ساده ترین راه برای مقابله با استرس، مقابله با هر چیزی است که شما را آزار می‌دهد. در این جهان پر از عدم اطمینان، جای تعجب نیست که بسیاری از ما احساس استرس ‌کنیم. اما درک آن می‌تواند شیوه احساس کردن ما را تغییر دهد. در این مقاله می‌خوانیم چرا این روزها مردم بسیار مضطرب به نظر می‌رسند.

چرا اضطراب و استرس بین مردم زیاد شده است؟

چرا این روزها خیلی از مردم بسیار پراسترس و مضطرب به نظر می‌آیند؟ در بین متخصصان سلامت روان و نیز مردم عادی این سوال رایجی است. اما لازم است آن را به صورت کاملا وارونه مطرح کنیم؛ چطور کسی وجود دارد که در هر ساعت از هر روز از اضطراب فلج نشود؟ به هر حال اضطراب در موقعیت عدم اطمینان رشد می‌کند و امروزه جهان سرشار از تهدیدات بالقوه‌ای است که ما نمی‌توانیم به طور کامل آنها را بفهمیم و کنترل‌شان کنیم.

بیشتر ما فقط نیاز داریم این اطمینان را داشته باشیم که هواپیمایمان سقوط نخواهد کرد یا شیر درون یخچال‌مان ما را مریض نمی‌کند. به یکباره، حرکات پیش‌بینی‌ناپذیر در سیستم‌های مالی جهانی تهدید می‌کند که معیشت افراد در هر لحظه در معرض نابودی قرار دارد. به علاوه، امروزه ما نادانسته‌های بسیاری درباره شبح فراگیر تغییرات آب و هوایی داریم. باز انگار همه این ها کافی نیست. ما روزهای خود را با پیشروی در محیط آنلاین سپری می‌کنیم؛ که طوری طراحی شده تا در مورد تهدیدات باقیمانده که احتمالا می‌خواستیم آن ها را نادیده بگیریم، وحشت ایجاد کند.

استرس و اضطراب چیست؟

«استرس» به معنای پاسخ فوری به یک فشار خارجی است که در حد متوسط در واقع چیز خوبی است: افرادی که به طور کلی استرس ندارند، هرگز برای امتحانات باز خوانی نمی‌کنند یا به موعد مقرر تحویل کار نمی‌رسند.

در بیشتر موقیعت­های روزمره،  وقتی که فشار خارجی متوقف می‌شود، استرس هم پایان می‌پذیرد. این بدین معنا است که تا جای ممکن، ساده‌ترین راه برای مقابله با استرس، مقابله با هر چیزی است که شما را آزار می‌دهد؛ مثل رسیدگی به بخش دشوار یک کار، صحبت کردن با دوستی که با مشاجره از وی جدا شده‌اید یا هر کاری که در آن شکست خورده‌اید. هرچند استرس پایدار و مزمن نیاز به اتخاذ رویکرد دیگری دارد.

اما اضطراب، نوع مشخصی از پاسخ درونی به استرس است که غالبا ناخوشایندتر است. همانطور که نویسنده استرالیایی سارا ویلسون در کتاب خود با عنوان «نخست هیولا را زیبا می‌کنیم» اشاره می‌کند: مسیله فقط این نیست که دلایل زیادی برای مضطرب بودن وجود دارد. همچنین، جامعه به‌طور انحرافی در واقع به رفتارهای اضطرابی مشخصی مثل مشغولیت و سخت‌کوشیِ دیوانه‌وار، پاداش می‌دهد. در حالی که پاداش برای مدیریت رهایی خود از اضطراب، ممکن است با عنوان تنبلی، غرور کاذب، یا داشتن نگرانی اندک درباره وضعیت جهان در نظر گرفته شود. این واقعیت وجود دارد که اضطراب تقویت کننده‌ی خود است. هنگامی که شما احساس اضطراب می‌کنید، آماده‌ی جستجوی چیزهای جدید برای نگران شدن هستید. انگار که چرخه معیوب اضطراب شما به تنهایی به اندازه کافی ناامید کننده نبود.

اضطراب در منشا خود یک ناهنجاری روانشناختی عجیب نیست، بلکه یک جنبه اساسی عملکرد انسان است.

