نشانه های افسردگی در زنان : این علایم را جدی بگیرید

نشانه های افسردگی در زنان از شایع‌ ترین علایم اختلالات روانی است که می‌تواند تمام جنبه‌های زندگی زنان را تحت تاثیر قرار دهد. بسیاری از افراد ممکن است علایم اولیه را نادیده بگیرند یا آن را به خستگی، استرس یا مشکلات روزمره نسبت دهند. در حالی که بی‌توجهی به این موارد می‌تواند به مشکلات جدی‌تری منجر شود. در این مقاله از کلینیک مشاوره سها به بررسی دقیق علایم هشداردهنده دپرشن در خانم‌ها می‌پردازیم و علل و روش‌های درمان را مرور می‌کنیم.

اگر نیاز به مشاوره افسردگی به صورت مشاوره آنلاین یا حضوری دارید، می‌توانید از طریق شماره‌های 02193111094 یا 09198791784 فورا نوبت خود را ثبت کنید.

دپرشن در زنان به چه معناست؟

افسردگی (Depression) در زنان یک اختلال روانی رایج اما جدی است که بر احساس، فکر و رفتار آنان تاثیر می‌گذارد. این وضعیت با نشانه‌هایی همچون غم عمیق، بی‌انگیزگی، کاهش انرژی، اختلال در خواب و بهم‌ریختن اشتها بروز پیدا کرده و شدت آن می‌تواند از خفیف تا ناتوان کننده متغیر باشد.

نشانه‌های افسردگی در زنان متاهل و مجرد کدام‌ اند؟

نشانه‌های کلی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

•       احساس مداوم غم، نگرانی یا پوچی
•       بی‌میلی نسبت به فعالیت‌های روزمره حتی روابط جنسی
•       تحریک‌پذیری، نوسانات خلقی یا گریه‌های مکرر
•       احساس گناه، بی‌ارزشی، ناامیدی یا بدبینی نسبت به آینده
•       اختلال در خواب، خواب زیاد یا کم‌خوابی و بیداری زودهنگام
•       کاهش یا افزایش اشتها همراه با تغییر وزن
•       کاهش انرژی، خستگی مداوم یا احساس کندی ذهن و بدن
•       فکر کردن به مرگ یا خودکشی یا داشتن رفتارهای مرتبط با این فکر
•       دشواری در تمرکز، به‌خاطر آوردن چیزها یا تصمیم‌گیری
•       دردهای جسمی مداوم مانند سردرد، مشکلات گوارشی یا دردهای بی‌دلیل که به درمان پاسخ نمی‌دهند.

علایم اولیه افسردگی در زنان

در بسیاری از موارد، نشانه‌های آغازین ممکن است جدی گرفته نشوند. شناخت این علایم در مراحل اولیه می‌تواند به تشخیص و درمان سریع‌تر کمک کند:

احساس ناامیدی و بی‌ارزشی

در مراحل ابتدایی، بسیاری از زنان دچار حس بی‌ارزشی یا حتی بیزاری از خود می‌شوند. این احساس ممکن است با گناهی همراه باشد که هیچ تناسبی با شرایط واقعی فرد ندارد.

بی‌علاقگی و کاهش انگیزه

این زنان، اغلب از کاهش اشتیاق نسبت به فعالیت‌هایی که قبلا برایشان لذت‌بخش بوده‌اند، شکایت می‌کنند. برای مثال ممکن است دیگر به مطالعه، کار یا تفریحاتی که همیشه مورد علاقه‌شان بوده، میلی نداشته باشند.

خستگی مفرط و اختلال در خواب

خستگی بی‌دلیل و انرژی پایین، حتی با وجود استراحت کافی، یکی از نشانه‌‌های اولیه است. از سوی دیگر، تغییر در الگوی خواب مانند بی‌خوابی، بیداری مکرر در شب یا خواب زیاد نیز می‌تواند زنگ خطر باشد.

