«مامان، من از کجا اومدم؟!» پرسشی است که خیلی از والدین هرگز کاملا آماده پاسخ دادن به آن نیستند. خصوصا زمانی که کودک به یک باره این سوال را مطرح می‌کند. در این مقاله به شما کمک می‌کنیم تا با نحوه پاسخدهی مناسب به این سوالات آشنا شوید.
مامان! من از کجا اومدم؟!
سوالات کودک در مورد بچه دار شدن می‌تواند ما را غافلگیر کند؛ البته اگر از پیش برایش برنامه ریزی نکرده باشیم. اگر مادر هستید، شاید شما هم سوال «مامان، من از کجا اومدم؟» را شنیده باشید. این سوال ممکن است وقتی به ذهن کودکتان برسد که شما (یا همسرتان) باردار هستید یا کسی که می‌شناسید به تازگی بچه دار شده است. طبیعی است که کودک کنجکاو باشد. اگر غافلگیر شده‌اید، چند دقیقه وقت بگذارید تا خود را جمع و جور کنید. بدون اینکه آن را مشکلی حیاتی فرض کنید، یک فنجان چای درست کنید و مکانی بیابید که شما و فرزندتان بتوانید در آنجا راحت بنشینید.
بیشتر بخوانید: چهار سبک فرزند پروری
پس از اینکه مستقر شدید، مواردی وجود دارد که می توانید برای پاسخ دادن از آنها کمک بگیرید. در ادامه به نکات ساده ای برای توضیح بارداری و تولد به کودک به روشی مناسب سن او می پردازیم.
به یاد داشته باشید: رنجش شما (در صورت وجود) ربطی به فرزندتان ندارد. به طور کلی، کودکان واکنش‌های تند و سریعی را که بزرگسالان نسبت به مسایل جنسی یا اعضای بدن نشان می دهند، ندارند. آنها احساس شرم یا خجالت نمی‌کنند مگر اینکه این شرم یا خجالت به طور مستقیم یا غیرمستقیم به آنها منتقل شود. همچنین، شما فقط می‌توانید به سوالات فرزند خود پاسخ دهید. اگر دانش آموز شما یا کودک یکی از بستگان‌تان سوالاتی را در این زمینه مطرح ساخت، با مهربانی او را به والدینش ارجاع دهید.
-
ابتدا بررسی کنید که فرزند شما چه چیزهایی می داند
قبل از شروع بحث، گفتگو را با آگاهی از درک اولیه‌ی کودک تان از محل آمدن نوزادان شروع کنید. چند سوال بپرسید تا میزان درک فرزندتان و تفکر او را در مورد حاملگی مشخص کنید. این گفتگوی خودمانی به شما این ایده را می‌دهد که از چه کلماتی استفاده کنید و چگونه درک کودک خود را برای پر کردن جاهای خالی پاسخ تان به کار ببرید.
برای مثال، ممکن است صحبت را با یک کودک پیش دبستانی با این سوال شروع کنید: «می دونی چطور وارد شکم من شدی؟» به پاسخ او گوش دهید و سپس به روشی مناسب سن وی برایش توضیح دهید.
برای پاسخ به سوالات کودک در مورد بچه دار شدن، می توانید توضیح دهید که نوزاد از اسپرم و یک تخمک رشد می کند، به همان روشی که میوه از یک دانه رشد می‌یابد. در این سن، شرح این که نوزاد در شکم شما چگونه کارهایی مثل خوردن، خوابیدن و حتی مکیدن انگشت شست را انجام می دهد، می تواند مفید و سرگرم کننده باشد! کودکان کوچک‌تر ممکن است نیاز به اطمینان خاطر داشته باشند که کودک در شکم مادر ایمن و راحت است.
برای کودکان نوپا و پیش دبستانی، توضیح دهید که وقتی رشد کودک در شکم تمام شد، آنها والدین را متوجه می سازند که آماده به دنیا آمدن هستند.
با بچه های سن مدرسه نیز می توانید همین روش را در پیش بگیرید. از آنها بپرسید در مورد اینکه بچه ها از کجا می آیند چه می‌دانند و سپس از پاسخ آنها پیروی کنید. این سن مناسبی برای به کارگیری نام دقیق اندامها مانند رحم یا زهدان به جای شکم است.
