اگر شما به اختلال دو قطبی مبتلا هستید، دست کم یکی از جملات زیر را از اطرافیان تان شنیده اید. یا اگر کسی را مبتلا به این اختلال می‌شناسید، ممکن است از گفتن یک یا چند مورد زیر به وی احساس گناه داشته باشید. ممکن است نیت شما خوب باشد اما ندانید که این کلمات چه تاثیری می‌توانند بر طرف مقابل بگذارند. در این مقاله در مورد جملاتی که نباید به شخص مبتلا به اختلال دوقطبی بگوییم، می‌خوانیم.
فهرست محتوا
- مروری بر اختلال دو قطبی
- جملاتی که نباید به شخص دچار اختلال دوقطبی بگوییم
- خلاصه
- چطور به شخص مبتلا به اختلال دو قطبی کمک کنم؟
- خلاصه
- سخن پایانی
بیشتر بخوانید: معرفی انواع اختلالات شخصیت
مروری بر اختلال دو قطبی
چه جملاتی را نباید به فرد دچار اختلال دوقطبی بگوییم؟ اگر می‌خواهید بدانید که چگونه می‌توانید از یک دوست یا عزیز مبتلا به اختلال دو قطبی حمایت کنید، یادگیری بیشتر در مورد این بیماری اولین قدم مفید است. اختلال دوقطبی یک عارضه سلامت روان است که با نوسانات شدید در خُلق مشخص می‌شود. این تغییرات خُلقی، عملکرد فرد را در زندگی روزمره از جمله در محل کار، خانه و روابط دشوار می‌سازد.
نوسانات خلقیای که این افراد تجربه می‌کنند می‌تواند شامل شیدایی، هیپومانیا، افسردگی و دوره های مختلط باشد. همچنین مهم است بدانید که اختلال دو قطبی به شدت تحت تاثیر ژنتیک است، اما عوامل محیطی، مانند حمایت اجتماعی ضعیف و تروما نیز در شروع این بیماری نقش دارند.
آمار نشان می‌دهد که حدود 4.4 درصد از بزرگسالان در ایالات متحده به اختلال دوقطبی مبتلا هستند.
جملاتی که نباید به شخص دچار اختلال دوقطبی بگوییم
در ادامه می توانید برخی از جملاتی را که هرگز نباید به فرد دارای اختلال دوقطبی بگویید، بخوانید:
-
«فقط داری شلوغش می‌کنی»
شلوغ کردن یا واکنش نشان دادن بیش از حد، یکی از علایم اختلال دو قطبی است؛ اما عباراتی مانند این، تجربه فرد را از این علامت دست کم می‌گیرد. وقتی از عزیزی مبتلا به اختلالات روانی همچون دوقطبی حمایت می‌کنیم، مهم است که به جای خشم، همدلی را در کلمات خود نشان دهیم.
عزیز شما ممکن است در مقایسه با درکی که شما از موقعیت دارید، واقعا واکنش بیش از حد نشان دهد، اما توصیف احساسات آنها با «صرفا شلوغ کاری»، تجربه زیسته آنان را ناچیز می شمارد و به جای رساندن شفقت، حس شرم را به آنها منتقل می‌کند.
-
«هر چیزی که نکشتت، قوی ترت می‌کنه»
بله، درست است که افرادی که از تجارب دشوار بیرون می‌آیند، از آنها درس می‌آموزند و قوی تر از قبل می‌شوند، اما به طور کلی این عبارت غلط است. اختلال دو قطبی می‌تواند شما را بکشد. دست کم 25 تا 60% افراد دچار اختلال دوقطبی دست به خودکشی می‌زنند و بین 4 تا 16% آنان از خودکشی می میرند.
این کلیشه را از ذهن خود خارج کنید. اگر دوست یا یک عضو خانواده مبتلا به این اختلال دارید، آگاه باشید که آنها ممکن است دچار بحران شوند و به حمایت شما نیاز داشته باشند.
-
«هر کسی گاهی اوقات خُلقش تغییر می‌کنه»
درست است. به این دلیل که 8% بزرگسالان آمریکایی و 4% نوجوانان دچار اختلال افسردگی عمده، دوره‌هایی از سرخوشی و افسردگی را از سر می‌گذرانند. حتی در بین کسانی که اختلال روانشناختی قابل تشخیص ندارند، تغییرات خُلقی رخ می‌دهد.
اما تنها افراد دچار اختلالات دو قطبی، تناوب خُلقی، اسکیزوافکتیو و سایر بیماری های روانی جدی، نوسانات خلقی شدید و مکرر را بین دوره‌های سرخوشی و افسردگی تجربه می‌کنند.
