مشاوره گروهی
مشاوره گروهی روشی موثر و کاربردی برای کمک به افراد در حل مشکلات روانشناختی، افزایش خودآگاهی و بهبود مهارت‌های اجتماعی است. این روش به دلیل فراهم کردن محیطی حمایتی و مشارکتی، می‌تواند به بسیاری از افراد کمک کند تا احساس تعلق بیشتری داشته باشند و تغییرات مثبتی در زندگی خود ایجاد کنند. با این حال، برای بهره مندی بیشتر از گروه‌درمانی، انتخاب یک گروه مناسب و پایبندی به اصول جلسات بسیار حائز اهمیت است. با ما در ادامه این مطلب همراه باشید تا به بررسی ماهیت این نوع مشاوره، فواید و مراحل آن بپردازیم.
دکتر بهرخ باتقوی
متخصص اعصاب و روان I روان پزشک و روان درمانگر
فرزانه نیکخواه متین
رواندرمانگر پویشی
شکوفایی شما از یک روان آرام شروع می‌شود
برای دریافت مشاوره از درمانگران و متخصصان مجموعه سها کلینیک، می‌توانید از طریق لینک های زیر، فرم ارزیابی روانشناختی را تکمیل کنید. سپس متناسب با فرم، نوبت مشاوره روانشناسی با درمانگر پیشنهادی را آنلاین رزرو کنید.
کودک و نوجوان
زوج درمانی
مشاوره فردی
همچنین امکان رزرو نوبت به صورت تلفنی یا در واتس‌اپ نیز فراهم است:
مشاوره گروهی یا گروه درمانی چیست؟
مشاوره گروهی که با نام گروه درمانی نیز شناخته می‌شود، فرآیندی است که در آن یک یا چند مشاور با گروهی از افراد که مشکلات یا دغدغه‌های مشابهی دارند، به صورت همزمان کار می‌کنند. حضور در جلسات گروهی این امکان را برای شرکت کنندگان فراهم می‌کند تا در محیطی امن و حمایتی، تجربیات، احساسات و نگرانی‌های خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. این تعاملات گروهی می‌توانند به افراد کمک کنند تا از تجربیات دیگران بیاموزند، احساس تعلق و همبستگی را تجربه کنند و مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی خود را بهبود بخشند.
تاریخچه مشاوره گروهی
تاریخچه مشاوره گروهی به اوایل قرن بیستم بازمی‌گردد. در سال ۱۹۰۵، جوزف پرت برای نخستین بار جلسات گروهی را برای بهبود وضعیت بیماران معلول تشکیل داد. هرچند این جلسات به شکل امروزی گروه درمانی نبودند، اما گامی مهم در توسعه این رویکرد محسوب می‌شوند. با گذشت زمان، مشاوره گروهی به عنوان یک روش موثر در روان درمانی شناخته شده و در حوزه‌های مختلفی مانند اعتیاد، سوگ، بیماری‌های مزمن و مشکلات خانوادگی به کار گرفته شد.
اهداف مشاوره گروهی
اهداف مشاوره گروهی می‌تواند متنوع باشد و بسته به نیازهای گروه و رویکرد مشاور متفاوت است. برخی از اهداف کلی مشاوره گروهی عبارتند از:
- افزایش خودآگاهی
- بهبود مهارت‌های ارتباطی
- کاهش احساس تنهایی
- دریافت حمایت اجتماعی
- تسهیل در تغییر رفتار
تکنیک‌های مشاوره گروهی
در جلسات گروهی مشاوره از تکنیک‌های متنوعی استفاده می‌شود که بسته به رویکرد مشاور و نیازهای گروه متفاوت است. برخی از تکنیک های مشاوره گروهی رایج عبارتند از:
- بحث و تبادل نظر: اعضا تجربیات و نظرات خود را درباره موضوعات مختلف به اشتراک می‌گذارند.
- ایفای نقش: شرکت کنندگان با ایفای نقش‌های مختلف، به درک بهتری از موقعیت‌ها و احساسات خود و دیگران می‌رسند.
- بازخورد دادن: اعضا بازخوردهای سازنده‌ای به یکدیگر ارایه می‌دهند تا به بهبود رفتارها و نگرش‌ها کمک کنند.
- تمرین مهارت‌ها: گروه محیطی امن برای تمرین مهارت‌های جدید مانند جرات ورزی، حل مسیله و مدیریت استرس فراهم می‌کند.
