کودک سخت به کودک دارای سرشت دشوار گفته می‌شود. کودکانی که سرشت سخت دارند، با شدت و سرعت بیشتری خشمگین می‌شوند. چگونه با این کودکان برخورد کنیم که تنش را کمتر کنیم؟ در این مقاله با ما همراه باشید.
بیشتر بخوانید: 11 علامت هشداردهنده آزار جنسی در کودکان
سرشت به چه معناست؟
خُلق یا سرشت عبارت است از شالوده اصلی شخصیت که معمولا پایه‌ی زیستی دارد و شما با آن به دنیا می‌آیید. این شامل ویژگی‌هایی چون سطح انرژی، واکنش هیجانی، رفتار، خُلق، سرعت واکنش، بازداری رفتاری و تمایل به اکتشاف است.
درباره‌ی حیوانات، سرشت به عنوان الگوی اساسی واکنش‌های فرد با طیفی از ویژگی‌های مشابه تعریف می‌شود. مطالعات روی حیوانات مختلف از ماهی گرفته تا پستانداران، تفاوت‌های سرشتی را خصوصا در طیف خجالتی و جسور نشان داده‌اند. در هر جمعیت، افرادی وجود دارند که نسبت به تجارب جدید کنجکاوی نشان می‌دهند. از طرفی دیگرانی هستند که به نظر می‌رسد از هر چیز جدیدی هراسانند.
کودکان از نظر سرشت به سه دسته آسان، دشوار و میانه تقسیم می‌شوند. در ادامه به سرشت سخت می‌پردازیم.
کودک سخت چگونه رفتار می‌کند؟
طفل دارای سرشت سخت به سرعت عصبانی می‌شود، با تغییرات کشمکش دارد و بد خلق است. بعضی از مردم آن را به گونه‌ای دیگر توصیف می‌کنند. در مجموع، هیچ تعریف رسمیی برای این اصطلاح وجود ندارد.
کودک دارای سرشت سخت ممکن است سریع‌تر قشقرق به پا کند، آرام کردنش دشوارتر باشد و با خوابیدن مشکل داشته باشد.
در کودکان بزرگ‌تر، خُلق دشوار احتمالا از طریق درگیری‌های مکرر در کلاس درس و زمین بازی ظاهر می‌شود. آنها ممکن است در سازگاری با تغییرات روزمره دچار مشکل شوند.
چرا برخی کودکان سرشت دشوار دارند؟
تصور می‌شود که عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد سرشت دشوار نقش دارند.
هنگامی که یک کودک متولد می‌شود، بسیاری از جنبه‌های خلق او از قبل در DNA اش ثبت شده است. در واقع، مطالعات نشان داده اند تا 75% تفاوت در سرشت دشوار احتمالا با ژنتیک ارتباط دارد.
اما، همانطور که کودک رشد می‌کند، نحوه واکنش مراقبین می‌تواند در سرشت او تاثیر بگذارد. تحقیقات نشان می‌دهد وقتی فرزندان خلق سخت دارند، والدین به احتمال زیاد از روش‌های فرزندپروری منفی استفاده می‌کنند، مانند:
- کنترل مستبدانه
- سردی هیجانی یا فاصله‌گیری
- تعارض
- زورگویی
این روش‌های والدگری می‌تواند با ایجاد احساس خشم، تحریک‌پذیری یا ترس بیشتر، خلق دشوار کودک را تشدید کند.
چگونه می‌توان به یک کودک سخت کمک کرد؟
اگر کودکی با سرشت چالش‌انگیز دارید، کارهایی هست که می‌توانید برای کمک به او انجام دهید.