-
«هر کسی گاهی اوقات یکم دو قطبی میشه»
این عبارت مشابه نیز به همان دلایل بالا، بی ملاحظه به نظر می‌رسد. داشتن نوسانات خلقی دقیقا شبیه تجربه‌ی مبتلایان به اختلال دو قطبی نیست. جملاتی مانند این، شدت علایم آنان را دست کم می‌گیرد و به تجارب آنان بی اعتنایی می‌کند.
-
«تو دیوونه ای»
بی عقل، دیوانه، احمق، سبک مغز، تعطیل یا هر یک از ده ها کلمه و عبارت منفی که به وضعیت روانی یک فرد اشاره می‌کند، برای افراد مبتلا به اختلالات روانی غیر هوشمندانه و مضر است. ممکن است عادت داشته باشید چنین عباراتی را برای برچسب زدن به رفتار دوستان خود مطرح کنید و متوجه نباشید که شنیدن آنها برای فردی که با یک اختلال دست و پنجه نرم می‌کند، چقدر می‌تواند آزاردهنده باشد.
-
«داری مثل یه آدم شیدا رفتار می‌کنی»
اگرچه تعریف تاریخی واژه مانیک یا شیدا به فردی اشاره دارد که شیدایی را تجربه می‌کند، امروزه این اصطلاح مفاهیم بسیار منفی و گمراه کننده ای را در دل خود دارد.
در فرهنگ عامه، شیدایان اغلب به عنوان افرادی خشن و دیوانه به تصویر کشیده می‌شوند. تجربه شیدایی در دو قطبی به طور خودکار به معنای خطرناک بودن فرد نیست. به علاوه، اختلال دو قطبی با اختلال شخصیت ضداجتماعی یا روان‌پریشی مشابه نیست.
همچنین باید مراقب زبانی که فرد را با اختلالش تعریف می‌کند، باشید. افراد بسیار فراتر از بیماری یا اختلال خود هستند.
-
«کاش من شیدا بودم و نشونت می‌دادم چطور می‌تونم همه چیز رو مرتب کنم»
انرژی زیاد، همه چیز را در مورد شیدایی تعریف نمی‌کند. شیدایی علایم زیادی دارد و نظراتی مانند این نه تنها تجربه فرد را بی‌اهمیت می شمرد، بلکه نشانه عدم درک فرد از واقعیتِ شیدایی نیز است. در حالی که فرد مبتلا ممکن است در طول یک دوره شیدایی واقعا از انرژی زیادی برخوردار شود، اما می‌تواند پرش افکار، مشکلات خواب و رفتارهای تکانشی را نیز به عنوان سایر چالش ها تجربه کند.
-
«ولی تو که خیلی عادی به نظر می رسی»
شاید شخص مبتلا به اختلال دو قطبی در حال حاضر در فاز بین دو دوره باشد یا شاید در مخفی ساختن احساسات خود مهارت دارد. آنها ممکن است در اپیزود هیپومانیا باشند و فقط علایم خوب این وضعیت برای دیگران قابل مشاهده باشد.
در نظر بگیرید که چه حسی خواهید داشت اگر به بیماری جدی ای مانند سرطان مبتلا باشید و کسی به تان بگوید: نمی تونی بیمار باشی، تو که خیلی عادی هستی!
-
«انگار باز هم پریودی»
در حالی‌که اثرگذاری تغییرات هورمونی ماهانه بر خُلق صحت دارد، تنزّل اختلال دو قطبی به چیزی شبیه به سندروم پیش از قاعدگی کاملا اشتباه است. همچنین در اختلال دوقطبی تمایزی وجود ندارد: این وضعیت بر همه جنسیت ها اثر می‌گذارد، نه فقط کسانی که دوره های قاعدگی دارند. هر کسی ممکن است از این اظهارات احساس اهانت کند، چه رسد به فردی که دارای اختلال دو قطبی است.
خلاصه
اختلال دوقطبی وضعیتی چالش انگیز است، اما حمایت اجتماعی می‌تواند به مبتلایان به این بیماری کمک کند. شما می‌توانید با دوری از اظهارنظرهای بدون ملاحظه یا نامهربانانه که افراد مبتلا را نادیده می‌گیرد یا به آنها انگ می‌زند، اطمینان یابید که دوست خوبی هستید.
چطور به شخص مبتلا به اختلال دو قطبی کمک کنم؟
افزون بر دوری از بیان جملاتی که در بالا گفته شد، مواردی هست که می‌توانید برای حمایت از عزیزتان که مبتلا به اختلال دو قطبی است، رعایت کنید. این حمایت مشخصا زمانی اهمیت می‌یابد که شخص در حال تجربه یک اپیزود خُلقی است.