اختلال اضطراب چیست؟

البته اضطراب عنوان گروهی از اختلالات روانشناختی نیز رسمی است، اما این وضعیتی است که به طور غیرمعمول روشن می‌کند مرز بین بیماری روانی و رنج عادی انسان یک موضوع ذهنی است و بیشتر به قراردادهای فرهنگی بستگی دارد تا به علم. دلیل اصلی که اختلال اضطراب فراگیر امروزه بسیار شایع­تر از قبل است، این است که این وضعیت در کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی تنها از سال ۱۹۸۰ به عنوان یک اختلال تعریف شد.

یک دلیل عمده افزایش شیوع اضطراب از سال ۲۰۰۱، فشار رسانه‌ای توسط یک شرکت داروسازی بریتانیایی بود که پس از آن آمریکا تصویب کرد تا داروی ضد افسردگی پاکسیل (سروزات) را برای درمان اضطراب در بازار عرضه کند. یک روزنامه نگار نوشت: خبرگزاری‌های محلی اطراف ایالات متحده گزارش کردند که حدود ۱۰ میلیون آمریکایی از یک بیماری ناشناخته رنج می‌برند. از بینندگان خواسته شد تا نشانگان زیر را تحت نظر داشته باشند: بی قراری، خستگی، تحریک‌پذیری، تنش عضلانی، حالت تهوع، اسهال، تعریق و …

برای روشن‌تر شدن، هیچ یک از این موارد به این معنا نیست که مبتلایان به اختلال اضطرابی، بیماری واقعی ندارند یا درمان دارویی اغلب بخشی از راه حل نیست. رابرت ادلمن متخصص بازنشسته روانشناسی بالینی و جنایی از دانشگاه رهامپتن می‌گوید: پیش فرض اولیه برای اختلال اضطرابی یا زمانی که اضطراب به یک مشکل بالینی تبدیل می‌شود، این است که به جای آنکه ما بتوانیم اضطراب مان را کنترل کنیم، اضطراب کنترل زندگی ما را بر عهده می‌گیرد.

اما او همچنین یادآور می‌شود که: اضطراب در منشا خود، یک ناهنجاری روانشناختی عجیب نیست؛ بلکه جنبه ای اساسی از عملکرد انسان است. جیمز کلیر نویسنده روانشناسی ، نویسنده کتاب عادات اتمی، توضیح می‌دهد که مسیله اینجاست که این یک پاسخ تکاملی است که برای موقعیتی کاملا متفاوت از شرایط امروز برای ما به جا مانده است.

همه اضطراب ها هسته‌ای از اخبار خوب را در بر دارند: اگر این احتمال که همه چیز خوب پیش برود نباشد، شما احساس اضطراب نخواهید کرد!

چرا در گذشته اضطراب کمتر بود؟

انسان‌های ماقبل تاریخ در یک محیط بازگشت فوری زندگی می‌کردند، همانطور که دیگر پستانداران هنوز هم در آن شرایط زندگی می‌کنند: انتخاب‌های لحظه به لحظه آن‌ها به دلیل تفاوت‌های فوری که ایجاد می‌کرد، اهمیت داشت؛ شما حیوان درنده ای را مشاهده می‌کردید و احساس افزایش اضطراب داشتید، این شما را برمی‌انگیخت تا از حیوان فرار کنید، یا احساس گرسنگی شدیدی می‌کردید و اضطراب توجه شما را بر پیدا کردن سریع غذا متمرکز می‌کرد. در آن شرایط، به محض اینکه تهدید برطرف می‌شد، اضطراب از بین می‌رفت. اما انسان معاصر در یک محیط بازگشت تاخیری زندگی می‌کند: ما برای کارمان در پایان هفته یا پایان ماه حقوق دریافت می‌کنیم یا برای دریافت مدرک تحصیلی، سال‌ها مطالعه می‌کنیم. وقتی که پولی پس‌انداز می‌کنیم، یا نمی‌کنیم، ممکن است پیامدهای آن تا دهه‌ها احساس نشود؛ بنابراین اضطراب جایی برای رفتن ندارد، در عوض روی هم انباشته می‌شود.