به خصوص زمانی که کودک شما بسیار جوان است، مهم است:
- مطمین شوید که تمام نیازهای آنها برآورده شده است
- یک روتین ایجاد و آن را دنبال کنید
- زمانی را صرف یادگیری در مورد صفات فرزند خود و نحوه واکنش آنها به موقعیت‌های مختلف کنید
همانطور که فرزندتان بزرگ می‌شود، گزینه‌های زیر را امتحان کنید:
- رفتارهای مناسب را الگوسازی کنید
- هیجانات را نامگذاری و درباره آنها بحث کنید
- مطمین شوید که آنها خوراک مغذی مصرف می‌کنند و خواب کافی دارند
- راه‌هایی برای نشان دادن نقاط قوت فرزندتان و تقویت عزت نفس او پیدا کنید
اگرچه گاهی احتمالا سخت باشد، اما مهم است فرزندتان را آنگونه که هست بپذیرید. دانستن اینکه از سوی شما دوست داشته و پذیرفته می‌شوند، می‌تواند به احساس امنیت آنها کمک کنند.
حتی اگر برای کمک به فرزندتان تلاش کنید، همچنان ممکن است شاهد رفتارهای دشوارش باشید. مهم است به یاد داشته باشید که این تقصیر شما یا بازتابی از عمل نادرست شما نیست. اگر احساس می‌کنید سطح استرس‌تان در حال افزایش است، ترتیب دادن وقفه‌ها و فرصت‌هایی برای ارتباط با بزرگسالان دیگر می‌تواند مفید باشد.
اگر کودکی با سرشت سخت دارید، حتما به دنبال حمایت باشید.
می‌توانید از موارد زیر کمک بگیرید:
- رواندرمانگر کودک و نوجوان
- خانواده درمانگر
- کتابهایی در مورد فرزندپروری مثبت
- کلاس‌های فرزندپروری
- معلم یا مشاور مدرسه فرزندتان
سوالات پرتکرار
ویژگی سرشت دشوار یا کودک سخت چیست؟
کودکانی که سرشت سخت دارند، ممکن است لجبازتر باشند. آنها بیشتر مستعد کج خلقی هستند. خلق و خوی منفی نشان می‌دهند و در مقابله با تغییرات ناسازگارتر هستند. همچنین تسلا دادن این کودکان در زمان بی‌قراری، دشوار است.
سرشت سخت در مقابل آسان چیست؟
کودکانی که خلق آسان دارند، معمولا به راحتی تسکین می‌یابند و دیر خشمگین می‌شوند. آنها نسبت به کودکان سخت، راحت‌تر با تغییرات کنار می‌آیند.
آیا بیشتر کودکان خلق سخت دارند؟
اگر کودکی با سرشت سخت دارید، تنها نیستید. اما حقیقت این است که طبق مطالعات، تعداد کودکان آسان، بیشتر از کودکان دشوار است.
کلام پایانی
کودک سخت یا دارای خلق چالش‌انگیز، زودتر خشمگین می‌شود و آرام کردنش دشوارتر است. قبل از نتیجه‌گیری در این مورد که فرزندتان سرشت دشواری دارد، مهم است بیماری‌های مزمن و سایر عوامل استرس‌زا را که احتمالا در رفتار او نقش دارند، رد کنید.
اگر در حال تربیت کودکی با سرشت دشوار یا چالش‌انگیز هستید، یادتان باشد که ایجاد یک روال منظم و پایبندی به آن کمک‌کننده مفید است. با پیش‌بینی برنامه‌های روزانه، کودکتان کمتر با تغییرات نابهنگام روبرو می‌شود و کمتر بهم می‌ریزد. مهم است مطمین شوید که نیازهای اساسی آنها برآورده شده است. همچنین از الگوی فرزندپروری منفی دوری کنید.
اگر فکر می‌کنید فرزندتان ممکن است خلق دشواری داشته باشد، منابع کمکی را فراموش نکنید.
در این زمینه، درمانگران کودک و نوجوان ما در سهاکلینیک آماده خدمت‌رسانی به شما مراجعین عزیز هستند.
منبع
کلینیک روانشناسی سها٬ مرکز ارائه خدمات مشاوره روانشناسی٬ مشاوره آنلاین٬ مشاوره خانواده و مشاوره جنسی
