13 نکته که باید در ارتباط با یک فرد خودشیفته بدانید

یک شخصیت نارسیستیک یا فرد خودشیفته با داشتن تصویری اغراق شده از خود، نیاز مداوم به تحسین و فقدان همدلی مشخص می شود. این افراد اغلب در ظاهر فریبنده اند و در باطن ناامنی عمیقی را تجربه می کنند. با توجه به اینکه شیوع خودشیفتگی در جمعیت نزدیک به پنج درصد برآورد می شود، احتمالش زیاد است که در طول زندگی خود با یکی از این افراد رو به رو شوید؛ خواه یک عضو خانواده باشد خواه یک دوست یا همکار. معمولاً بهترین راه این است که خود را از رابطه با این افراد خارج کنید اما گاهی اوقات این کار امکان پذیر نیست.

7 علامت که نشان می دهد شما با یک فرد خودشیفته مواجه هستید

یک فرد خودشیفته می تواند احساس بی ارزشی، ناارزنده بودن و غیرقابل تقدیر بودن را در شما ایجاد کند. برخورد با یک چنین شخصیتی، خواه یکی از اعضای خانواده، دوست یا رئیس تان باشد باشد، عزت نفس شما را تحت اشعاع قرار می دهد و می تواند شما را غمگین و دلسرد سازد. این یک چرخۀ بی پایان از کنترل­گری شما توسط این افراد است که با گذشت زمان بدتر می شود.

ممکن است شخصی دچار علائم فرد خودشیفته باشد اگر که:

1. تلاش کند تا شما را منزوی کند
2. به شما بگوید که چگونه احساس یا رفتار کنید
3. واقعیت شما را به چالش بکشد یا شما را به نحوی بازی دهد که به عقلانیت خود شک کنید
4. شما را برای هر اشتباهی که پیش می‌آید سرزنش کند
5. دوستان و موقعیت فیزیکی شما را تحت نظارت قرار دهد
6. نواقص خود را به شما نسبت دهد
7. نظرات و نیازهای شما را بی ارزش تلقی کند

در ادامه 13 نکته برای مقابله با یک فرد خودشیفته وجود دارد:

1. مشخص کنید که با چه نوع خودشیفتگی ای رو به رو هستید

دو نوع اصلی از خودشیفتگی وجود دارد: خودبزرگ بین و آسیب‌پذیر. خودشیفتگی مرتبط با خودبزرگ بینی، اعتماد به نفس بالایی دارد، به دنبال جلب توجه و در عین حال انعطاف‌پذیر است. بهترین راه برای مقابله با خودشیفته های خودبزرگ بین این است که آنها را وارد تیم (برای مثال شغلی) خود کنید و به آنها نقشی کلیدی بدهید.

از طرف دیگر خودشیفته های آسیب پذیر، پرخاشگری منفعل و عزت نفس پایینی دارند. خودشیفته‌های خودبزرگ بین برون‌گرا هستند، در حالی که خودشیفته‌های آسیب‌پذیر بیشتر درون‌گرا هستند. به خودشیفته‌های آسیب‌پذیر اطمینان خاطر دهید تا بتوانند برکارشان متمرکز بمانند و از احساساتشان جویا شوید و بکوشید احساسات آسیب زا را تحت مدیریت قراردهید.

2. به جای واکنش نشان دادن، پاسخ دهید

وسوسه انگیز است که به اقدامات کنترلگرانۀ شخصیت خودشیفته با شوک، ناباوری، خشم و حتی درد واکنش نشان دهید، اما این واکنش‌ها منابع مورد نیاز را در اختیار فرد خودشیفته قرار می دهد.

در پاسخ به افراد خودشیفته، روی موضوع مورد نظر تمرکز کنید و اجازۀ انحراف یا فرافکنی را ندهید. بازگرداندن توجه به موضوع، توانایی فرد خودشیفته را برای انحصارطلبی در گفتگو یا تغییر موضوع از بین می برد. هنگام پاسخ دادن به یک خودشیفته از انتخاب کلمات خود آگاه باشید و در مورد عباراتی که می تواند به خلع سلاح فرد خودشیفته کمک کند مطالعه کنید.

بیشتر بخوانید: مشاوره آنلاین روانشناسی

3. در صورت امکان از رویارویی مستقیم خودداری کنید

از آنجایی که فرد خودشیفته نسبت به انتقاد بسیار حساس است، فراخوانی آنها برای پرداختن به یک مسئله به ندرت مفید واقع می‌­شود و حتی ممکن است خشم آنها را تحریک کنید. درعوض، اگر نیاز به ارائۀ بازخورد منفی دارید، سعی کنید تا حد امکان آن را به صورت یک تعریف و تمجید تنظیم کنید و فقط مقدار کمی از انتقاد منفی را لا به لای ارائۀ نکات مثبت بگنجانید.