اضطراب و نگرانی مفرط

علایم اضطراب که ممکن است در کنار دپرشن در خانم‌ها ظاهر شوند شامل بی‌قراری، احساس خطر دایمی، تپش قلب، تعریق زیاد، تنش عضلانی یا ناتوانی در تمرکز است.

نوسانات اشتها و وزن

در زنان تغییر ناگهانی در اشتها یا وزن، چه به‌صورت افزایش و چه کاهش، می‌تواند نشانه شروع اختلال باشد. برخی تمایل به پرخوری پیدا می‌کنند و برخی دیگر علاقه خود را به غذا از دست می‌دهند.

نوسانات خلقی غیرمعمول

تغییرات غیر قابل پیش‌بینی در خلق‌وخو مانند طغیان خشم یا گریه‌های بی‌دلیل در زنان ممکن است نشانه‌ای از آغاز دوره دپرشن باشد، به‌خصوص اگر این تغییرات پیش‌تر در شخصیت فرد دیده نمی‌شده است.

تفاوت نشانه‌ های افسردگی در زنان مجرد و متاهل

بررسی‌ها نشان می‌دهد که وضعیت تاهل نقش قابل‌توجهی در شدت و نوع علایم این بیماری دارد. تفاوت‌های اصلی بین خانم‌های مجرد و متاهل از نظر میزان شیوع و عوامل موثر بر این وضعیت به شرح زیر است:

• زنان متاهل بیشتر از مجردها در معرض افسردگی قرار دارند. مطالعات مختلف نشان داده‌اند که درصد این بیماری در متاهل‌ها بین بازه تقریبی 15 تا 33٪ بوده، در حالی که این میزان در مجردها حدود 17٪ گزارش شده است.
• این بیماری در زن متاهل با عوامل پیچیده‌تری مانند خشونت خانگی، بارداری ناخواسته (روش های پیشگیری از بارداری)، از دست دادن شغل، سقط جنین و کمبود حمایت اجتماعی مرتبط است.
• در مقابل، این وضعیت در زنان مجرد بیشتر با عواملی مانند وضعیت سلامتی پایین، تنهایی یا عدم حمایت اجتماعی ارتباط دارد.
• افسردگی پس از زایمان، حین بارداری و پیرامون زایمان، اختلالاتی هستند که منحصرا در زنان متاهل یا مادران دیده می‌شوند. این موارد ممکن است تا 39.4٪ شیوع داشته باشند.
• زن متاهل به دلیل مسیولیت‌های بیشتر و تغییرات در سبک زندگی پس از ازدواج، بیشتر مستعد این بیماری است.

برای درک بهتر موضوع جدول زیر را بررسی کنید: 

نشانه های افسردگی در زنان خانه‌ دار

بسیاری از زنان خانه‌ دار هر روز صبح با فهرستی بی‌پایان از وظایف روزانه از خواب برمی‌خیزند، از آماده‌سازی صبحانه و رسیدگی به کودکان گرفته تا نظم‌بخشی به خانه. در ظاهر، آن‌ها ستون خانواده‌اند، اما در درون، ممکن است با حسی عمیق از خستگی، غم و بی‌ارزشی دست‌وپنجه نرم کنند. اندوه این زنان اغلب دیده نمی‌شود، چرا که کارشان بی‌صدا، بدون مرز مشخص و در نگاه بسیاری «بدیهی» تلقی می‌شود. زندگی روزمره برای یک زن خانه‌دار می‌تواند به چرخه‌ای بی‌پایان از خدمت‌رسانی تبدیل شود، بی‌آنکه فرصتی برای مراقبت از خود یا حتی شناسایی احساسات درونی‌اش داشته باشد. او ممکن است در کنار اعضای خانواده‌اش باشد اما احساس تنهایی شدیدی کند، گویی در دنیایی شیشه‌ای زندانی شده که دیگر هیچ چیز از بیرون نمی‌تواند او را لمس کند یا به او گرما ببخشد.