در مشاوره گروهی از چه رویکردهایی استفاده می‌شود؟
مشاوره گروهی می‌تواند بر اساس رویکردهای مختلف روان درمانی انجام شود که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم:
- رویکرد روان پویشی: تمرکز بر کشف و درک فرآیندهای ناخودآگاه و تاثیر آنها بر رفتار و احساسات فعلی
- رویکرد شناختی-رفتاری: تمرکز بر شناسایی و تغییر الگوهای فکری و رفتاری منفی که منجر به مشکلات روان شناختی می‌شوند
- رویکرد انسان گرایانه: تاکید بر تجربه فردی، رشد شخصی و خود اکتشافی
- رویکرد سیستمی: بررسی تعاملات و الگوهای رفتاری در سیستم‌های اجتماعی مانند خانواده و تاثیر آنها بر فرد
فواید گروه درمانی
گروه درمانی مزایای متعددی دارد که می‌تواند به بهبود وضعیت روانی و اجتماعی افراد کمک کند. برخی از این فواید عبارتند از:
- حمایت اجتماعی: اعضا از حمایت و همدلی یکدیگر بهره مند می‌شوند که می‌تواند به کاهش استرس و افزایش رضایت از زندگی منجر شود.
- یادگیری مشاهده‌ای: با مشاهده رفتارها و تجربیات دیگران، افراد می‌توانند راهکارهای جدیدی برای مقابله با مشکلات خود بیاموزند.
- افزایش انگیزه: دیدن پیشرفت دیگران می‌تواند انگیزه بخش بوده و فرد را ترغیب به تلاش بیشتر برای بهبود کند.
- تبادل اطلاعات: اعضا می‌توانند اطلاعات و منابع مفیدی را با یکدیگر به اشتراک بگذارند که به حل مشکلات کمک می‌کند.
- کاهش هزینه: گروه درمانی معمولا هزینه کمتری نسبت به مشاوره فردی دارد و برای افرادی که به دنبال درمان مقرون به صرفه هستند، گزینه مناسبی محسوب می‌شود.
معایب گروه درمانی
گروه درمانی با وجود مزایای متعددی که دارد، معایبی نیز دارد که ممکن است برای برخی افراد چالش‌برانگیز باشد. در این بخش به بررسی معایب مشاوره گروهی می‌پردازیم:
- عدم توجه فردی کافی: در مشاوره گروهی، توجه تراپیست بین تمام اعضای گروه تقسیم شده و احتمالا او نتواند به تمام مشکلات یک فرد به طور اختصاصی رسیدگی کند.
- دشواری در بیان مسایل شخصی: برخی افراد ممکن است احساس راحتی نکنند که مشکلات شخصی خود را در یک گروه به اشتراک بگذارند. این امر ممکن است اثربخشی مشاوره گروهی را کاهش دهد.
- نبود حریم خصوصی کامل: اگرچه مشاوران تلاش می‌کنند قوانین سختگیرانه‌ای برای حفظ حریم خصوصی وضع کنند، اما همیشه این احتمال وجود دارد که اطلاعات خصوصی دیگران، خارج از جلسه افشا شود.
- زمانبر بودن روند درمان: مراحل مشاوره گروهی معمولا به زمان بیشتری نیاز دارد. چون گروه‌ها به‌صورت دوره‌ای برگزار می‌شوند و هر عضو به زمان کافی برای صحبت کردن نیاز دارد.
- تاثیر تفاوت‌های شخصیتی: در جلسات گروهی مشاوره، تفاوت‌های شخصیتی بین اعضا می‌تواند چالش‌هایی ایجاد کند. برخی ممکن است بسیار خجالتی باشند و نتوانند نظرات خود را بیان کنند، در حالی که برخی دیگر بیش از حد سلط جو بوده و بحث‌ها را به سمت خود هدایت کنند.
آگاهی از نقاط ضعف و قدرت این روش کمک می‌کند تا تصمیم گیری بهتری برای انتخاب نوع درمان انجام شود. در صورت تمایل به کسب آگاهی بیشتر درباره مشاوره گروهی pdf می‌توانید به سایت مرکز مشاوره سها مراجعه کنید.
مراحل مشاوره گروهی
روند درمان در جلسات مشاوره گروهی شامل چندین گام اساسی است که به ایجاد یک محیط حمایتی و موثر کمک می‌کند. در ادامه، مراحل مشاوره گروهی را بررسی می‌کنیم:
- مرحله پیش گروهی (آماده سازی): در این مرحله، مشاور اهداف گروه درمانی را مشخص کرده و افرادی را که شرایط لازم برای شرکت در جلسات را دارند، انتخاب می‌کند. در این مرحله معمولا مصاحبه‌های اولیه انجام می‌شود.
