کودکان معمولا وقتی پای ابراز احساسات در میان باشد، بی رودربایستی و رک عمل می‌کنند. آنها ممکن است بدون کوچک‌ترین تردیدی عشق، تنفر، غم، حسادت یا سایر هیجانات‌شان را ابراز کنند. در مورد حسادت، این هیجان می‌تواند از خیلی شیوه‌ها بر بچه‌ها اثر بگذارد. از این رو، وقتی متوجه می‌شوید که کودکتان حسادت می‌کند، چه کاری باید انجام دهید؟ اینجاست که نیاز به مشاوره کودک بیش از پیش احساس می‌شود. خب، مقاله زیر می‌تواند به شما کمک کند تا در مورد حسادت در کودکان و نحوه برخورد موثر با آن بیشتر بدانید.
فهرست محتوا
- نشانه های کودکی که حس حسادت دارد چیست؟
- چه چیزهایی سبب بروز حسادت در کودکان می شود؟
- پیامدهای حسادت که بچه ها ممکن است با آن رو به رو شوند
- چطور با حسادت در کودکان مقابله کنیم؟
- سخن پایانی
نشانه های کودکی که حس حسادت دارد چیست؟
حسادت در کودکان چگونه است؟ شناسایی علایم حسادت در بچه ها برای شما به عنوان والد اهمیت دارد. در اینجا برخی از نشانه‌های رفتار حسادت‌آمیز در کودک آورده شده است:
- کودک شما ممکن است بیش از حد سلطه‌جو شود
اگر کودک شما حسادت می‌کند، ممکن است در مورد همه چیز بیش از حد سلطه‌جو شود. این نگرش ممکن است فقط به اشیای مادی محدود نشود و نسبت به والدین، خواهر و برادرها و دوستان خود نیز رفتار انحصارطلبانه (اختلال شخصیت خوشیفته) نشان دهد. مثلا او ممکن است نخواهد چیزی را (مثل اسباب بازی‌هایش) با دیگران به اشتراک بگذارد و این نگرش می‌تواند به افسردگی نیز منجر شود.
- فرزند شما ممکن است دست به مقایسه بزند
کودکی که حسادت می‌کند، ممکن است مهارت‌ها، وسایل و دارایی‌های دیگر خود را با سایر بچه‌ها مقایسه کند و سپس در صورت کمبود یا نداشتن چیزی، نارضایتی خود را نشان دهد و عصبانی شود.
- کودک شما ممکن است خشم تان را تحریک کند
اگر فرزندتان به خواهر و برادرش حسادت می‌کند، احتمالا دارد تمام توانش را به کار می‌گیرد تا توجه شما را جلب کند. بهترین راه برای جلب توجه والدین، بدرفتاری است. کودک شما ممکن است انواع کارهایی را انجام دهد که باعث عصبانیت شما می‌شود. همه این تلاش‌ها فقط برای این است که توجه شما روی او متمرکز شود.
- کودک تان ممکن است رفتار پرخاشگرانه از خود نشان دهد
حسادت می‌تواند باعث بروز رفتار پرخاشگرانه و سرکشانه در کودک شود. او ممکن است با خواهر، برادر یا دوستانش بدرفتاری کند یا رفتار قلدری از خود نشان دهد. در برخی موارد، شاید حتی متوجه شوید که فرزندتان سعی دارد به خواهر یا برادرش یا یک دوست آسیب برساند.
- کودک شما ممکن است احساس ناامنی کند
احتمال دارد که فرزندتان به دلیل حسادت، احساس ناامنی کند. این نگرش به خاطر ورود یک نوزاد یا خواهر و برادر جدید در زندگی کودک شما آشکارتر می‌شود. فرزند شما ممکن است کاملا نیازمند و چسبنده به شما به نظر برسد و دایما عشق و محبت شما را طلب کند.
چه چیزهایی سبب بروز حسادت در کودکان می شود؟
موارد زیر به شما کمک می‌کند تا بفهمید چه چیزی باعث شده کودکتان حس حسادت داشته باشد:
- نوازش بیش از حد
همه والدین دوست دارند هر چند وقت یکبار فرزندان خود را ناز و نوازش کنند. با این حال، اگر بیش از حد کودک خود را نوازش کنید، ممکن است احساس برتری نسبت به دیگران را در او شکل دهید. بنابراین، هرگاه کودک شما با فردی بهتر از خود یا شخصی که چیزی بهتر از آنچه فرزند شما در اختیار دارد مواجه شود، ممکن است احساس حسادت و ناامنی کند.