علل افسردگی در زنان خانه‌ دار ناشی از چیست؟

برخلاف تصور رایج، این وضعیت در خانم خانه‌دار ناشی از «تنبل بودن» یا «نداشتن مشغله کافی» نیست. بلکه ریشه آن در فشاری است که به‌طور مداوم از انتظارات اجتماعی، نبود تایید و نادیده گرفته شدن تلاش‌ها بر دوش آن‌ها وارد می‌شود. احساس خستگی مفرط، نه فقط جسمی، بلکه روانی و عاطفی، ممکن است به‌قدری شدید باشد که انجام ساده‌ترین کارها مانند برخاستن از تخت یا آماده‌سازی یک وعده غذا نیز دشوار شود. در کنار این خستگی‌ها، کم‌اهمیت دانستن نقش این افراد نیز می‌تواند حس ارزشمندی را در آن‌ها خدشه‌دار کند. ممکن است آن‌ها بارها از خود بپرسند: «آیا کاری که انجام می‌دم واقعا اهمیت داره؟ آیا دیده می‌شم؟ آیا من فقط نقش خانم خونه‌دار رو دارم یا واقعا حضورم معنایی داره؟» این پرسش‌ها می‌توانند به احساس دپرشن دامن بزنند. اما شما تنها نیستید. به خواندن مقاله ادامه دهید تا روش‌های درمان را معرفی کنیم.

علل کلی

نشانه های افسردگی در زنان ممکن است به دلایل مختلفی، از عوامل زیستی گرفته تا مسایل اجتماعی شکل بگیرد. شناسایی ریشه‌های احتمالی، می‌تواند به انتخاب روش درمان و مراقبت موثر کمک کند:

عوامل زیستی و تغییرات هورمونی

اگرچه نباید تصور کرد که فقط زنان به‌واسطه هورمون‌ها دچار depression می‌شوند، اما نوسانات هورمونی در بدن زنان می‌تواند یکی از دلایل بالا بودن نرخ این اختلال در آنان باشد. تغییرات فیزیولوژیکی در مراحل مختلف زندگی، مانند بارداری، یائسگی، پیش‌یائسگی و حتی چرخه قاعدگی، می‌توانند تعادل هورمونی را به‌هم زده و زمینه‌ساز اختلالات خلقی شوند. علاوه بر هورمون‌ها، برخی عوامل دیگر مانند ابتلا به بیماری‌های مزمن، اختلالات تغذیه‌ای یا سبک زندگی ناسالم نیز می‌توانند به بروز یا تشدید این وضعیت کمک کنند.

زمینه‌های ژنتیکی

ژنتیک تاثیر دارد. یعنی امکان دارد این بیماری در برخی خانواده‌ها بیشتر دیده شود. با این حال، تنها ژنتیک تعیین‌کننده نیست. بلکه عوامل محیطی نیز با ژن‌ها تعامل کرده و احتمال ابتلا را بالا می‌برند.

دلایل روانشناختی

تحقیقات بیانگر آن هستند که زنان بیش از مردان رویدادهای منفی را درونی‌سازی می‌کنند، یعنی احساس گناه یا سرزنش نسبت به مسائلی که الزاما تقصیر آن‌ها نیست، دارند. این تمایل به تامل و تکرار افکار منفی می‌تواند زمینه‌ساز تشدید دپرشن شود. اگر ذهن فرد به افکار منفی مشغول باشد، احتمال تجربه علایم شدیدتر بیشتر می‌شود. همچنین، نارضایتی از ظاهر بدن نیز می‌تواند یکی از محرک‌های نشانه های افسردگی در زنان باشد. مثلا در زنان یائسه، تصور منفی از بدن می‌تواند شاخص پیش‌بینی‌ کننده‌ای برای ابتلا به این اختلال باشد.

