شاید تصور کنید که احساسات منفی برای ما و دیگران مضر هستند. اما آنها نیز به نوبه خود نقش مفیدی در زندگی هیجانی ما دارند. مثلا تجربه میزانی از عصبانیت و رنجش میتواند از ما محافظت کند، به بهبودیمان کمک کند و عزتنفسمان را بالا ببرد. در این مقاله از کلینیک روانشناسی سها درباره فواید عصبانیت بیشتر میخوانیم.
عصبانیت چه فوایدی دارد؟
فواید عصبانیت چیست؟ هیجاناتی مثل خشم، رنجش و تنفر شهرت بدی دارند. عصبانیت همراه با دلخوری یا Resentment اغلب با عنوان یک هیجان «منفی» که باید خاموش شود، در نظر گرفته میشود. با این حال، این احساس میتواند کاملا سالم و دارای مزایا باشد.
در ادامه، مزایای جالب توجه این هیجان را بررسی میکنیم:
عصبانیت میتواند شما را ایمن نگه دارد
اگر هرگز احساس عصبانیت نمیکردید، چطور میتوانستید بفهمید که کسی به شما ظلمی کرده است؟ به زمانی فکر کنید که واقعا مورد ظلم بودید یا با شما ناعادلانه رفتار شده بود. آیا هر وقت یاد آن خطای دیگری میافتید، احساس خشم همراه با دلخوری نسبت به مسیول آن پیدا نمیکنید؟
این احساس، همان عصبانیت است که بعد از تجارب ناعادلانه ما، ناگزیر بالا میآید. در هر صورت، به نظر عجیب یا حتی ناهنجار است که بپذیرید در حق شما بیعدالتی شده، اما هیچ احساس منفیی نسبت به آن نداشته باشید.
تصور کنید که افراد خاصی با توهین به شما، بهتان صدمه زدند، اما شما احساس رنجش نمیکنید. در این صورت، چه چیزی قرار است این افراد را از ادامه اعمالشان باز دارد؟ آنها چه پیامدهایی در رابطه با خطایشان تجربه میکنند؟ به چه انگیزهای میتوانند رفتار بهتری با شما در پیش بگیرند؟
رنجش و عصبانیت میتواند با آگاه ساختن شما از اینکه دیگران بهتان صدمه میزنند، به ایمن نگهداشتن شما کمک کند. با این حس، شما میتوانیداقداماتی برای ارزیابی و بهبود ایمنی خود انجام دهید. برای مثال، اگر دوستی چندین بار در آخرین لحظه قرار ملاقات با شما را کنسل کند، ممکن است احساس رنجش کنید. یا اگر متوجه شوید که برای انجام کاری مشابه، کمتر از یکی همکاران دستمزد دریافت میکنید (یا کمتر از همکاری که کار را با کیفیت پایینتری از شما انجام میدهد) احتمالا احساس عصبانیت خواهید کرد.
در چنین مواردی، Resentment میتواند شما را برانگیزد تا این مسایل را با دوست یا کارفرمای خود در میان بگذارید. گاهی نیز این حس به شما میگوید که باید مرزهای محکمتری با دوست خود ایجاد کنید (یا شاید برنامهریزی برای ملاقات با آنها را بهکلی متوقف کنید). شاید این اتفاق باعث شود که خواهان برقراری سیستم تسویه منصفانه در محل کار خود شوید. بنابراین، عصبانیت و رنجش میتواند به ارتقای امنیت عاطفی، رفاه مادی و دستیابی شما به حقوق اخلاقی، سیاسی یا قانونی کمک کند.
