یک یا دو بار در ماه یا حتی هر سه ماه تزریق شوند؛ این مسئله می‌تواند مدیریت مصرف را نسبت به یادآوری برای مصرف روزانه قرص ها آسانتر سازد.

روان درمانی

انواع متفاوتی از مشاوره از جمله روان درمانی فردی، گروهی و خانوادگی وجود دارند که می‌توانند به فرد مبتلا برای اختلال روان پریشی مفید باشند.اکثر افراد دارای اختلالات روان پریشی به صورت سرپایی و بدون نیاز به بستری در موسسه ها قابل درمان اند. اما گاهی اوقات افراد نیاز به بستری پیدا می‌کنند؛ مانند مواردی که علائم خیلی شدید هستتد، افراد در معرض خطر صدمه رساندن به خود یا دیگران قرار دارند یا به دلیل بیماری شان قادر به مراقبت از خود نیستند.

بهبودی اختلال روان پریشی (سایکوز)

هر فردی که به دلیل یک بیماری روانپریشانه تحت درمان است ممکن است به طرز متفاوتی به درمان پاسخ دهد. برخی افراد به سرعت بهبود پیدا می کنند، برای برخی دیگر ممکن است رهایی از علائم هفته ها یا ماه ها طول بکشد. بعضی افراد احتمالاً به مدت زیادی احتیاج به درمان مستمر خواهند داشت. بعضی مانند آنهایی که چندین اپیزود شدید از بیماری را تجربه کرده‌اند، ممکن است تا مدت نامعلومی به درمان دارویی نیاز داشته باشند. در این موارد، داروها معمولاً تا حد امکان در دوزهای کم تجویز می شوند تا عوارض جانبی را به حداقل برسانند.

دورنمای افراد مبتلا به اختلالات روان پریشانه چیست؟

این به نوع اختلال روان پریشی و شخصی که آن را تجربه می‌کند بستگی دارد، اما این اختلالات بهبودپذیر هستند و اکثر مردم با درمان و مراقبت پیگیرانه دقیق بهبودی خوبی را نشان می‌دهند.

 آیا میتوان از اختلالات روانپریشی پیشگیری کرد؟

خیر، اما هر چه زودتر درمان آغاز شود بهتر است. این به پیشگیری از علائم کمک می کند. جستجوی درمان به هر زودی که امکان پذیر است، می‌تواند به زندگی فرد، خانواده و روابط او کمک کند. برای افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به اختلالات روان پریشانه هستند مانند آنهایی که پیشینه خانوادگی از اسکیزوفرنی دارند، اجتناب از مصرف موادی همچون ماری جوانا و الکل می‌تواند در بازداری یا به تاخیر انداختن این عارضه ها موثر باشد.

دانلود فایل اصلی PDF اختلال روانپریشی (سایکوز)

منبع : webmd

سوالات متداول

در باکس پرسش و پاسخ در انتهای این صفحه می توانید سوالات خود را با درمانگران مجموعه “سها کلینیک” در میان بگذارید و در کمترین زمان ممکن جواب سوالات خود را توسط درمانگران و پزشکان متخصص دریافت کنید.