عوامل اجتماعی

نقش جامعه و فرهنگ در افزایش خطر انکارناپذیر است. انتظارات سنتی از زنان، تضاد بین خواسته‌های فردی و هنجارهای فرهنگی یا نبود حمایت کافی در محیط خانه و کار می‌توانند فشار روانی زیادی وارد کنند. نمونه‌هایی از این عوامل اجتماعی عبارت‌اند از:

•       یادگیری سرکوب خشم یا نداشتن جرات بیان احساسات
•       مسیولیت‌های بی‌پایان بدون دریافت حمایت در خانه‌داری یا فرزندپروری
•       تبعیض جنسیتی در محیط کار
•       برچسب خوردن به عنوان «احساسی» یا «بی‌ثبات» هنگام ابراز احساسات
•       فشار برای نادیده گرفتن خواسته‌های شخصی

سایر عوامل خطر

علاوه بر آنچه گفته شد، برخی رویدادها و تجربیات خاص نیز می‌توانند احتمال ابتلا را افزایش دهند:

•       فوت والدین یا عزیزان
•       از دست دادن شغل
•       جدایی یا طلاق
•       روابط ناسالم یا پرتنش
•       تجربه آزار جسمی یا روانی یا ترومای کودکی
•       مصرف برخی داروهای خاص

ارتباط بین PMS ،PMDD و افسردگی در زنان

بیشتر زنان در سنین باروری با تغییراتی در خلق‌وخو و جسم خود در روزهای منتهی به قاعدگی مواجه می‌شوند. در واقع، حدود سه‌چهارم از زنان دچار سندرم پیش از قاعدگی (PMS) می‌شوند، حالتی که علایم آن از خفیف تا شدید متغیر است و از چرخه‌ای به چرخه دیگر می‌تواند متفاوت باشد. درصد کمتری از زنان در کنار PMS با نوع شدیدتری از این وضعیت، یعنی اختلال ملال پیش از قاعدگی (PMDD) مواجه هستند. PMDD علایم عاطفی شدیدتری مانند اندوه عمیق، اضطراب، تحریک‌پذیری، بی‌میلی نسبت به فعالیت‌های روزمره و نوسانات شدید خلق‌وخو را به همراه دارد. علایم PMS و PMDD معمولا از حدود یک هفته تا ۱۰ روز پیش از شروع قاعدگی ظاهر می‌شوند و پس از آغاز قاعدگی، اغلب کاهش چشمگیری می‌یابند.

گرچه هنوز رابطه دقیق میان این شرایط مشخص نیست، پژوهش‌ها حاکی از آن است که نوسانات هورمونی و اختلال در سیستم‌های مغزی که خلق‌وخو را تنظیم می‌کنند، می‌توانند نقش مهمی در بروز یا تشدید دپرشن ایفا کنند.

افسردگی بارداری زنان

نشانه های افسردگی در زنان در بارداری می‌تواند بر سلامت مادر و جنین تاثیر بگذارد. زمانی که یک زن باردار با علایم دست‌وپنجه نرم می‌کند، ممکن است توانایی‌اش برای مراقبت از خود کاهش یابد. در چنین شرایطی، رعایت نکات پزشکی، تغذیه مناسب یا داشتن خواب کافی دشوار می‌شود. در برخی موارد، افراد برای مقابله با احساسات ناخوشایند به مصرف مواد مضری مانند سیگار، الکل یا حتی مواد مخدر روی می‌آورند که این رفتارها می‌تواند سلامت جنین را به خطر بیندازد. علاوه بر آن، دپرشن ممکن است مانعی در ایجاد پیوند عاطفی اولیه با نوزاد شود. از سوی دیگر، فشارهای روانی، تغییرات جسمی و نگرانی‌های مرتبط با زایمان یا آینده کودک، همگی عواملی هستند که ممکن است باعث بروز یا بازگشت علایم وضعیت شوند. این در صورت عدم درمان، ممکن است به افسردگی پس از زایمان منجر شود. شرایطی که نیاز به توجه و مراقبت فوری دارد.

چطور می‌توان به یک زن مبتلا به افسردگی کمک کرد؟

برای کمک کاهش علائم افسردگی زنان می‌توانید این کارها را انجام دهید:

• درباره مراحل زندگی که ممکن است برایش سخت باشد، اطلاعات کسب کنید، مثل زایمان یا یائسگی.