عصبانیت و رنجش بخشی از درمان است
تصور کنید که شخصی در گذشته به شدت یا مکررا به شما آسیب رسانده است. اکنون، برای بهبودی از این تجربیات، باید افکار و احساسات خود را پردازش کنید. این پردازش میتواند بهصورت آگاهانه یا ناخودآگاه انجام شود و ممکن است افکار و احساسات مختلفی از جمله عصبانیت، ناامیدی، ترس و رنجش را در برگیرد. هر یک از این احساسات نقش مهمی در بهبودی شما دارند و باید آنها را بپذیرید. اگر از احساس عصبانیت، فرار یا آن را سرکوب کنید، ممکن است مانع پردازش عاطفی خود شوید. کاری که میتواند بهبودی را به تاخیر بیندازد یا آن را مختل کند.
رنجش و عصبانیت فرصتی برای ترمیم رابطهها است
وقتی کسی در حق شما ظلمی کند، یک گسست طبیعی در رابطه شما با او ایجاد میشود. این گسستگی میتواند از چند دقیقه و روز تا چند ماه و سال طول بکشد یا ممکن است هرگز ترمیم نشود. رنجش، علامتی است که نشان میدهد شما یک گسستگی در رابطه را تجربه کردهاید. برای مثال، احساس رنجش در مورد اینکه دوستی مکررا برنامههای خود را با شما کنسل میکند، نشانهای از شکاف در این رابطه است. چه میشود اگر هرگز احساس رنجش نکنید؟ آنوقت ممکن است ندانید که شکافی وجود دارد که باید ترمیم شود. شاید ترمیم رابطه را آغاز نکنید یا اقدامی برای اصلاحش انجام ندهید. در این صورت، رابطه با تعارضات حل نشده ادامه خواهد یافت یا با ناکامی به پایان میرسد.
عصبانیت باعث افزایش عزت نفس میشود
عصبانیت یک پاسخ احساسی به رویدادی است که شما آن را به عنوان یک توهین یا آسیب درک کردهاید. اگر به شما ظلم شده است، رنجش شما نشانه آن است که متوجه شدهاید به شما ظلم شده و با رفتارهای مرتکب آن موافق نیستید.
برای مثال: فرض کنید شما وقت خود را بسیار باارزش میدانید. اگر همسر شما دایما قبل از رفتن به مهمانیهای مشترک شما را ساعتها منتظر نگه میدارد، احتمالا احساس رنجش خواهید کرد. او با این کار به ارزش وقت شما بیاعتنایی میکند. بنابراین، رنجش شما، نشانه عزت نفس شماست.
در مقابل، اگر شما هم فکر کنید که وقتتان ارزشی ندارد، ممکن است در پاسخ به این رفتار همسرتان احساس ناراحتی نکنید. زیرا بیاعتنایی او با عزتنفس پایین شما همخوان است.
بنابراین، رنجش و عصبانیت اغلب ریشه در عزتنفس سالم دارد. همچنین نشانه این احساس است که من شایسته احترام و رفتار منصفانه هستم. به علاوه، رنجش میتواند شما را برانگیزد تا با ایجاد و حفظ مرزهایی با دیگران از خود دفاع کنید.
سخن پایانی
عصبانیت و رنجش ممکن است به شما همزمان آسیب و سود برساند. وقتی رنجش شدید و مداوم باشد، میتواند منجر به اختلالات روانی و جسمی شود. اما میزان بهینهای از همه احساسات منفی بسیار سودرسان است. برای مثال کنترل خشم و تجربه عصبانیت تنظیم شده، میتواند شما را ایمن نگه دارد و به افزایش انگیزهتان برای دفاع از خود کمک کند. یادتان باشد فواید عصبانیت که در این محتوا ذکر شد، برای میزان متعادلی از احساسات است. اگر برای مدیریت احساسات به کمک نیاز دارید، میتوانید از مشاوره آنلاین در کلینیک سها استفاده کنید.
تلفن تماس با ما:
میتوانید سوالات و نظرات خود را در رابطه با این مقاله با ما در میان بگذارید.
منبع :
کلینیک روانشناسی سها٬ مرکز ارائه خدمات مشاوره روانشناسی٬ مشاوره خانواده و مشاوره جنسی
