تئوری انتخاب توسط دکتر ویلیام گلاسر ایجاد شد. این نظریه بر کنترل افراد روی احساسات و اقدامات‌شان تاکید دارد. در این مقاله با ده اصل بنیادین تئوری انتخاب و تعریف آن آشنا می‌شویم.
تئوری انتخاب چیست؟
ده اصل بنیادین تئوری انتخاب چیست؟ نظریه انتخاب توسط دکتر ویلیام گلاسر ایجاد شد. نظریه انتخاب بر کنترل فرد بر احساسات و اعمال خود تاکید دارد. از این دید، تعارض به این دلیل به وجود می‌آید که هر کس فقط بر رفتار خودش کنترل دارد. نظریه ویلیام گلاسر این مفهوم را یاد می‌دهد که همه رفتارها انتخاب می شوند. در اینجا، تمام رفتارهای انسان ناشی از تمایل به ارضای پنج نیاز اساسی است:
- نياز به بقا و زنده ماندن
- نياز به عشق و احساس تعلق
- نياز به قدرت
- نياز به آزادي
- نياز به تفريح
نظریه ویلیام گلاسر استدلال می‌کند هر کاری که ما انجام می‌دهیم برای برآوردن یک (یا چند) مورد از این پنج نیاز اساسی است. با افزایش کنترل بر خود، می توانیم انتخاب های بهتر و مسیولانه‌تری داشته باشیم.
ده اصل بنیادین تئوری انتخاب
-
تنها فردی که مي‌توانيم رفتارش را کنترل کنيم، خودمان هستيم.
اين يعنی هيچکس نمی تواند ما را به انجام کاری که نمی‌خواهیم، مجبور کند. هنگامی که براي انجام کاري با تنبيه و تهديد روبرو شويم به ندرت ممکن است آن کار را خوب انجام دهيم. در بسياری موارد، وقتی واقعا می‌فهميم فقط قادر به کنترل رفتار خودمان هستیم، در می‌يابيم بيش از آنچه تصور می‌کرديم آزادی داريم.
-
تمام آنچه مي‌توانيم از ديگران دريافت کنيم و به آنها بدهيم، اطلاعات است.
اينکه با اطلاعات چگونه برخورد کنيم انتخاب خود ما يا ديگران است.
-
تمام مسایل روان شناختی طولانی مدت از مشکلات رابطه اي سرچشمه مي‌گيرد.
مشکلات رابطه اي تا حدودي علت مشکلات ديگري چون درد، خستگي، ضعف و برخي بيماري هاي مزمن (که معمولا به آن ها بيماري هاي سيستم ايمني گفته مي شود) هستند. ضرورتي ندارد وقت خود را هدر دهيم و تمام جنبه هاي زندگي مان را بررسي کنيم تا بفهميم چرا احساس ناخشنودي و فلاکت را انتخاب کرده ايم. علت ناخشنودي و عدم رضايت ما همواره به شيوه ي برخوردمان با يک رابطه‌ي مهم در زندگي که مطابق خواست‌مان پیش نمی‌رود، مربوط مي شود. تا زماني که با اين واقعيت روبرو نشويم، هيچ‌گونه آزادي اي نداريم؛ چون خود را درگير کاري ناممکن و پايان ناپذير کرده ايم.
بیشتر بخوانید: روانشناسی چیست و تاثیر آن بر زندگی سالم
در حال خواندن مقاله‌ی ده اصل بنیادین تئوری انتخاب هستید.
-
هميشه آن رابطه ي مشکل دار، بخشي از زندگي کنوني خود ماست.
براي کشف اين روابط نياز نيست جستجوي چندان دور و درازي انجام دهيم. اين يک رابطه‌ی گذشته يا آينده نيست، بلکه همواره يک رابطه‌ي کنوني است که همين الان جریان دارد.
-
وقايع دردناکي که در گذشته تجربه کرده ایم، تاثيري شگرف بر حال اکنون ما دارد، اما مرور آن تاثیری بر بهبود رابطه‌ي کنوني ما نمی‌گذارد.
-
پنج نياز ژنتيکي ما را هدايت مي‌کند که عبارت است از نياز به بقا، عشق و تعلق، قدرت، آزادی و تفریح.
-
ارضای نيازهاي ما تنها از طريق تصاويري که در دنياي مطلوب خود داريم، ممکن است.
-
تمام آنچه از تولد تا مرگ از ما سر مي‌زند، رفتار است. تمام رفتارهاي ما از چهار مولفه ي بهم پيوسته ي عمل/ فکر /احساس و فيزيولوژي تشکيل شده است.
-
تمام رفتارهاي ما در قالب فعل یا مصدر بیان می‌شوند. مثلا به جای «من افسرده ام»، می‌گوییم «من افسردگی را انتخاب کردم.»
-
تمام رفتارهاي ما انتخاب می‌شوند؛ اما ما بر مولفه هاي عمل و فکر بطور مستقيم و بر مولفه هاي احساس و فيزيولوژي بطور غير مستقيم کنترل داريم. يعني با انتخاب شيوه‌ی عمل و فکرمان و به واسطه‌ی آن ها، احساسات و فيزيولوژي خود را نيز می‌توانيم کنترل کنيم.
7 عادت سازنده در روابط از دید تئوری انتخاب
تئوری انتخاب توصیه می‌کند که هفت عادت سازنده‌ی زیر را در تمامی روابط مد نظر داشته باشید:
- حمایت
- تشویق
- گوش دادن
- پذیرش
- اعتماد
- احترام
- گفتگو برای حل اختلافات
بیشتر بخوانید: معرفی انواع اختلالات شخصیت
7 عادت مخرب در روابط از دید تئوری انتخاب
در حال خواندن مقاله‌ی ده اصل بنیادین تئوری انتخاب هستید. از طرف دیگر، نظریه انتخاب، هفت عادت مخرب را ذکر می‌کند که نابودگر روابط است. این عادات برای کنترل افراد استفاده می شود و در نهایت به سوتفاهم و رنجش می‌انجامد:
- انتقاد
- سرزنش
- شکایت کردن
- عیب جویی و نق زدن
- تهدید
- تنبیه
- باج دادن برای کنترل
انتخاب عادات سازنده‌ی ارتباط یا عادات مخرب قطع ارتباط بر عهده ماست. روابط شاد و مثبت از انتخاب عادت های ارتباطی به وجود می آیند.
جمله‌ی کليدی تئوری انتخاب
شما فقط مي‌توانيد زندگی خودتان را کنترل کنيد.
نظر خود را در مورد تئوری انتخاب با ما در میان بگذارید.
مرکز مشاوره سها به عنوان بهترین کلینیک روانشناسی در تهران آماده ارائه برترین خدمات مشاوره روانشناسی به صورت آنلاین، تلفنی و حضوری می‌باشد.
منابع
کتاب درآمدي بر روان شناسي اميد / تیوري انتخاب، دکتر ويليام گلسر
appliedbehavioranalysisprograms
کلینیک روانشناسی سها٬ مرکز ارائه خدمات مشاوره روانشناسی٬ مشاوره آنلاین٬ مشاوره خانواده و مشاوره جنسی