همچنین می‌توانید درباره رابطه جنسی و چگونگی ایجاد نوزاد در زمانی که آلت تناسلی مرد، اسپرم را در واژن ذخیره می‌سازد، توضیح دهید. با به اشتراک گذاشتن راه های دیگر ایجاد خانواده (با کمک پزشک، فرزندخواندگی، رحم جایگزین و غیره) بحث خود را گسترش دهید.
شما می توانید با کودکان بزرگ‌تر تشریحی تر صحبت کنید و نحوه زایمان را برایشان توضیح دهید. همیشه به بچه ها اجازه دهید بدانند که والدین و نوزاد به خوبی توسط پزشکان و پرستاران مراقبت می شوند. روی هیجان انگیز بودن استقبال از یک نوزاد جدید در دنیا تمرکز کنید!
بیشتر بخوانید: پرورش کودکان تاب آور
-
از پاسخ های کوتاه و مستقیم استفاده کنید
کلید پاسخگویی به سوالات کودک در مورد بچه دار شدن، این است که با دقت گوش کنید و بفهمید دقیقا سوال کودکتان چیست. گاهی اوقات، ما به عنوان پدر و مادر، شتابزده عمل می کنیم و به سمتی کاملا اشتباه می رویم. وقتی صحبت از چگونگی توضیح بارداری و تولد برای کودک می شود، به همین موضوع بچسبید و حقایق را به صورت واضح و مختصر بیان کنید.
کودکان کوچک‌تر احتمالا فقط حقایق را می خواهند، در حالی که کودکان بزرگ تر و نوجوانان ممکن است سوالات پیچیده تری در مورد رابطه جنسی، روابط و بارداری داشته باشند. با بزرگ تر شدن بچه ها، می توانید جزییات بیشتری را برای رسیدن آنها به درکی عمیق تر از این موضوعات اضافه کنید. این واقعا به شما والدین یا مراقبان بستگی دارد که تا چه حد می خواهید در موضوعات پیشرفته تر کندوکاو کنید.
در حالی که رابطه جنسی، بارداری و زایمان چیزی برای شرمنده شدن ندارد، به کودک خود یادآوری کنید که در مورد این موضوعات با بچه های دیگر صحبت نکند. شما هرگز نمی دانید کودکان و خانواده های دیگر در کجای مسیر یادگیری این مسایل هستند.
-
کلمات را با دقت انتخاب کنید
درک کودکان در سنین و مراحل مختلف رشد گسترش می یابد. هنگام صحبت کردن، همیشه از واژگانی استفاده کنید که مربوط به مفاهیمی است که کودک تان قبلا استفاده می کرده و آنها را می فهمد.
در عین حال که ممکن است یک کودک 3 ساله و یک کودک 6 ساله سوالی مشابه را مطرح کنند، زمینه سوال ممکن است متفاوت باشد. شاید کودک 3 ساله فقط بخواهد بداند چگونه کودک از شکم شما خارج شده، در حالی که سوال یک کودک 6 ساله ممکن است این باشد که نوزاد واقعا چگونه ساخته شده است.
همیشه کلمات واقعی را به کار ببرید و اجازه ندهید شرم مانع این موضوع شود. مثلا به جای «اونجا، جای جیش و …» بگویید: «واژن، آلت تناسلی».
همچنین در پاسخ به سوالات کودک در مورد بچه دار شدن، هنگام انتقال اطلاعات درباره محل تولد نوزاد، همیشه سن و سطح بلوغ فرزند خود را در نظر داشته باشید. استفاده از کلمات یا عبارات نادرست گاهی اوقات می تواند کودکان را بترساند. برای مثال، اگر از چگونگی بیرون آمدن نوزاد از رحم بپرسند و شما روند سزارین را با عبارت «برش دادن» توضیح دهید، ممکن است آنها را بترسانید.
همین امر در مورد استفاده از اصطلاحات خاص یا عام نیز صدق می کند. برای مثال، توصیف رحم به کودک این امکان را می دهد که بفهمد رحم از معده یا شکم جدا است. به این ترتیب، در مورد اینکه آیا ممکن است او نیز در شکم خود «باردار» شود، گیج نخواهد شد.
