فرد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) عزت نفس پایین خود را زیر احساس اهمیت بالا و استحقاق خود پنهان میکند. فرد دارای NPD ممکن است هیجانات نوسانی شدید و نگرانی افراطی درباره وضعیت اجتماعی (پرستیژ)، قدرت و کفایت شخصی خود داشته باشد. در این مقاله در مورد NPD، علایم، علل و روش های درمان آن بیشتر میخوانیم.
فهرست محتوا
- اختلال شخصیت خودشیفته یا NPD چیست؟
- شیوع NPD
- علایم
- انواع
- عوارض NPD
- تشخیص
- درمان اختلال شخصیت خودشیفته
- زندگی با شخصیت خودشیفته
برای استفاده از مشاوره های خوب کارشناسان و درمانگران مجموعه سها کلینیک می توانید بر روی لینک زیر کلیک کرده و به صورت آنلاین روز مورد نظر خود را انتخاب و درخواست رزرو مشاوره بدهید.
و یا به صورت تلفنی نوبت خود را رزرو کنید.
اختلال شخصیت خودشیفته یا NPD چیست؟
از نظر روانشناسی، خودشیفتگی به معنی عشق واقعی به خود نیست. در واقع، افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته عاشق یک تصویر ایدهآل و غیرواقعی از خودشان هستند. آنها دقیقا به این دلیل عاشق این تصویر هستند که بهشان اجازه میدهد از احساسات عمیق ناامنی دوری کنند.
این اختلال که به آن نارسیسم بیمارگونه نیز میگویند، شامل الگوهایی از تفکر و رفتار خودمحورانه، متکبرانه، نداشتن همدلی و توجه به دیگران و نیاز بیش از حد به تحسین است. دیگران اغلب افراد مبتلا را خودپسند، فریبکار، خودخواه و پرتوقع توصیف میکنند. این طرز فکر و رفتار در تمام بخشهای زندگی مبتلایان، از کار و دوستی گرفته تا خانواده و روابط عاشقانه، نمایان میشود.
شیوع NPD
تحقیقات نشان داده است که NPD بر ۶.۲ درصد جمعیت شامل ۷.۷ درصد مردان و ۴.۷ درصد زنان تاثیر میگذارد.

علایم
تصویری که این مبتلایان از خود دارند، میتواند با تصویری که دیگران از آنها دارند کاملا متفاوت باشد. ویژگیهای کلیدی این اختلال عبارت است از:
- نیاز به تحسین
- الگویی از خود بزرگ بینی
- فقدان همدلی با دیگران
مشخصه های این عارضه که احتمالا برای دیگران قابل توجه هستند، شامل موارد زیر است:
- اشتیاق به توجه و تحسین
- داشتن عزت نفس شکننده و احساس نا امیدی زمانیکه تحسینی در کار نباشد
- داشتن احساس برتری افراطی
- اغراق در روابط صمیمانه با دیگران مخصوصا آنهایی که ثروتمند یا دارای موقعیتهای ویژه هستند
- بیش بها دادن به دستاوردها و استعدادهای خود
- بی ارزش ساختن دستاوردهای دیگران
- شیفتگی نسبت به موفقیت، قدرت، درخشش، زیبایی، کمال و عشق
- اعتقاد به بی همتا بودن و اینکه تنها افراد خاصی آن ها را می فهمند
- داشتن حس استحقاق (مثلا فرد انتظار دارد چون از دیگران برتر است، نباید پشت چراغ قرمز بایستد)
- سود جویی از دیگران برای رسیدن به اهداف خود
- ناتوانی یا بی میلی در شناخت احساس و نیاز دیگران
- حسادت شدید و اعتقاد به اینکه دیگران به آن ها حسودی میکنند
- رفتار کردن به شیوهای که برای دیگران متکبرانه به نظر میآید
- نشان دادن مسحورشدگی و بعد به سرعت آشفته یا خشمگین شدن
- صحبت زیاد از دغدغه های خود و فقدان علاقه به دغدغه دیگران
- پرخاشگری زمانیکه با تهدیدی نسبت به ایگوی خود مواجه میشود
سایر ویژگیها که ممکن است ارتباط آشکار کمتری با شخصیت خودشیفته داشته باشند، شامل موارد زیر است:
- احساس شرم، حقارت و پوچی در زمان نا امیدی
- بی اشتیاق نسبت به امتحان کردن کارهای جدید به دلیل ترس از شکست
- مشکل در حفظ روابط
- احساس بیگانگی و قطع ارتباط هیجانی با دیگران
- موفقیت زیاد به دلیل اعتماد به نفس بیش از حد اما اختلالِ عملکرد در مواجهه با شکست یا انتقاد
- سو ظن
- انزوای اجتماعی
- مشکل در مدیریت هیجان
- احتمال وجود افسردگی و بی اشتهایی عصبی
انواع
اختلال شخصیت خودشیفته میتواند در دامنهای از خفیف تا شدید وجود داشته باشد. متخصصان همچنین دو نوع فرعی را برای این اختلال مطرح میکنند:
- خود بزرگبین: با ویژگیهای خود بزرگ پنداری بیش از حد، پرخاشگری و جسارت
- آسیبپذیر: با ویژگیهای حساسیت بیش از حد و دفاعی بودن
علل
بااینکه علل دقیق اختلالات شخصیت روشن نیست، احتمالا ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در آنها دخیل هستند.
