اضطراب جدایی چیست ؟ SAD در دوره‌ای از زندگی از نظر رشدی سالم است. اما وقتی این دوره طی می‌شود و اضطراب همچنان پابرجاست، والدین چه واکنشی باید نشان دهند؟ در این مقاله می‌خوانیم اضطراب جدایی چیست ، در چه سنی مناسب است و چه علایم، علل و درمان‌هایی دارد.
بیشتر بخوانید: اضطراب چیست؟ دلایل، علایم و راه‌های درمان
آیا اضطراب جدایی طبیعی است؟
بیشتر والدین با درد ناشی از ترک کودک گریان خود در کنار پرستار یا یک عضو مراقب آشنا هستند.
بر اساس آکادمی روانپزشکی امریکا (AAP)، اضطراب جدایی یک نقطه عطف استاندارد رشدی در بین 6 تا 18 ماهگی است. این زمانی رخ می‌دهد که کودک در حال شکل‌دادن دلبستگی با شماست و در عین حال درک نوپایی از ثبات شی دارد.
چندان جالب نیست؛ اما اگر بدانید که بیشتر والدین با این مسیله دست‌وپنجه نرم می‌کنند و دانستن اینکه در نهایت پایان می‌پذیرد، می‌تواند کمک‌تان کند.
اما وقتی با عبور از این سن حساس، اضطراب جدایی از بین نمی‌رود، تکلیف چیست؟ زمانیکه این دوره طی می‌شود و اضطراب همچنان پابرجاست، والدین چه واکنشی باید نشان دهند؟ یا هنگامی که این به عنوان یک نگرانی جدید بعد از تجربه رویداد آسیب‌زا در بچه‌ها بروز می‌کند؟
و در مورد بزرگسالانی که خود همچنان با اضطراب جدایی درگیراند، چطور؟
در این مقاله به این سوالات پاسخ می‌دهیم.
علایم اضطراب جدایی چیست ؟
انجمن رواشناسی امریکا (APA)، اضطراب جدایی را به عنوان یک اختلال اضطرابی معرفی می‌کند که معمولا در کودکی یا نوجوانی رخ می‌دهد.
این مشابه اضطراب جداییی که بیشتر خردسالان و نوپاها تجربه می‌کنند، نیست.
اختلال اضطراب جدایی شامل ترس از جداشدن از خانه یا خانواده می‌شود. در این وضعیت، ترس افراطی و مداوم است و خارج از زمان طبیعی رشدی اتفاق می‌افتد.
اختلال اضطراب جدایی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- با پیش‌بینی احتمال جدایی در آینده، اضطراب شدیدا بالا می‌رود
- نگرانی‌ها و ترس‌های پیشرونده پیرامون اتفاقات وحشتناکی که ممکن است به دنبال جدایی رخ دهد
- نگرانی‌ها و ترس‌های پیشرونده درباره انواع رویدادهایی که ممکن است به جدایی منجر شوند
- امتناع از رفتن به مدرسه
- ناتوانی در خوابیدن در جایی بیرون از خانه یا جایی که نگاره دلبستگی حضور ندارد
- کابوس‌ها
- علایم جسمی مانند سردرد، تهوع و استفراغ
آیا اضطراب جدایی مخصوص کودکان است؟
درحالی‌که این وضعیت بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می‌شود، ویرایش پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM5) بیان می‌کند که بزرگسالان نیز می‌توانند SAD را تجربه کنند.
در واقع، پژوهشی در سال 2008 نشان داد که تقریبا 4.1% از کودکان به اختلال اضطراب جدایی مبتلا می‌شوند و در صورت عدم درمان، 36.1% از آنها با این اختلال به بزرگسالی می‌روند.
تفاوت اضطراب جدایی در کودکان و بزرگسالان
می‌توان گفت حدودا 10 سال است که اختلال اضطراب جدایی در بزرگسالان نیز به رسمیت شناخته شده است. با این حال، تنها زمانی این تشخیص روی یک بزرگسال گذاشته می‌شود که علایم با سایر اختلالات اضطرابی و وحشتزدگی قابل توجیه نباشند.
در بیشتر موارد، SAD کودکی و بزرگسالی بسیار شبیه هستند و تنها چند تفاوت جزیی دارند.
