خاطرات مثبت می‌تواند باعث ایجاد احساسات منفی در افراد مبتلا به افسردگی شود. افرادی که سابقه افسردگی دارند در مقایسه با افراد بدون افسردگی هنگام فکر کردن به خاطرات مثبت کمتر احساس خرسندی می کنند. در این مقاله در این باره بیشتر می‌خوانیم.
یادآوری خاطرات شاد، چه کسانی را غمگین می‌کند؟
این موضوع که شاید فکر کردن به خاطرات خوب ما را غمگین کند، ممکن است کمی غیرمنطقی به نظر برسد. با این حال، این دقیقا همان چیزی است که افرادی که با افسردگی دست و پنجه نرم می‌کنند، احتمالا تجربه می‌کنند.
افرادی که هرگز افسردگی را تجربه نکرده‌اند، معمولا هنگام فکر کردن به رویدادهای مثبت گذشته، بهبودی در خلق‌وخوی خود حس می‌کنند. در عوض افراد مبتلا به افسردگی ممکن است هنگام فکر کردن به چنین رویدادهایی، با بدتر شدن خلق‌وخو مواجه شوند. حتی افرادی که درگذشته علائم افسردگی را تجربه کرده‌اند اما دیگر از افسردگی حاد رنج نمی‌برند، ممکن است هنگام فکر کردن به رویدادهای مثبت گذشته، بهبودی در خُلق خود تجربه نکنند.
اما چرا افرادی که سابقه افسردگی دارند همانند افراد بدون افسردگی از خاطرات مثبت در بهبود حالشان بهره نمی‌برند؟ محققان در حال بررسی برای پاسخ به این سوال هستند. در مطالعه جدیدی، من و همکارانم به چهار عامل پرداختیم که افراد مبتلا به افسردگی در واکنش به رویدادهای مثبت گذشته گزارش می‌کنند.
چه عواملی در غمگین شدن از یادآوری خاطرات شاد سهیم است؟
4 عامل در غمگین شدن از یادآوری خاطرات شاد در مبتلایان به افسردگی دخیل است. در ادامه به آنها می‌پردازیم:
- طریقه‌ای که خاطرات مثبت به ذهن خطور می‌کند مهم است
در مطالعه ما، از افراد با سابقه افسردگی مکرر و افراد بدون سابقه افسردگی خواسته شد تا گزارشی از این موارد تهیه کنند:
- خاطرات مثبتی که به‌طور خودبه‌خود در زندگی روزمره در ذهن آنها ظاهر می‌شود
- خاطرات مثبتی که عمدا به آنها فکر می‌کنند
ما دریافتیم افرادی که در گذشته افسردگی را تجربه کرده بودند، در مقایسه با افرادی که سابقه افسردگی نداشتند، هنگام فکر کردن به خاطرات مثبت خود به خودی و عمدی، احساس شادی کمتری داشتند. علاوه بر این، هنگامی که خاطرات مثبت به‌طور خودبه‌خود به ذهن خطور می‌کرد، افراد مبتلا به افسردگی در مقایسه با افراد بدون افسردگی، احساس غم شدیدتری را گزارش کردند.
این یافته‌ها حاکی از آن است که افراد با سابقه افسردگی، در مقایسه با افراد بدون سابقه افسردگی، از تفکر در مورد رویدادهای مثبت گذشته بهره‌ی عاطفی کمتری می‌برند. همچنین احتمالا پردازش عاطفی خاطرات مثبت زمانی که به‌طور ناگهانی به ذهن‌شان می‌رسد، نسبت به زمانی که عمدا تصمیم می‌گیرند به آن فکر کنند، چالش انگیزتر است.
- خود گذشته با خود فعلی تفاوت دارد
یکی دیگر از عوامل مرتبط، میزان توانایی افراد افسرده در یکی دانستن خود با خود به یاد مانده یا شخصیت‌شان در گذشته بود. افراد با سابقه افسردگی، در مقایسه با افراد بدون این سابقه، بین تصورشان از خود فعلی و خود به یاد مانده احساس تضاد بیشتری می‌کردند.