برای مثال، تجربهی موارد زیر طی دوران کودکی ممکن است خطر ابتلای بعدی به NPD را افزایش دهد:
- دریافت تحسین بیش از حد یا توجه و محبت افراطی
- انتظارات و انتقادات بیش از حد (از سوی مراقبین)
- مراقبت غیر قابل پیش بینی یا غفلت
- ترومای کودکی و سو رفتار
- طرد
- استرس
عوارض
خیلی از افراد دارای اختلال شخصیت خودشیفته دچار یک عارضه سلامتی دیگر نیز هستند. این عارضه ها احتمالا شامل موارد زیر است:
- سومصرف الکل یا مواد
- افسردگی
- حملات پنیک
- اختلال اضطراب اجتماعی
- اختلال اضطراب فراگیر
- دیگر اختلالات شخصیت
- بی اشتهایی عصبی
فرد دارای NPD ممکن است در معرض خطرات زیر نیز باشد:
- مشکلات در روابط
- مشکلاتی در کار یا محیط تحصیل
- افکار یا رفتارهای خودکشی
همچنین ممکن است خطر عوارض قلبی عروقی وجود داشته باشد. بعضی تحقیقات نتیجه گرفتهاند که مردان مبتلا سطوح بیشتری از هورمون استرس به نام کورتیزول را در خون خود ترشح میکنند. این مسیله با خطر بالاتر ابتلا به مشکلات قلبی عروقی ارتباط دارد.
چگونه پیشگیری کنیم؟
از آنجا که علت دقیق اختلال شخصیت خودشیفته ناشناخته است، راه مشخصی برای پیشگیری از آن وجود ندارد. اما اقدامات زیر ممکن است کمککننده باشد:
- درمان زودهنگام مشکلات روانی در دوران کودکی و کمک از مشاوره کودک
- شرکت در جلسات مشاوره خانواده برای یادگیری راههای سالم ارتباط برقرار کردن یا کنار آمدن با مشکلات.
- شرکت در کلاسهای تربیت فرزند و دریافت راهنمایی از یک رواندرمانگر یا مددکار اجتماعی (در صورت نیاز)
تشخیص
تشخیص اختلال شخصیت خودشیفته NPD چالشبرانگیز است. زیرا چندین نوع از اختلالات شخصیت و ویژگیها هستند که با یکدیگر همپوشانی دارند. همچنین فرد ممکن است همزمان به عارضههای دیگری نیز مبتلا باشد.
به علاوه، افراد مبتلا ممکن است متوجه نشوند که مشکلاتی که در زندگیشان وجود دارد از رفتار خودشان سرچشمه میگیرد و در مقابل آنها، دیگران را سرزنش میکنند. شخص مبتلا ممکن است به شدت به انتقادات یا توهینهای ادراک شده حساس باشد و این شرایط را برای دیگرانی که میخواهند درباره رفتار آنها و رنجی که از آنها میبرند صحبت کنند، دشوار میسازد.
برای تشخیص NPD ، روانپزشک نیاز دارد تا پیشینه روانی و جسمی فرد را ارزیابی کند و آزمون های لازم را اجرا کند. آنها برای ارزیابی ملاکهای اختلال، از راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانشناختی (DSM-5) استفاده میکنند.
درمان اختلال شخصیت خودشیفته
هیچ علاج قطعیی برای این وضعیت وجود ندارد، اما درمان میتواند به افراد کمک کند تا بر مشکلات زیربنایی غلبه کنند و برخی رفتارهای ناکارآمد خود را تغییر دهد.