- مقایسه
متاسفانه زیاد پیش میآید که والدین یک کودک را با کودک دیگر یا با فرزندان دیگر خود مقایسه کنند. با این حال، تا زمانی که نگذارید فرزندتان از این مقایسه مطلع شود، مشکل چندانی پیش نمی‌آید. اما اگر خیلی آشکار از مقایسه او با سایرین صحبت کنید یا مدام فرزندتان را با یک خواهر یا برادر یا دوست مقایسه کنید، نه تنها می‌تواند باعث ایجاد احساس رقابت و اعتماد به نفس پایین در او شود، بلکه ممکن است باعث بروز حسادت نیز بشود.
- نگرانی و مراقبت کنندگی زیادِ والدین
والدین نگران سلامتی فرزندان خود هستند و تمام تلاش خود را برای مراقبت از آنان انجام می‌دهند. با این حال، گاهی اوقات والدین ممکن است در مراقبت از فرزند زیاده‌روی کنند. در این حالت، به محض اینکه مدتی کودک را به حال خود بگذارند، او احساس سردرگمی می‌کند و چون یاد نگرفته چگونه از پس خودش بر بیاید، نسبت به کودکانی که اعتماد به نفس بیشتری دارند، احساس حسادت می‌کند.
بیشتر بخوانید: مشاوره خانواده
- رقابت ناسالم
از دیگر علل حسادت در کودکان ، ایجاد رقابت ناسالم است. رقابت سالم برای هر کودکی حیاتی است، اما ایجاد رقابت در جای غیر ضروری ممکن است تاثیر منفی بر شخصیت کودک داشته باشد و منجر به بروز حسادت در وی شود. این احتمالا زمانی اتفاق می‌افتد که شما او را با افراد دیگر مقایسه کنید و به شکلی غیرمنصفانه از وی انتظار داشته باشید کاری را انجام دهد که خارج از توان یا علاقه‌اش است. برای مثال، فرض کنید در یک جشن تولد، یکی از بچه ها خیلی خوب می‌رقصد و شما انتظار دارید که فرزندتان زمانی که تمایلی به رقصیدن ندارد، همین کار را انجام دهد.
- سبک فرزندپروری بیش از حد کنترلگر یا مستبد
وقتی والدین بیش از حد سخت‌گیر یا به شکلی افراطی کنترلگر هستند و از فرزندان‌شان انتظار دارند که قوانین و مقررات آنها را بی چون و چرا رعایت کنند، احتمال زیادی وجود دارد که در نهایت احساس رنجش و حسادت در فرزندان پرورش یابد. فرزندان آنها ممکن است با قرار گرفتن مداوم در یک محیط منظم و محدود احساس خودکمبینی را نسبت به دوستان یا همسالان‌شان شکل دهند.
- حسادت تحصیلی یا مهارتی
همه بچه‌ها مثل هم نیستند؛ برخی ممکن است در ورزش برتر باشند، برخی در تحصیلات. بسیار رایج است که بچه‌ها نسبت به کودکانی که در فعالیت‌های تحصیلی یا برنامه‌های آموزشی فوق‌العاده خوب عمل می‌کنند، حسادت کنند.
- حسادت خواهر برادری
اغلب دیده می‌شود که فرزند بزرگ‌تر به خواهر یا برادر کوچک‌تر خود حسادت می‌کند. این نوع حسادت ممکن است زمانی رخ دهد که والدین تمرکز خود را از فرزند بزرگ‌تر به کودک تازه متولد شده تغییر می‌دهند. کودک بزرگ‌تر ممکن است نتواند با این موقعیت کنا بیاید و احتمال دارد احساس حسادت را نسبت به خواهر یا برادر خود شکل دهد.
پیامدهای حسادت که بچه ها ممکن است با آن رو به رو شوند
حسادت در کودکان یک احساس منفی است و بنابراین ممکن است بر شخصیت فرزند شما تاثیری منفی بگذارد. موارد زیر تعدادی از پیامدهایی هستند که احتمال دارد فرزند شما به دلیل حسادت با آنها مواجه شود؛ او ممکن است:
- پرخاشگر شود
- به یک کودک قلدر تبدیل شود
- خود را منزوی کند و از دوستانش دور بماند
- نگرش درمانده ای نسبت به خود شکل دهد
- عزت نفسش پایین بیاید
چطور با حسادت در کودکان مقابله کنیم؟
لازم است برخورد مناسبی با حسادت کودک دلبندتان داشته باشید تا جلوی تاثیر نامطلوب آن را بر شخصیت و زندگی فرزندتان بگیرید. در زیر چند راه ذکر شده که می‌تواند به شما در مقابله با مسایل حسادت کودکان کمک کند:
- به حرف فرزندتان گوش دهید
حسادت سطحی نیست، بلکه ریشه‌ای عمیق دارد. با کودک خود صحبت کنید و به نگرانی‌ها و دلایل او که ممکن است باعث چنین رفتاری شده باشد، گوش دهید. گوش دادن به ترس‌ها، نگرانی‌ها و دغدغه‌های فرزندتان می‌تواند به او احساس درک شدن بدهد و کمکش کند تا بر احساس حسادت خود چیره شود.