-
یک داستان تعریف کنید
برای کودکان کوچک تر در سنین پیش دبستان، توضیح خود را در قالب داستان با یک شروع، میانه و پایان بیان کنید. می‌توانید از این طرح استفاده کنید: «مامان و بابا یه بچه ساختن. بچه توی رحم مامان بزرگ شد و وقتی آماده بود، از اونجا بیرون اومد». این به کودکان کمک می‌کند بفهمند که آفریدن یک نوزاد، یک فرایند است که در طول زمان اتفاق می‌افتد. همچنین اگر باردار هستید، این به فرزندتان کمک می‌کند درک کند که بارداری موقتی است و وقتی بچه در رحم مادر به اندازه کافی رشد کرد، از آنجا بیرون می‌آید. آن وقت کودک شما یک خواهر یا برادر خواهد داشت.
-
عجله نکنید
در جواب سوالات کودک در مورد بچه دار شدن، عجله نکنید. هر چه سوال پیچیده تر باشد، احتمالا قبل از پاسخ دادن نیاز به فکر کردن بیشتری در مورد آن دارید. هیچ اشکالی ندارد که به فرزندتان بگویید برای یافتن یک پاسخ خوب به زمان بیشتری نیاز دارید، اما مطمین شوید که آن را پیگیری خواهید کرد و حتما به دنبال آن بروید. مهم این است که سوالات آنها را نادیده نگیرید.
اگر به حمایت بیشتری نیاز دارید، کتابی برای کودکان بیابید که بارداری و زایمان را به روشی مناسب برای سن تشریح می کند. اشتراک‌گذاری قصه ها می‌تواند به فرزندتان کمک کند تا بین شما و والدینِ درون کتاب ارتباط برقرار کند. کتاب ها، درها را به سوی یک گفتگوی سازنده باز می کنند و در عین حال به سوالات فرزند شما به طور موثر و دقیق پاسخ می دهند.
-
توضیحات فراگیر ارایه کنید
هنگام بحث در مورد بارداری و زایمان، آنها را به گونه ای توضیح دهید که شامل والدین همجنس‌گرا، ترنس و دارای سایر گرایش‌ها نیز باشد. به کودکان در مورد خانواده هایی که توسط فرزندخواندگی، رحم اجاره ای و کمک باروری دارای فرزند می شوند، آموزش دهید.
شما می توانید توضیح دهید در حالی که بیشتر نوزادان زمانی ایجاد می شوند که اسپرم آلت تناسلی با یک تخمک در واژن برخورد می کند، همه مردان، اسپرم و همه زنان واژن ندارند و بدن افراد متفاوت است.
گاهی اوقات، پزشکان به پیوندیافتن اسپرم و تخمک کمک می کنند تا بزرگسالان بتوانند بچه دار شوند. و گاهی بزرگسالان، کودکانی را که در بدن شخص دیگری ساخته شده اند به فرزندی قبول می کنند. در برخی از خانواده ها، یک بزرگسال برای بزرگسالان دیگری که نمی توانند بچه دار شوند، فرزند می آورد. راه های مختلفی برای تشکیل خانواده وجود دارد!
-
صداقت به خرج دهید
در حال خواندن مقاله‌ی پاسخگویی به سوالات کودک در مورد بچه دار شدن هستید. این یک اصل قدیمی، اما درست است: صداقت بهترین سیاست است. طبیعی است که این گفتگوها ناخوشایند یا ناراحت کننده باشند، اما این دلیلی بر اجتناب از بحث نمی شود.
بچه‌هایی که نادیده گرفته می‌شوند، ممکن است احساس شرم یا خجالت کنند یا فکر کنند سوالات شان نامناسب یا بد است. اگر آنان نتوانند پاسخ صادقانه ای از شما دریافت کنند، ممکن است اطلاعات اشتباهی را از سایر بچه ها، بزرگسالان دیگر یا اینترنت جستجو و پیدا کنند.
پاسخ به سوالات کودک فرزندخوانده
درک اینکه نوزاد فرزندخوانده از کجا می آید، به خصوص برای کودکان خردسال می تواند دشوار باشد. والدین آنها باردار نبودند، پس آنها چگونه به وجود آمدند؟
درست مانند پاسخ دادن به بچه‌های زیستی، در اینجا نیز صداقت عنصری کلیدی است. می‌توانید بگویید برخی از والدین تصمیم می‌گیرند کودک خود را به فرزندخواندگی بسپارند تا خانواده دیگری بتواند از او مراقبت کند.»