اگر NPD همراه با یک اختلال دیگر مانند افسردگی یا اضطراب رخ دهد، دارو ممکن است کمک کننده باشند. با این حال درمان عمده، روان درمانی است. روان درمانی میتواند به فرد یاری برساند تا:
- علت پنهانی رفتار خود را درک کند
- هیجانات خود را به طرز موثرتری مدیریت کند
- بیاموزد که مسیولیت اعمال خود را بپذیرد
- یاد بگیرد تا روابط سالمتری برقرار کند
- عزت نفس خود را بازیابی کند
- انتظاراتش را از خود و دیگران متعادل سازد
- تاثیر رفتار خود را بر دیگران بفهمد
درمان شناختی رفتاری CBT، مشاوره خانواده و گروه درمانی، انواعی از روان درمانی هستند که میتوانند در بهبود علایم اختلال شخصیت خودشیفته موثر باشند. هدف CBT، شناسایی عقاید و رفتارهای آسیبزا و ناسالم و جایگزین کردن آنها با موارد مثبت و سالم است.
زندگی با شخصیت خودشیفته
زندگی با اختلال شخصیت خودشیفته NPD میتواند برای افراد مبتلا و نزدیکان آنها چالشانگیز باشد، اما درمان و حمایت میتواند کیفیت زندگی این افراد و اطرافیان آنها را بهبود بخشد. هر کسی که نسبت به ابتلا به NPD مشکوک است میتواند از ملاقات با یک روان درمانگر یا حضور در جلسات روانشناسی نفع ببرد.
برای اطرافیان در هر نوع رابطهای با یک شخص مبتلا به NPD نکات زیر میتواند مفید باشد:
- یک شبکه حمایتی شامل اعضای خانواده و دوستان تشکیل دهید
- علایق مستقل از طریق کار، فعالیتهای داوطلبانه یا سرگرمیها را دنبال کنید
- از فنون سالم حل تعارض استفاده کنید
- سعی کنید زمانی که درباره چگونگی تاثیر رفتار فرد مبتلا بر خود صحبت میکنید، آرامشتان را حفظ کنید
- با یک گروه حمایتی در ارتباط باشید
بهترین کلینیک و مرکز مشاوره و درمان اختلالات شخصیتی در تهران
افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته معمولا نمیخواهند بپذیرند که مشکلی دارند، بنابراین به دنبال درمان نمیروند. آنها ممکن است انتقاد از خود را توهین به عزت نفس خود تلقی کنند، که این موضوع پیروی از درمان را برایشان دشوار میکند. اگر ویژگیهای مشترک با این اختلال را در خود یا عزیزانتان مشاهده میکنید، هرچه زودتر به روانپزشک یا تراپیست مراجعه کنید. دریافت درمان مناسب میتواند زندگی شما را رضایتبخشتر سازد. کلینیک و مرکز مشاوره روانشناسی اختلالات شخصیتی “سها کلینیک” ، به عنوان یکی از برترین کلینیک ها و مراکز مشاوره روانشناسی در تهران می باشد که با دارا بودن درمانگران و مشاوران مجرب ، برترین خدمات مشاوره و درمان اختلالات شخصیتی آنلاین ، تلفنی و حضوری را انجام می دهد. انتخاب یک مرکز مشاوره اختلالات شخصیتی در تهران همیشه یکی از دغدغه های همشهریان عزیز بوده ، از همین رو ما در مجموعه سها کلینیک بستری را برای شما عزیزان فراهم کردیم تا بتوانید از بین درمانگران مختلف شخص متخصص مورد نظر را انتخاب کرده و مشاوره آنلاین را فورا تجربه کنید.
منبع : medicalnewstoday
سوالات متداول
اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟
وضعیتی است که در آن فرد نگرانی افراطی درباره وضعیت اجتماعی (پرستیژ)، قدرت و کفایت شخصی دارد و خود را برتر از دیگران نشان میدهد.
علائم اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟
اشتیاق به توجه و تحسین، بیش بها دادن به دستاوردها و استعدادهای خود، شیفتگی نسبت به موفقیت و قدرت و درخشش، حسادت زیاد و اعتقاد به اینکه دیگران نسبت به آن ها حسود هستند.
راه های درمان NPD چیست؟
درمان NPD معمولا شامل رواندرمانی است، از جمله درمان شناختی رفتاری (CBT)، فراشناختی، گروهدرمانی و خانوادهدرمانی. از آنجا که روشهای مدیریت زیادی وجود دارد، متخصص سلامت روان شما بهترین فردی است که میتواند درباره انواع مختلف آنها و بهترین گزینه برای شما راهنماییتان کند.
در باکس پرسش و پاسخ در انتهای این صفحه می توانید سوالات خود را با درمانگران مجموعه “سها کلینیک” در میان بگذارید و در کمترین زمان ممکن جواب سوالات خود را توسط درمانگران و پزشکان متخصص دریافت کنید.
نیاز به مشاوره دارم
درود صالح عزیز. لطفا فرم ارزیابی رایگان رو با کلیک روی ( سهاکلینیک ) تکمیل کنید. همکاران به زودی با شما تماس می گیرند.