«حالم خوب نیست ، چه کار کنم؟» این سوالی است که ذهن همه ما را در برهه‌ای از زندگی‌مان به خود مشغول کرده است. وقتی حالمان خوب نیست، یا مایلیم این را به دیگران بگوییم. یا نمی‌خواهیم کسی از آن با خبر باشد و به تنهایی نیاز داریم. با ما در ادامه این مطلب از مرکز مشاوره روانشناسی سها همراه باشید تا درباره نشانه‌های کسی که حالش خوب نیست بیشتر آگاه شویم و 11 راهکار برای خوب کردن حال خودمان را یاد بگیریم.
بیشتر بخوانید: بهترین راه کمک به فرد افسرده چیست؟
عیبی ندارد اگر حالت خوب نیست
همه ما عبارت «عیبی ندارد اگر حالت خوش نیست» را شنیده‌ایم. گاهی اوقات، وانمود کردن به اینکه خوب هستید، غیرممکن به نظر می‌رسد. اما اگر کسی از راه برسد و ازتان بپرسد: «حالت چطور است؟»، چه کار می‌کنید؟
شاید مردد باشید که در این موقعیت چه چیزی باید بگویید. گاهی به هر دلیلی مایل به بیان مشکلات خود به آن شخص خاص نیستید. گاهی نیز مایلید گفتگو کنید اما نمی‌دانید چه بگویید. در ادامه برای هردوی این موقعیت‌ها برایتان پیشنهاداتی ارایه می‌کنیم:
وقتی نمی‌خواهید حال بد خود را به دیگران بگویید
گاهی اوقات ممکن است یکی از دوستان یا اعضای خانواده حالتان را بپرسد. به احتمال زیاد آنها با نیت خیری این را پرسیده‌اند. اما شاید شما در مود صحبت کردن نباشید یا صرفا مایل به گفتن این موضوع به آن فرد نباشید. معمولا ما در چنین موقعیتی به دروغ می‌گوییم «خوبم» و بحث را تمام می‌کنیم.
اما در این موارد، بهتر است از آنها بابت این سوال تشکر کنید. و بعد صادقانه، خلاصه و شفاف بگویید که مایل به صحبت از حالتان نیستید. می‌توانید از جملات زیر استفاده کنید:
- خیلی خوب نیستم، ولی الان واقعا حوصله حرف زدن در موردش رو ندارم.
- ممنون که پرسیدی. فعلا یکم اوضاعم روبراه نیست، اما نمی‌خوام وارد این بحث بشم.
- می‌دونم که بهم اهمیت می‌دی، ولی الان نمی‌خوام حرفای جدی بزنیم.
بیشتر بخوانید: چطور نه بگوییم؟
همچنین می‌توانید گفتگو را برگردانید و روی آنها تمرکز کنید:
- من خیلی خوب نیستم، ولی الان ترجیح می‌دم تو از حالت بیشتر بگی.
- اگه به جای من در مورد تو صحبت کنیم، احساس بهتری پیدا می‌کنم.
دوستان نزدیک و عزیزان‌تان به مرزهای شما احترام می‌گذارند و وارد حریم شخصی شما نمی‌شوند.
وقتی می‌خواهید حال بد خود را با دیگران به اشتراک بگذارید
وقتی حالم خوب نیست و کمک می‌خواهم، چه کار کنم؟ شاید اخیرا احساس بدی داشته‌اید. اما نمی‌دانید چگونه آن را با یکی از دوستان یا اعضای خانواده خود در میان بگذارید. در این صورت، یک پرسش از حالتان از سمت یک عزیز می‌تواند دری را به روی یک گفتگوی خوب باز کند. احساس خود را بپذیرید و بپرسید که آیا زمان مناسبی برای درددل کردن هست یا خیر. به احتمال زیاد، عزیز شما دوست دارد بشنود.
می‌توانید جملات زیر را به کار ببرید:
- مرسی که پرسیدی. راستش چند وقته روبراه نیستم. اشکالی نداره الان در موردش حرف بزنم؟
- جواب ساده‌ای برای این سوال ندارم. حال داری یکم حرف بزنیم؟
- اوضاع یکم سخت شده. واقعا دوست دارم در موردش حرف بزنم، اگه وقتشو داشته باشی.