4. از آنها بخواهید به وعده های خود عمل کنند

خودشیفته ها در برنامه ریزی برای آینده عالی هستند اما به ندرت به وعده های خود عمل می کنند. بهترین روش برای مسئول نگه داشتن فرد خودشیفته، مقابله با فریب است. قول آنها را به آنان یادآوری کنید و بگویید همۀ اطرافیان چقدر منتظر دیدن خوش قولی آنها هستند (چیزی که دوست دارند بشنوند). تا زمانی که درخواست شما برآورده نشده است، هیچ درخواستی را اجابت نکنید.

5. توجه خود را به خودتان متوجه سازید

خودشیفتگی با توجه رشد می‌کند؛ مهم نیست چقدر به فرد خودشیفته توجه کنید، او همیشه توجه میزان بیشتری از آن را طلب می کند. اما می توانید با تمرکز بر نیازها، اهداف و خواسته های خود طلسم را بشکنید. به نقاط قوت خود توجه داشته باشید، از تأییدیه های خود برای تقویت اعتماد به نفس خودتان استفاده کنید و مطمئن شوید که زمانی برای مراقبت از خود اختصاص می دهید.

6. مکالمه را کوتاه کنید

فرد خودشیفته در طولانی صحبت کردن (پر گویی) و کنترل مکالمات بسیار ماهر است. این شکل از دستکاری به آنها این فرصت را می دهد که زمانی برای شما باقی نگذارند تا نتوانید منظورتان را به آنها منتقل کنید.

در صورت امکان، مکالمه را کوتاه و متمرکز نگه دارید و تا آنجا که ممکن است گفتگو را مجدداً به موضوع اصلی معطوف سازید. وقتی دیدید که مکالمه یک طرفه می ماند، آن را تمام کنید و از موقعیت خارج شوید. در پایان، مهم است که بدانیم اکثر موقعیت‌ها در ارتباط با یک شخصیت خودشیفته حل‌نشده باقی می‌مانند.

7. از آنها بپرسید که آیا درخواست شان منطقی است یا خیر

فرد خودشیفته می تواند دور از واقعیت پرسه بزند، رفتارهای غیرعادی و گاهی خطرناک از خود نشان دهند، با احساسات شما «بازی کنند» یا پیشنهاداتی ارائه دهند که مضحک و دور از ذهن به نظر می رسد. به عنوان مثال، ممکن است با وجود اینکه بیکار هستند، از شما بخواهند ضامن آنها شوید تا یک ماشین بخرند، یا در خرید یک خانه با آنها سهیم شوید، در صورتی که فقط به صورت پاره وقت کار می کنند (درآمد کافی ندارند).

وقتی به این درخواست های غیرمسئولانه پاسخ می دهید، از خود آنها بپرسید که آیا آنچه می گویند یا انجام می دهند منطقی است یا خیر. سناریوهای مشابهی ایجاد کنید و از آنها بپرسید که چگونه واکنش خواهند داد، یا زمانی را به آنها یادآوری کنید که با یک موقعیت یا درخواست مشابه مخالف بودند. گاهی اوقات، ارائۀ یک پیشنهاد یا جایگزین معقول می تواند فرد خودشیفته را متقاعد کند که در مورد درخواست های غیرمنطقی خود تجدید نظر کند.

8. مرزهای محکمی را تعیین کنید و به آنها پایبند باشید

افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته معمولاً مرزها را در هم می شکنند. آنها با شکستن قوانین مشکلی ندارند زیرا معتقدند قوانین در مورد آنها اعمال نمی شود. با این حال، آنها مرزهای خود را عزیز می شمارند.

هنگامی که با این افراد سر و کار دارید، مطمئن شوید که مرزهایی را تعیین کرده اید و با جدیت آنها را حفظ می­کنید. آنچه که می‌خواهید و آنچه را که نمی‌خواهید بی تردید بیان کنید. هر لرزشی در ستون این مرزها، دعوتی از آنهاست تا مرزهایتان را زیر پا بگذارند. رفتارهای غیرقابل قبول آنها را اعلام کنید و در برابر مرزشکنی آنان مقاومت ورزید.