• با وقت بگذارید و به حرف‌هایش گوش دهید. همیشه لازم نیست راه‌حل بدهید یا نصیحت کنید.

• در کارهای روزمره به او کمک کنید، مثل امور خانه یا مراقبت از بچه‌ها.

• او را تشویق کنید از مشاوره روانشناسی کمک بگیرد تا برنامه درمانی داشته باشد.

راه های درمان

ما قبلا در مقاله راه های درمان افسردگی سعی کردیم تمامی روش‌های مقابله را معرفی کنیم. در مجموع، بهترین گام مراجعه به تراپیست است. درمانگران از روش‌های زیر برای کمک به شما استفاده می‌کنند.

روان درمانی

این می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• درمان شناختی رفتاری (CBT)

• درمان بین‌فردی (IPT)

• درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌ آگاهی (MBCT)

این درمان‌ها می‌توانند حضوری یا به سبک مشاوره تلفنی باشند.

دارو

داروهای ضدافسردگی روی فرایندهای شیمیایی نشانه های افسردگی زنان اثر می‌گذارند و معمولا ۴ تا ۶ هفته طول می‌کشد تا اثر کنند. قبل از مصرف هر دارویی حتما مشاوره روانپزشکی بگیرید.

روش‌های خودیاری و درمان‌های جایگزین

تکنیک‌های خودیاری و درمان‌های مکمل می‌توانند به تنهایی یا همراه با درمان‌های دیگر استفاده شوند، اما همه انواع این اختلال را نمی‌توان فقط با این روش‌ها درمان کرد. مهم است که با مشاور خود یک برنامه شخصی برای سلامت روانتان بسازید. این روش‌ها عبارتند از:

• مدیتیشن

• تغذیه سالم و ورزش منظم

• دوری از الکل و مواد مخدر

• یوگا

• ماساژ درمانی

راهنمای مراجعه به مشاور

کلینیک روانشناسی سها یکی از مراکز تخصصی و معتبر در زمینه سلامت روان است که خدمات متنوعی برای درمان نشانه های افسردگی در زنان ارایه می‌دهد. این مرکز با بهره‌گیری از درمانگران و روانپزشکان مجرب، رویکردهای علمی و به‌روز مانند درمان شناختی‌رفتاری (CBT) و دارودرمانی را به‌کار می‌گیرد. محیط امن و حمایتگر مرکز ما، شرایط مناسبی را برای گفتگو و درمان موثر فراهم و به بهبود کیفیت زندگی زنان کمک می‌کند. خاطرتان باشد، شما تنها نیستید و ما تا آخرین قدم  بهبودی کنارتان هستیم.

اگر فکر می‌کنید همسر شما به افسردگی زنان مبتلاست، مشاوره خانواده یک گزینه مناسب برای شماست. مشاوره خانواده می‌تواند شور از دست رفته را به خانواده شما بازگرداند. برای رزرو نوبت، فرم ارزیابی رایگان را در سایت سهاکلینیک تکمیل کنید یا با شماره 09198791784 در تلگرام در ارتباط باشید.

سوالات متداول

آیا نشانه های افسردگی در زنان بیشتر از مردان است؟

بله، تحقیقات نشان داده‌اند که زنان حدود دو برابر بیشتر از مردان در معرض تشخیص این اختلال هستند. 

علائم افسردگی در زنان چیست؟

نشانه‌ها شامل غم مداوم، خستگی، کاهش علاقه به فعالیت‌ها، بی‌خوابی یا خواب زیاد، احساس گناه یا بی‌ارزشی و گاهی افکار خودکشی است.

راه درمان چیست؟

درمان ترکیبی از روان‌درمانی، دارو درمانی و حمایت اجتماعی است. سبک زندگی سالم و مشاوره با روانشناس نیز نقش مهمی در بهبود دارد.

منابع
webmd

psychcentral

openpsychologyjournal