دوستان و خانواده شما در مواقع ضروری کنارتان خواهند بود. همانطور که شما دوست دارید در سختی‌ها کنارشان باشید. از نشان دادن آسیب‌پذیری خود نترسید. و به یکی از عزیزان خود اجازه دهید تا شانه‌اش را برای تکیه دادن در اختیارتان بگذارد.
در پاسخ به یک غریبه چه بگوییم
شاید این را تجربه کرده باشید. یک روز وحشتناک و بسیار بد را سپری می‌کنید و ناگهان خواروبارفروش محله‌تان با رویی گشاده حالتان را میپرسد.
گاهی اوقات، دروغ گفتن خیلی سخت یا غیرصادقانه به نظر می‌رسد، اما شما نمی‌خواهید (یا نمی‌توانید در یک فروشگاه شلوغ) با این شخص گفتگو کنید. پس چطور باید در این موقعیت به احساسات خود وفادار بمانید؟
کمی شوخ طبعی را امتحان کنید. بدین ترتیب، می‌توانید احساس خود را صادقانه بگویید و مسیولیتی را نیز برای پیگیری بر دوش آن فرد نیندازید.
می‌توانید بگویید:
- حس یه گربه روی پوسترهای انگیزشی رو دارم؛ همونقدر آویزون و خسته!
- اوه، می‌دونی، زندگی مزخرفه، تازه بعدشم می‌میری! (کمدی سیاه می‌تواند قابل قبول باشد)
- هیچ‌وقت به این بدی نبوده. اما خب چه می‌شه کرد!
گزینه دیگر این است که به احساس خود معترف شوید اما سریعا از آن بگذرید. به مثال‌های زیر توجه کنید:
- عالی نیست، اما شما چطورید؟ امروز کاسبی چطور بود؟
- من خسته‌م، ولی شما هم باید خسته باشید. شیفت‌تون کی شروع شد؟
- من روزهای سختی رو می‌گذرونم، اما اینکه همیشه لبخند به لب دارید حس خوبی بهم می‌ده.
اگر همیشه عادت داشتید با «همه چیز خوبه، ممنون» پاسخ دهید، ممکن است بیان جملات بالا برایتان دشوار باشد. اما به احتمال زیاد یک پاسخ واقعی، هم برای شما و هم مخاطب‌تان، واقعی‌تر و دوستانه‌تر خواهد بود.
حالم خوب نیست، چه کار کنم؟ 11 راهکار
وقتی کسی حالش خوب نیست ، روش‌های زیر توصیه میشود:
۱. سرعت زندگی را کم کن.
زندگی پر از مشغله است و بیشتر ما فهرست بلندبالایی از کارهایی داریم که باید انجام دهیم. اما نکته جالب این فهرست‌ها این است که هیچ‌وقت ناپدید نمی‌شوند! پس وقتی کسی حالش خوب نیست ، بهتر است برای یک روز هم شده سرعت زندگی را کم کند. لازم نیست خودت را مجبور به ادامه دادن کنی. پروژه‌هایی که باید انجام شوند، فردا یا پس‌فردا هم منتظرت خواهند بود. و اگر خوش‌شانس باشی، شاید خودبه‌خود هم از بین بروند!
۲. فعالیت‌های روتین را ترک نکن!
گاهی اوقات، با اینکه حالمان خوب نیست، بهتر است روتین را ادامه دهیم. یعنی صبح‌ها سر ساعت همیشگی بیدار شویم، مسواک بزنیم، دوش بگیریم و سر کار برویم. اشکالی ندارد گاهی با حالی که داری به زندگی ادامه دهی. البته حواست باشد نکته یک را فراموش نکنی. این در مورد امور روزانه زندگی است.
۳. اگر دوست نداری حرف بزنی، از نکات این مقاله استفاده کن.
کسی میپرسد: «حالت چطوره؟» و تو می‌گویی: «خوبم.» درحالیکه واقعا خوب نیستی. شاید چون با آن شخص راحت نیستی. یا ترجیح می‌دهی با تراپیستت یا یک دوست امن صحبت کنی. بعضی‌ها از ناراحتی دیگران معذب می‌شوند و سریع می‌خواهند آن را «درست» کنند. اما احساسات تو نیازی به درست شدن ندارند. فقط باید آنها را احساس کنی. پس اگر حس می‌کنی گفتن «خوب نیستم» سخت است، از نکاتی که بالاتر ذکر شد استفاده کنید.