- گوش کنید
همیشه لازم نیست دقیقا بدانید که چه باید بگویید. اغلب اوقات، یکی از بهترین کارهایی که می توانید انجام دهید این است که به سادگی مشتاق به گوش دادن باشید. بکوشید تا وقتی آنها نگرانی‌ها، ناامیدی‌ها و سایر دغدغه‌هایشان را با هم در میان می‌گذارند، حمایتگر و دلسوز ظاهر شوید.
بیشتر بخوانید: اختلال شخصیت خودشیفته (NPD)
- پشتیبانی عملی فراهم کنید
افزون بر اینکه منبع حمایت عاطفی آنها هستید، می توانید از راه های عملی نیز وارد شوید. در طول دوره‌های خلقی، افراد مبتلا به اختلال دو قطبی ممکن است با برآورده ساختن ملزومات زندگی روزمره مشکل پیدا کنند. از آنها بپرسید که آیا می توانید در اموری مانند انجام کارهای شخصی و اطمینان از پرداخت صورتحساب ها به آنها کمک کنید یا خیر.
- پایبندی به درمان را تشویق کنید
درمان اختلال دو قطبی اغلب شامل دارو و روان درمانی است. شما می‌توانید با پیشنهاد دادن به عزیزتان برای رساندن او به قرار ملاقات درمانی و تشویق وی به مصرف داروهایش از او حمایت کنید.
تحقیقات نشان می‌دهد که تقریبا نیمی از افراد مبتلا به اختلال دو قطبی تا حدودی به درمان خود پایبند نیستند. این می‌تواند باعث تشدید علایم شود و زمانی که افراد دچار اپیزودهای خلقی یا افزایش افکار خودکشی می‌شوند، ممکن است خطرناک باشد.
ثابت شده است که حمایت اجتماعی عامل مهمی در پیروی از درمان است، بنابراین حمایت و خوش بین بودن در مورد چشم انداز درمان عزیزتان می تواند تفاوتی معنادار ایجاد کند.
- برنامه داشته باشید
از آنجایی که اختلال دوقطبی اغلب پیش‌بینی ناپذیر است و می‌تواند به سرعت تغییر کند، مهم است که در مورد زمان های احتمالی بروز رفتار پرخطر یا احساس خودکشی در عزیزتان، برنامه‌ای برای انجام کارهایی که از دست شما برمی آید، داشته باشید. با مشورت با خود او برنامه ای بریزید تا مشخص کنید در این شرایط چه گام هایی می توانید برای کمک بردارید.
انجام کارهایی مانند نگه داشتن کارت های اعتباری، دسته چک و پول نقد نزد شما، می تواند آسیب مالی ناشی از دوره های تکانشی را برای فرد مبتلا به حداقل برساند. دانستن اینکه چه زمانی باید همراه وی بمانید و چه زمانی باید به دنبال مراقبت پزشکی باشید نیز بخش‌های ضروری یک برنامه ایمنی خوب است.
خلاصه
وقتی کسی که برایتان مهم است به اختلال دو قطبی دچار است، می‌توانید با گوش کردن و پیشنهاد حمایت به او کمک کنید. آنها را به پایبندی به درمان خود و داشتن یک برنامه مدون برای نحوه کمک به آنان در طول اپیزودهای خلقی، تشویق کنید.
بیشتر بخوانید: مشاوره روانشناسی آنلاین
سخن پایانی
مراقب باشید تا از گفتن عبارات غیر هوشمندانه به اشخاص مبتلا به اختلال دو قطبی یا در واقع به هر کس دیگری دوری کنید. بگذارید کلمات‌تان بدون اینکه افراد دچار اختلال را به حاشیه برانند، مشوق و حمایتگر باشند.
موسسه ملی سلامت روان پیشنهاد می‌کند که شما می‌توانید با صبور بودن، تشویق افراد به صحبت کردن و صرف زمان برای گوش دادن به آنها از افراد مبتلا به اختلال دو قطبی حمایت کنید. از آنها دعوت کنید تا در فعالیت‌های سرگرم کننده به شما بپیوندند. درک کنید که آنها ممکن است نوسانات خلقی داشته باشند. به آنان گوش دهید و همچنین اجازه دهید بدانند که با شکیبایی و دریافت درمان درست، می‌توانند به احساسی بهتر دست یابند.
آیا اختلال دوقطبی را در خود یا عزیزان تان تجربه کرده‌اید؟ به نظرتان شنیدن چه جملات دیگری می‌تواند برای مبتلایان به این بیماری ناراحت کننده باشد؟ فکر می‌کنید از چه روش‌های دیگری می‌توانیم از این افراد حمایت کنیم؟
منبع
کلینیک روانشناسی سها٬ مرکز ارائه خدمات مشاوره روانشناسی٬ مشاوره آنلاین٬ مشاوره خانواده و مشاوره جنسی