وقتی حرف از جدایی از نگارههای مهم دلبستگی می‌شود، بزرگسالان دچار اختلال اضطراب جدایی هم درست مانند کودکان، ترس و اضطراب شدیدی را تجربه می‌کنند. آنها درباره جدا شدن و اجتناب از تنها بودن نگران‌اند.
تفاوت عمده در حضور علایم، ارتباط زیادی با بلوغ دارد. برای مثال، بزرگسالان ممکن است در تشخیص و بیان اضطراب خود بهتر عمل کنند و احتمالا کمتر علایم خود را بیرونی نمایش می‌دهد.
در حالی‌که SAD می‌تواند در بزرگسالی ایجاد شود، محققان معتقدند احتمال تداوم اضطراب جدایی از کودکی تا بزرگسالی بالاتر است. این بدان معناست که بیشتر بزرگسالان مبتلا به SAD احتمالا بیشتر عمر خود را با این بیماری زندگی می‌کنند.
افراد مبتلا به اضطراب جدایی از چه چیزی می‌ترسند؟
اختلال اضطراب جدایی در بزرگسالان و کودکان با ترس و نگرانی از موراد زیر مشخص می‌شود:
- جدا شدن از نگارههای دلبستگی
- از دست دادن نگاره‌ی اصلی دلبستگی به دلیل بیماری، جراحت یا مرگ
- تجربه رویدادهای دور از انتظار که ممکن است به جدایی از یک چهره دلبستگی بیانجامد
- دور بودن از خانه
- تنها ماندن
سایر علایم شامل ناتوانی در خوابیدن بدون حضور نگاره اصلی دلبستگی و تجربه کابوس‌های جدا شدن از او است.
در حالی که بسیاری از کودکان ممکن است هر از گاهی برخی از موارد فوق را تجربه کنند، DSM5 توضیح می‌دهد که برای واجد شرایط تشخیص SAD بودن، نشانه‌ها باید اینگونه باشند:
- مداوم
- افراطی؛ به حدی است که عملکرد اجتماعی یا تحصیلی را مختل کند
- نامناسب با سطح رشدی
در کودکان، علایم باید دست‌کم 4 هفته طول بکشد، در حالی‌که جدول زمانی برای بزرگسالان 6 ماه یا بیشتر است.
علل اضطراب جدایی چیست ؟
هیچ علت شناخته‌شده‌ای برای اختلال اضطراب جدایی وجود ندارد. اما چندین عامل به نظر می‌رسد که خطر ابتلا بالا می‌برد.
برخی پژوهش‌ها مولفه‌های ژنتیکی احتمالی را در ایجاد اختلال اضطراب جدایی پیشنهاد می‌کنند.
به عبارت دیگر، برخی افراد ممکن است مستعد سطوح بالاتری از اضطراب و ترس از جدایی از نگارههای اصلی دلبستگی باشند. اگر کودکی سابقه خانوادگی اضطراب یا افسردگی داشته باشد، احتمالا در معرض خطر بیشتری است.
علل محیطی
با این حال، تحقیقات انجام شده در سال 2008 به این نتیجه رسیدند که اختلال اضطراب جدایی بیش از بسیاری دیگر از اختلالات اضطرابی دوران کودکی تحت تاثیر عوامل محیطی است.
برخی از این عوامل خطر محیطی عبارتند از:
- محبت کم از سوی والدین
- رفتارهای والدگری بیش از حد محافظتی
- دخالت والدین در تنظیم هیجان
رویدادهای آسیب‌زا یا استرس‌زای زندگی نیز می‌توانند خطر ابتلا به اختلال اضطراب جدایی را در کودکان افزایش دهند. این‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- غیاب یا مرگ یک نگاره‌ی اصلی دلبستگی
- خشونت خانگی در خانه
- طلاق والدین
- جابجایی‌های مکرر که بر شکل‌دهی ارتباطات اجتماعی اثر می‌گذارد
برای بزرگسالان، عامل خطر اصلی اختلال اضطراب جدایی، داشتن SAD درمان‌نشده در کودکی است.