۴. برو بیرون.
هوای تازه مثل دارویی معجزه‌آساست. اگر احساس ناراحتی می‌کنید، از خانه یا محل کارتان بیرون بروید. کمی قدم بزنید یا فقط یک نفس عمیق بکشید.
۵. مرخصی بگیر.
البته فقط خودت می‌توانی تشخیص دهی که گرفتن «روز استراحت ذهنی» برایت ممکن و بی‌خطر است یا نه و بیشتر حالت را بد می‌کند. اگر نیاز به استراحت داری، یک روز را به استراحت اختصاص بده. وانمود کردن به «خوب بودن» در محل کار، وقتی واقعا حالت خوب نیست، می‌تواند خسته‌کننده باشد.
۶. به خودت برس.
با خودت همانطور رفتار کن که با دوستی که ناراحت است رفتار می‌کنی. بستنی بخور، فیلم یا سریال مورد علاقه‌ات را ببین، به سینما برو یا کمی بخواب. فقط از خودت مراقبت کن.
۷. با هنر ارتباط بگیر.
چه نواختن یا گوش کردن به موسیقی باشد، چه بازدید از موزه، چه مطالعه یک کتاب زیبا یا قدم زدن در طبیعت. هنر و زیبایی‌های جهان می‌توانند خُلقت را بالا ببرند و یادت بیاورند که دنیا خیلی بزرگ‌تر از وضعیت فعلی توست. هنر می‌تواند تو را به جایی ببرد که شاید در آنجا حالت خوب باشد.
۸. به بدنت حرکت بده.
بدن ما قدرت شگفت‌انگیزی در مراقبت از ذهن دارد. وقتی از درون احساس درد می‌کنی، کاری فیزیکی انجام بده. حرکت می‌تواند حالت را از وضعیت فعلی به ذهنیتی روشن‌تر و امیدوارانه‌تر تغییر دهد.
۹. گریه کن.
امروز حالم خوب نیست . بگذار اشک‌هایت جاری شوند. چرا باید جلویشان را بگیری؟
۱۰. با یک دوست تماس بگیر.
با دوستی تماس بگیر که می‌شناسی، یا حتی در یک گروه آنلاین با افرادی که نمی‌شناسی صحبت کن. گروه‌های حمایتی مجازی می‌توانند راهی عالی برای درک متقابل، یافتن همدلی و احساس کمتر تنهایی باشند.
11. با تراپیست قرار ملاقات بگذار.
روی عبارت سهاکلینیک کلیک کن. لیست درمانگران را ببین. سپس به تلگرام مجموعه 09198791784 پیام بده و بنویس که با کدام درمانگر وقت می‌خواهی. یا فرم ارزیابی رایگان را اینجا پر کن و اجازه بده ما در پیدا کردن درمانگر کمکت کنیم. نمی‌دانی یک جلسه حرف زدن با متخصص چقدر به تخلیه هیجانی کمک می‌کند.
نشانه‌های کسی که حالش خوب نیست
احتمالا تجربه کرده‌اید که دوستتان بگوید «خوبم!»، در حالی که حس درونی شما می‌گوید اینطور نیست. چون تغییراتی در رفتار او می‌بینید. این تغییرات در افراد برونگرا که ناگهان رفتاری برعکس نشان می‌دهند، بیشتر به چشم می‌آید. مثلا ممکن است ناگهان سرد و ساکت شوند یا با لحنی متفاوت صحبت کنند. هر تغییری در فردی که می‌شناسید، می‌تواند نشان دهد که او فشار یا چالش سختی را پشت سر می‌گذارد. با آگاهی از این نشانه‌ها و ابراز نگرانی، می‌توانیم به آنها کمک کنیم:
- صحبت نکردن درباره زندگی یا وضعیتشان: کسی که حالش خوب نیست ، وقتی حالش را می‌پرسید معمولا طفره می‌رود یا بحث را عوض می‌کند. اگر پیشنهاد کمک دادید و آنها آن را رد کردند، اصرار نکنید و به آنها فضا بدهید. صرفا اجازه دهید بدانند که در صورت نیاز، شما در دسترس‌شان هستید.