این به نوبه خود با کاهش تجربه شادی در پاسخ به خاطرات مثبت خود به خودی همراه بود. همچنین باعث بروز احساسات شدیدتر غم در واکنش به خاطرات مثبت خود به خودی و عمدی می‌شد.
این یافته‌ها حاکی از آن است که وقتی افرادی که از افسردگی رنج می‌برند به رویدادهای مثبت گذشته فکر می‌کنند، در شناسایی کامل خود گذشته‌شان تقلا می‌کنند. برای آنها دشوار است با شخصیتی که در خاطرات مثبت‌شان داشتند، ارتباط برقرار کنند. این تجربه عدم تطابق بین حس گذشته و حال می‌تواند مزایای عاطفی تفکر در مورد رویدادهای مثبت گذشته را به خطر بیندازد. همچنین احتمالا در احساس اندوهی که افراد افسرده هنگام تفکر به خاطرات مثبت گذشته تجربه می‌کنند، نقش داشته باشد.
- تفکرات منفی، خوب را به بد تبدیل می‌کند
سومین عامل در چرایی غمگین شدن از خاطرات شاد، میزان درگیر بودن افراد افسرده در ارزیابی منفی هنگام تفکر در مورد خاطرات شاد گذشته بود. افرادی که در گذشته از افسردگی رنج می‌بردند، گزارش کردند که در مقایسه با افراد بدون افسردگی، هنگام فکر کردن به رویدادهای مثبت گذشته، بیشتر درگیر تفکر یا ارزیابی منفی بودند. این به نوبه خود با احساس غم بیشتر در پاسخ به خاطرات مثبتی که به‌طور خودبه‌خود به ذهن می‌رسیدند، همراه بود.
یکی از راه‌های تفسیر این یافته‌ها این است که وقتی افراد مبتلا به افسردگی ناخواسته به رویدادهای مثبت گذشته خود فکر می‌کنند، ممکن است شروع به اندیشیدن یا ارزیابی این خاطرات به روش‌های منفی کنند که به‌جای احساس شادی به احساس غم دامن می‌زند.
بیشتر بخوانید: چگونه به فرد مبتلا به افسردگی کمک کنیم؟
- ذهن آگاهی قادر است از تفکر و تامل منفی جلوگیری کند
عامل نهایی مرتبط با احساسی که افراد با و بدون سابقه افسردگی هنگام فکر کردن به رویدادهای مثبت گذشته داشتند، میزان توانایی آنها در ذهن آگاهی بود. یعنی تجارب عاطفی هر دو گروه به توانایی آنها در آگاهی از تجارب درونی لحظه به لحظه به روشی غیر قضاوتی و غیر واکنشی بستگی داشت. کسانی که سطوح بالاتری از ذهن آگاهی را گزارش کردند، کمتر درگیر ارزیابی‌های مبتنی بر خود و تفکر منفی بودند. این به نوبه خود با احساس غم کمتری در هنگام فکر کردن به خاطرات مثبت همراه بود.
یکی از راه‌های تفسیر این یافته این است که وقتی افراد می‌توانند بیشتر نسبت به خاطرات و افکار خود ذهن آگاه باشند، ممکن است کمتر مستعد ارزیابی خودکار و منفی این مسایل شوند. به این ترتیب، ذهن آگاهی قادر است در برابر برخی فرآیندهای عاطفی منفی در افراد با سابقه افسردگی، از او محافظت کند.
سخن پایانی
این یافته‌ها ما را یک قدم به یافتن پاسخ به این سوال نزدیک‌تر می‌کند که چرا مبتلایان به افسردگی مانند دیگران از یادآوری خاطرات مثبت، شاد نمی‌شوند. مطالعات آتی به روشن کردن این سوال مهم ادامه خواهند داد. به مرور پژوهش‌ها به ما کمک می‌کند تا بفهمیم چگونه ذهن آگاهی و سایر رویکردهای درمانی می‌توانند فرآیندهای عاطفی منفی را کاهش دهند یا از آنها جلوگیری کنند.
با ما ( کلینیک روانشناسی سها ) در ارتباط باشید
نظرات و سوالات خود را در بخش دیدگاه ها با ما در میان بگذارید.
منبع
https://www.psychologytoday.com/intl/blog/days-gone/202208/when-happy-memories-make-us-sad