تشخیص اختلال اضطراب جدایی چگونه است؟
یکی از بخش‌های عمده تشخیص اختلال اضطراب جدایی، رد کردن سایر عارضه‌های احتمالی است؛ شامل:
- اختلال طیف اوتیسم
- اختلالات روان‌پریشی
- آگورافوبیا
- اختلال اضطراب عمومی
پس از آن، متخصص سلامت روان، حضور معیارهای DSM5 را برای SAD بررسی می‌کند.
برای والدینی که نمی‌دانند آیا لازم است فرزند خود را برای ارزیابی ببرند یا خیر، پاسخ ساده است: اگر اضطراب کودک شما بر زندگی روزمره‌ی او (یا شما) تاثیر می‌گذارد، ارزیابی ضروری است.
متخصص در مورد علایم با کودک شما صحبت می‌کند. ممکن است ارزیابی یک جلسه طول بکشد. این آغاز مسیر است و سپس درمان اضطراب جدایی آغاز می‌شود.
درمان اختلال اضطراب جدایی چیست ؟
خوشبختانه گزینه‌های درمانی موثری برای اختلال اضطراب جدایی وجود دارد. بنابراین، متعهد ماندن به ادامه درمان فرزندتان بسیار مهم است.
پرکاربردترین گزینه درمان، درمان شناختی رفتاری (CBT) است. افزون بر این، تحقیقات نشان می‌دهد که این شکل از درمان احتمالا در درازمدت موثر باشد.
هدف CBT به چالش کشیدن افکار ناسازگار و آموزش راهبردهای مقابله‌ای بهتر به فرد تحت درمان است.
برای کودکان و بزرگسالانی که با اختلال اضطراب جدایی زندگی می‌کنند، این ممکن است شامل گفتگو در مورد ترس‌هایی که آنها تجربه می‌کنند و بررسی میزان واقعی‌بودن این ترس‌ها باشد.
در ادامه درمان، عنصر «مواجهه» اضافه می‌شود. این زمانی است که کودک یا بزرگسال در حالی‌که مهارت‌های مقابله‌ای آموخته‌شده را به کار می‌گیرد، وارد موقعیت‌های تخیلی یا واقعی اضطراب‌آور می‌شود.
یکی دیگر از گزینه‌های درمانی احتمالی، درمان تعامل والد-کودک (PCIT) است که بر بهبود رابطه والد-کودک تمرکز دارد و به والدین اجازه می‌دهد یاد بگیرند چگونه با فرزندان خود به شیوه‌ای سالم‌تر تعامل کنند.
برای کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی، یکی از مولفه‌های کلیدی موفقیت، مشارکت والدین است. بنابراین بهتر است درمان SAD را یک درمان خانوادگی در نظر بگیریم.
نکات پایانی
داشتن یک کودک مبتلا به اختلال اضطراب جدایی می‌تواند برای مراقب و کودک طاقت‌فرسا و خسته‌کننده باشد. زیستن با این وضعیت در بزرگسالی نیز فشار زیادی را به شما و عزیزانتان وارد می‌کند.
به همین دلیل بسیار مهم است به یاد داشته باشید که تنها نیستید. این تشخیص به این دلیل وجود دارد که افراد دیگری مانند شما با همین موضوع سروکار داشته و دارند.
همچنین مهم است خاطرتان باشد که درمان می‌تواند کمک کند، به ویژه زمانی که تمام خانواده احساس مسیولیت کنند. کودکان و بزرگسالانی که با اختلال اضطراب جدایی زندگی می‌کنند، می‌توانند با درمان علایم خود را تسکین بخشند.
بنابراین، خیلی ساده، اولین قدم این است که تلفن را بردارید و از مشاوره فردی یا مشاوره کودک و نوجوان سها کلینیک استفاده کنید.
در این مقاله خواندید اضطراب جدایی چیست . آیا کودک شما یا خودتان تا کنون با اضطراب جدایی درگیر بوده‌اید؟ این اختلال چگونه زندگی شما را تحت تاثیر قرار داد؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
منبع:
در این رابطه بخوانید:
3 راه فوری برای تجربه اضطراب کمتر
دلبستگی اضطرابی چیست و چگونه شکل می‌گیرد؟
کلینیک روانشناسی سها٬ مرکز ارائه خدمات مشاوره روانشناسی٬ مشاوره آنلاین٬ مشاوره خانواده و مشاوره جنسی