- مرحله آشنایی و تشکیل گروه: در اولین جلسات، اعضای گروه با یکدیگر و با قوانین جلسات آشنا می‌شوند. در این زمان تراپیست فضای امنی را برای اعضا فراهم می‌کند تا اعتماد متقابل ایجاد شود.
- مرحله انتقال و کشف مشکلات: در این مرحله، شرکت کنندگان شروع به بیان مشکلات و احساسات خود می‌کنند. تکنیک های مشاوره گروهی مانند نقش آفرینی، بازخورد گروهی و گوش دادن فعال توسط مشاور اجرا می‌شود.
- مرحله کار و پردازش: این مرحله اصلی‌ترین بخش گروه درمانی است. اعضا تجربیات و احساسات خود را به اشتراک گذاشته و به کمک مشاور و سایر اعضای گروه راه‌حل‌هایی را برای چالش‌های خود پیدا می‌کنند.
- مرحله نهایی: پس از طی جلسات تعیین شده، گروه درمانی به پایان می‌رسد. در این مرحله، روانشناس با اعضای گروه درباره تغییرات و پیشرفت‌های آنها صحبت کرده و توصیه‌هایی برای ادامه مسیر ارایه می‌دهد.
تعداد نفرات گروهی مشاوره چقدر است؟
تعداد اعضای مشاوره گروهی بسته به نوع گروه درمانی و اهداف آن متفاوت است:
- گروه‌های کوچک شامل ۵ تا ۸ نفر که امکان تعامل و دریافت بازخورد شخصی‌تر را فراهم می‌کنند.
- گروه‌های متوسط شامل ۸ تا ۱۲ نفر که تعادل مناسبی بین تنوع تجربیات و فرصت مشارکت ایجاد می‌کنند.
- گروه‌های بزرگ که معمولا بین ۱۲ تا ۱۵ نفر را شامل شده و برای برخی از انواع مشاوره گروهی مناسب هستند. اما ممکن است فرصت صحبت برای هر فرد محدودتر شود.
مشاوره گروهی چه قوانینی دارد؟
مشاوره گروهی دارای قوانینی است که رعایت آنها باعث ایجاد فضایی ایمن و مفید برای اعضا می‌شود:
- رازداری: اطلاعات و صحبت‌های مطرح شده در جلسات نباید خارج از گروه بازگو شوند.
- احترام متقابل: اعضا باید به یکدیگر احترام بگذارند و از قضاوت و انتقاد غیر سازنده پرهیز کنند.
- حضور منظم: شرکت کنندگان موظفند در تمام جلسات حاضر باشند تا روند درمان گروهی مختل نشود.
- فعالیت و مشارکت: هر فرد باید به اندازه کافی در بحث‌ها شرکت کرده و از فرصت‌هایی که برای بیان نظرات و احساسات وجود دارد، استفاده کند.
- گوش دادن فعال: اعضا باید به صحبت‌های دیگران گوش دهند و با دقت به آنها پاسخ دهند.
مرکز مشاوره گروهی در تهران
کلینیک روانشناسی سها به عنوان یکی از مراکز معتبر برای مشاوره گروهی در تهران است که با بهره گیری از روانشناسان و مشاوران مجرب، خدمات گروه درمانی را در زمینه‌های مختلف ارایه می‌دهد. برای دریافت خدمات گروهی مشاوره و آشنایی بیشتر با خدمات سها کلینیک، می‌توانید با کارشناسان ما در این مجموعه تماس بگیرید یا فرم ارزیابی رایگان سها کلینیک را پر کرده و اولین گام را در راستای بهبود سلامت روان خود بردارید.
سوالات متداول
مشاوره گروهی چیست؟
مشاوره گروهی یکی از روش‌های درمانی است که در آن یک تراپیست، گروهی متشکل از چند فرد با مشکلات مشابه را هدایت می‌کند.
نمونه‌های مشاوره گروهی کدامند؟
برخی از نمونه‌های گروه درمانی عبارتند از گروه‌های حمایتی سوگ، گروه الکلی‌های گمنام و گروه‌های مدیریت خشم.
مشاور گروهی خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
ویژگی یک درمانگر گروهی خوب، شامل تقویت مداوم مجموعه‌ای از مهارت‌ها مانند مشاهده، تسهیل، محافظت و پیوند دادن است. این مهارت‌ها برای ایجاد یک محیط درمانی که در آن مراجعین احساس امنیت، درک و ارتباط می‌کنند، حیاتی هستند.