افزایش اضطراب در عصر مدرن

این به توضیح اینکه چرا رویدادهای خبری ملی و بین المللی مانند خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا یا انتخاب رییس جمهور امریکا منبع گسترده‌ای از اضطراب شخصی از جمله نوع بالینی آن است، کمک می­کند. بعضی از مردم، برای مثال مهاجران غیرقانونی در دولت ترامپ در آمریکا، به طور مستقیم و آشکاری تاثیر می‌پذیرند. اما درنهایت حتی اگر نخواهید، برای مدتی هیچ راهی برای دانستن آن نخواهید داشت. بعلاوه اغلب احساس می‌شود که در پاسخ کاری از شما برنمی‌آید. هیچ معادلی به مانند اقدامات شکارچی ماقبل تاریخ که تصمیم می‌گرفت شروع به فرار کند یا به دنبال غذا باشد وجود ندارد. وقتی که هیچ اقدام سازنده‌ای ممکن به نظر نمی‌رسد، ما به نگرانی و نشخوار فکری متوسل می‌شویم. یک واکنش به اضطراب، غوطه‌ور شدن ۲۴ ساعته در چرخه اخبار است. درمانگر آمریکایی لری گاتلیب نویسنده کتاب «شاید بهتر است با کسی صحبت کنید» می‌گوید مردم سعی می‌کنند اطلاعات بیشتری بگیرند زیرا اضطراب، مرتبط با فقدان کنترل است؛ آنها معتقدند که داشتن اطلاعات بیشتر باعث می‌شود تا آنان احساس کنترل بیشتری داشته باشند. اما اینطور نیست؛ این فقط باعث می‌شود مردم اضطراب بیشتری متحمل شوند.

چطور با اضطراب عصر مدرن مقابله کنیم؟

به همین دلیل است که بیشتر راه‌حل‌های غیردارویی برای اضطراب، صرف نظر از هر علتی که داشته باشد، شامل اِعمال کنترل محدود و واقع‌گرایانه است: دریابید که چه اقدامات سازنده‌ای می‌توانید انجام دهید و آن اقدامات را درحالی عملی کنید که از کشمکش با کنترل امور مدیریت‌ناپذیر خودداری می‌کنید. این دوگانگی کنترل است، تمایزی که به رواقیون یونان باستان و روم برمی‌گردد.

شما نمی‌توانید شخصا یک بازنشستگی راحت یا سلامت جسمانی طولانی مدت را تضمین کنید، چه برسد به رابطه خوشبینانه میان بریتانیا و باقی اروپا. اما می‌توانید آنچه که توانایی پرداختش را دارید محاسبه کنید و بر اندوخته خود نظارت داشته باشید. شما می توانید چند بار در هفته ورزش کنید و سبزیجات بیشتری مصرف کنید. می‌توانید یک اقدام سیاسی محلی و مشخص انجام دهید. درنهایت خواه شما به هدف دلخواه برسید یا خیر، سطح اضطراب‌تان تقریبا با اطمینان کاهش پیدا خواهد کرد.

سخن پایانی

در پایان، این ارزش دانستن دارد، [همانطور که فیلسوف دانمارکی سورن کیرکگارد در سال ۱۸۴۴ در مفهوم اضطراب اشاره کرد] که تمام اضطراب‌ها، نشانی از اخبار خوب در بطن خود دارند: اگر آزادی نداشتید و اگر حداقلی از احتمال اینکه ورق به روی خوب برگردد وجود نداشت، از اول احساس اضطراب نمی‌کردید.

فیلسوف رولو می با بیان عبارت کیرکگارد نوشت: اگر هیچ احتمال دیگری وجود نداشت، هیچ اضطرابی هم به وجود نمی‌آمد. اگر شما با اطمینان کامل می‌دانستید که زندگی از حالا به بعد فقط شکست و ناکامی برایتان به همراه خواهد آورد، احتمالا دچار افسردگی می‌شدید، اما احساس بی­قراری نمی‌کردید.

اضطراب، تجربه این موضوع است که زندگی ممکن است موفقیت، رضایت و لذت به همراه داشته باشد، در کنار ترس از اینکه نمی‌دانید چگونه از رخ دادن این اتفاقات خوشایند مطمین شوید.

و درحالیکه اضطرابِ شدید، مسلما می‌تواند مشکلی ناتوان‌کننده باشد و نیازمند درمان است، اما احساس عدم اطمینان برای آینده، مطمینا تا حدی زندگی را دارای ارزش زیستن می‌کند. اگر شما تا به حال توانسته اید امکان بروز هر اتفاق ناخوشایندی را منتفی کنید، متوجه می­شوید که احتمال بروز اتفاقات خوب را نیز رد کرده­ اید.

نظرات و سوالات خود را در بخش دیدگاه‌ها با ما مطرح سازید.

منبع

  theguardian

سوالات متداول

کلینیک روانشناسی