9. به خود یادآوری کنید که شما مقصر نیستید

فرد خودشیفته ممکن است بکوشند شما را به خاطر هر چیزی که مطابق میل شان پیش نرود، سرزنش کند. به یاد داشته باشید که مرزهای شما مهم اند، می توانید مسئولیت های خود را در زندگی آنان کم کنید. وقتی آنها سعی می کنند شماتت را به سوی شما نشانه بروند، مجبور نیستید آن را بپذیرید.

10. با ملایمت به رفتار نامطلوب آنها اشاره کنید

فرد خودشیفته معمولاً از آسیبی که به دیگران وارد می کند بی اطلاع هست. از نظر آنها رفتارشان عادی است و دیگران را مقصر شکست ها و اشتباهات خود می دانند.

با ملایمت توجه آنان را به رفتار نامطلوب شان جلب کنید. از آنجایی که افراد خودشیفته دوست ندارند با نگاه منفی از سوی دیگران دیده شوند، به سرعت رفتار خود را تنظیم می کنند تا مثبت به نظر برسند.

11. اگر مجبورید پیرامون فرد خودشیفته باشید، علاقه مند عمل کنید

اگر با یک رئیس دچار شخصیت خودشیفته سر و کار دارید، گاهی اوقات بهتر است وانمود کنید که مجذوب روش آنان هستید. مجبور نیستید موافق یا مخالف باشید. می‌توانید با جملاتی چون «به نظر جالب می‌آید»، «دربارۀ آن بیشتر برایم بگویید» یا «چگونه می‌خواهید آن را اجرا کنید؟» علاقه مندی خود را نشان دهید. اگر یک همکار دچار خودشیفتگی است، می توانید به او بگویید: «من دوست دارم باهات صحبت کنم، اما باید تا پایان روز این کارم را تمام کنم».

12. تشخیص دهید که چه زمانی به کمک نیاز دارید

از آنجایی که آزار خودشیفتگی می‌تواند ظریف باشد، تشخیص اینکه شما قربانی هستید یا خیر، دشوار است. به راحتی می توان در چرخۀ سوء استفاده ناشی از خودشیفتگی بدون راهی برای فرار گرفتار شد. علائمی که نشان می دهد ممکن است نیاز به کمک حرفه ای داشته باشید از رابطه ای به رابطۀ دیگر متفاوت است، اما اگر در حال تجربۀ تردید نسبت به خود هستید یا ارزش خودتان را زیر سوال می برید، ممکن است نیاز داشته باشید از یک متخصص در زمینۀ اختلالات شخصیت کمک بگیرید.

بهبودی می تواند یک فرآیند طولانی باشد و یافتن یک متخصص سلامت روان ممکن است زمان بر باشد، اما ارزش تلاش را دارد.

13. بدانید چه وقت زمان ترک رابطه فرا رسیده است

خودشیفته ها کنترل گران ماهری هستند. راهبردهایی مانند بازی دادن شما، تحقیر کردن تان و فرافکنی ابزارهایی هستند که از سوی آنها برای کنترل رابطه یا تلاش برای حفظ آن حتی زمانی که شما در تلاش برای پایان دادن به رابطه هستید، استفاده می‌شوند.

اگر احساس می کنید از حالت عادی خارج شده اید، سردرگم اید یا نمی توانید کلماتی برای توضیح آنچه در حال رخ دادن است پیدا کنید، ممکن است زمان ترک رابطه فرا رسیده باشد. برای ماندن در رابطه ای که نیازهای شما را برآورده نمی کند، ارزش­های خود را قربانی نکنید. سندروم سوء استفادۀ خودشیفته­‌وار واقعی است و می تواند تأثیرات ماندگاری روی فرد بگذارد. با دانستن زمان ترک رابطه، از آن اجتناب کنید.

سخن نهایی در مورد برخورد با فرد خودشیفته

برخورد با یک فرد خودشیفته می­تواند طاقت فرسا باشد و زندگی تان را دگرگون کند، اما بدانید که شما تنها نیستید و افراد زیادی از بازماندگان سوء استفادۀ خودشیفتگی وجود دارند. اگر سوء استفاده گسترده و طولانی مدت است یا اگر احساس می کنید قادر به بهبودی و ادامه دادن نیستید، بسیار مهم است که به دنبال کمک حرفه ای یا کلینیک روانشناسی باشید. توانایی شما برای بهبودی به درک آنچه بر شما گذشته، و یافتن راه هایی برای رهایی، مراقبت از خود و عشق به خود بستگی دارد.

منبع:

https://www.choosingtherapy.com

نویسنده: دکتر ناکپانجی توماس، مشاور و عضو فعال انجمن مشاورۀ آمریکا

کلینیک روانشناسی