- هدایت احساسات منفی به سوی احساسات مثبت
جهت‌دهی مثبت به افکار منفی کودک به او کمک می‌کند تا با حسادت مقابله کند. اگر خواهر یا برادرش یا دوستش در تحصیل از او بهتر است، باید فرزندتان را تشویق کنید به جای اینکه نسبت به آنهایی که بهتر از او ظاهر می‌شوند احساس بد داشته باشد، درس بخواند و نمرات بهتری را از آن خود کند.
- با کودکتان مهربان باشید
ممکن است فرزند شما رفتار منفی و سرکشانه از خود نشان دهد، اما شما باید نسبت به او بامحبت و مهربان باشید. او را سرزنش یا تنبیه نکنید. درک این نکته مهم است که فرزند شما با یک موقعیت عاطفی دشوار دست و پنجه نرم می‌کند و برای مقابله با آن به شفقت شما نیاز دارد.
- اهمیت به اشتراک گذاری و بخشندگی را برای او روشن کنید
بسیار مهم است که هر کودکی اهمیت بخشندگی و به اشتراک گذاری را بیاموزد. هنگامی که فرزند شما یاد می‌گیرد وسایل خود را با کودکان دیگر به اشتراک بگذارد، نه تنها راحت‌تر می‌تواند دوست پیدا کند، بلکه این می‌تواند در کمرنگ‌شدن حس حسادت در کودکان نیز نقش داشته باشد.
- از مقایسه خودداری کنید
مقایسه، عواطف منفی ایجاد می‌کند و ارزش فرد را کم می‌کند. بنابراین، کودک خود را با بچه‌های دیگر از جمله سایر فرزندان و یا دوستانش مقایسه نکنید. هر کودکی منحصر به فرد است و استعدادهای متفاوتی دارد. دریابید که فرزندتان در چه چیزهایی بهتر عمل می‌کند و بعد به جای مقایسه کردن او با دیگران، به وی کمک کنید تا مهارت‌هایش را تقویت کند و بر استعداد ویژه‌ی خود مسلط شود.
- کودک تان را بیش از حد تحسین نکنید
به عنوان والدین، شما عاشق فرزندتان هستید و احتمالا گهگاه به خاطر تلاش‌ها و سختکوشی‌اش از او تعریف و تمجید می‌کنید. با این حال، از افراط در تحسین خودداری کنید. ممکن است در موقعیت‌هایی که کودکان دیگری بهتر از فرزند شما عمل کرده اند، بیش از حد از کودکتان تعریف کنید و حرف‌های شما می‌تواند اطمینان کاذبی به فرزندتان ببخشد. بنابراین از انجام این کار دوری کنید.
- از مقایسه عملکرد تحصیلی دست بردارید
توصیه می‌شود از مقایسه عملکرد فرزندتان در مدرسه با خواهر و برادر یا دوستانش خودداری کنید. انجام این کار باعث ایجاد احساس خصومت و حسادت در کودک می‌شود. اگر فرزندتان نمرات خوبی کسب نمی‌کند، به جای مقایسه و سرزنش بهتر است او را تشویق کنید تا برای درس خواندن تلاش بیشتری انجام دهد.
- رفتار مثبت را ذره ذره در کودکتان نهادینه سازید
تا حد امکان سعی کنید از چیزهایی که ممکن است باعث ایجاد هر نوع حسادت در کودک شما شود، دوری کنید. توصیه می‌شود از سنین پایین به کودک خود مفاهیمی همچون عشق، به اشتراک گذاریِ داشته‌ها و محبت را آموزش دهید. همچنین، معرفی احساس حسادت به کودکان ممکن است به آنها کمک کند تا با این احساس به روشی کارآمدتر مقابله کنند.
سخن پایانی
حسادت در کودکان بسیار رایج است. با این حال، اگر با آن به شیوه‌ای مثبت برخورد شود، فرزند شما می‌تواند با موفقیت بر آن غلبه کند. اگر در برخورد با حسادت فرزندتان با مشکل مواجه شدید، کمک گرفتن از یک مشاور یا یک متخصص در این زمینه می‌تواند برایتان مفید باشد.
فرزند شما بیشتر در چه زمینه‌هایی حسادت می‌کند؟ شما از چه راهکارهایی برای مقابله با آن استفاده می‌کنید؟
منبع:
https://parenting.firstcry.com