- کج‌خلقی یا غمگین شدن: چیزهای کوچک می‌تواند محرک خشم آنها باشد. آنها ممکن است ناگهان بدون علت مشخصی به شما پرخاش کنند. در این حالت عصبانیت آنها مثل یک مکانیزم دفاعی است و لزوما تقصیر شما نیست.
- اهمیت ندادن به سلامتی سلامتی و امور زندگی: علاوه بر تغییرات روانی، باید به تغییرات جسمی و رفتارهای افراد هم توجه کرد. کسی که حالش خوب نیست ممکن است وزن اضافه یا کم کند، بیشتر یا کمتر غذا بخورد، انرژی انجام کارها را نداشته باشد یا در نظم کارهایش دچار مشکل شود. اگر این تغییرات در کسی که معمولا اینطور نیست دیده شود، ممکن است نشان دهنده این باشد که او با افسردگی یا مسایل دیگر دست و پنجه نرم می‌کند.
- از دست دادن علاقه و انگیزه: اگر کسی که عاشق انجام کاری بود، ناگهان علاقه‌اش را از دست بدهد، این یک علامت خطر است. ممکن است حتی وقتی از کارهای مورد علاقه‌اش حرف می‌زنید، خوشحالی نشان ندهد. آنها همچنین ممکن است پیشنهاد بیرون رفتن یا شرکت در هر موقعیت لذت‌بخشی را رد کنند.
- بدبین شدن: اگر کسی از نظر احساسی مشکل داشته باشد، در حرف زدن و عملش دیده میشود. معمولا وقتی حالم خوب نیست بیشتر روی چیزهای منفی مثل اخبار بد یا افکار منفی تمرکز می‌کنم. افرادی که بخاطر این شرایط تحت فشارند ممکن است بی‌مبالات رفتار کنند، طوری که انگار برایشان مهم نیست آسیب ببینند یا عواقب تصمیمات بد را ببینند. اگر چنین رفتاری دیدید، بهترین ایده این است که به هر شکلی می‌توانید به آنها کمک کنید.
کلام آخر
اگر دوران سختی را پشت سر می‌گذارید، لازم نیست به تنهایی رنج بکشید. برخورداری از یک سیستم پشتیبانی می‌تواند کمک زیادی به شما بکند. اگر می‌توانید، با یکی از دوستان یا اعضای خانواده در مورد احساس خود صحبت کنید. آنها ممکن است پیشنهاداتی برای حل مشکل داشته باشند یا بتوانند برای دور کردن ذهن‌تان از مشکلات همراهی‌‌تان کنند.
اگر اوضاع واقعا دشوار است، حتما با یک روانشناس یا مشاور صحبت کنید. یک درمانگر می‌تواند به شما کمک کند هیجانات خود را درک کنید، محرک‌ها و موقعیت‌هایی را که باعث بدتر شدن حالتان میشود، بشناسید و یاد بگیرید چگونه به زندگی ادامه دهید.
اروین یالوم روانپزشک و درمانگر مشهور امریکایی در جایی می‌نویسد: «انسان‌ها از رابطه به وجود می‌آیند، در رابطه رشد می‌کنند، در رابطه آسیب می‌بینند و در رابطه التیام می‌یابند.»
بنابراین، اگر آسیبی دیده‌اید یا غمی در درون خود دارید، بهترین کار کلامی‌ساختن این تجربه و بیان آن در بستر یک رابطه امن است. اگر به آدم امنی در اطراف خود دسترسی ندارید، پیشنهاد می‌کنیم از مشاوره آنلاین سهاکلینیک بهره‌مند شوید.
سوال متداول
وقتی حالم خوب نیست چه کار کنم؟
توصیه میشود وقتی کسی حالش خوب نیست ، از خانه بیرون برود. در صورت امکان مرخصی بگیرید، به تماشای آثار هنری بروید یا اگر نیاز دارید یک روز را صرفا در اتاقتان بمانید و با حال بد خود بنشینید. مجبور نیستید به هرکسی که میپرسد، حال بدتان را گزارش دهید اما خوب است با یک دوست امن یا تراپیست صحبت کنید.
شما وقتی حالتان خوب نیست و کسی حالتان را میپرسد، چه می‌گویید؟
منابع
کلینیک روانشناسی سها٬ مرکز ارائه خدمات مشاوره روانشناسی٬ مشاوره خانواده و مشاوره جنسی