مهم است که به فرزند خود توضیح دهید حتی نوزادان فرزندخوانده نیز مانند هر کودک دیگری طی یک فرآیند زیستی به دنیا می‌آیند. فرزندخوانده‌ها نیز محصول زایمان هستند. والدین تنی و والدین ناتنی آنها نقش بسیار مهمی در شروع زندگی آنها دارند.
پاسخ به سوالات رایجی که بچه ها می‌پرسند
در ادامه، چند مورد رایج از سوالات کودک در مورد بچه دار شدن را پاسخ می‌دهیم.
-
بچه چطوری رفته توی شکم مامان؟!
یک توضیح ساده و شیرین که بیشتر بچه ها را راضی می‌کند، این است: «بابا به مامان عشق داد و با همدیگه یه بچه ساختن» یا «بچه ها وقتی ساخته می‌شن که مامان و بابا اونقدر عاشق همن که می‌تونن یه بچه توی شکم مامان بسازن»
اگر آنها جزییات بیشتری خواستند، می‌توانید بگویید: «یک اسپرم از بابا به یک تخمک از مامان پیوست و با همدیگه رشد کردن و تبدیل به یه بچه شدن.»
-
بچه اونجا چیکار می‌کنه؟!
توضیحات خود را مطابق با تصورات فرزندتان نگه دارید. «بچه اونجا انگشت شستش رو می‌مکه، لگد می‌زنه، می‌خوابه، جیش و حتی سکسکه می‌کنه».
اگر باردار هستید، می‌توانید با هم حدس بزنید که کودک الان در حال انجام چه کاری است: «به نظرت الان خوابه یا بیدار؟»، «فکر می‌کنی همین الان بتونه صدای ما رو بشنوه؟». از فرزندتان بپرسید آیا می خواهد با کودک صحبت کند، برایش آواز بخواند یا لگد زدن او را احساس کند؟
-
اونجا تاریکه؟ اون می‌ترسه؟
اگر کودک شما نگرانی هایی مانند ترس از تاریکی و تنهایی نوزاد در شکم شما ابراز می کند، می‌توانید به او اطمینان دهید که رحم مکانی فوق العاده راحت و امن برای رشد کودک است.
-
من هم می تونم یه بچه درون خودم رشد بدم؟
تفاوت بدن کودکان و بزرگسالان را برایش توضیح دهید. فقط زنان بالغ می توانند بچه دار شوند. اگر فرزندتان پسر است، کمی این گفته را اصلاح کنید: «وقتی بزرگ شدی، می‌تونی به بچه‌دار شدن کمک کنی. اما فقط یه زن بالغ می‌تونه نوزادی رو توی خودش پرورش بده.»
-
بچه چطوری از اونجا بیرون میاد؟
در مورد یک کودک بسیار خردسال، می‌توانید بگویید: «وقتی بچه اونقدر بزرگ میشه که دیگه اونجا جا نمی‌شه، می‌گه: تق، تق، تق! تا به مامان بفهمونه که آماده‌ی بیرون اومدنه.»
در حال خواندن مقاله سوالات کودک در مورد بچه دار شدن هستید. اگر باردارید، می‌توانید توضیح دهید که وقتی کودک آماده‌ی بیرون آمدن شد، به بیمارستانی می روید که در آن پزشکان و پرستاران به تولد نوزاد کمک می‌کنند. به کودک خود اطمینان دهید که تولد یک تجربه هیجان‌انگیز و مثبت است. مهم‌تر از همه، تاکید کنید که کودک شما در این دوره تحت مراقبت قرار می‌گیرد و به وضوح توضیح دهید که چه کسی در دوران نقاهت پس از زایمان در کنار او خواهد بود.
برخی از کودکان مایلند بیشتر بدانند. آنها ممکن است هر چیزی را تصور کنند، مثلا اینکه مادر، نوزاد را استفراغ می‌کند. در این حالت، می‌توانید به او بگویید که نوزادان معمولا با کمک پزشک از واژن مادر بیرون می‌آیند.
سخن آخر
شما کودک خود را بهتر از هرکسی می شناسید و به طور غریزی می دانید او چه چیزهایی را می تواند مدیریت کند. اما باید در نظر بگیرید که آیا احساس شرم شما ممکن است کلمات تان را تحت تاثیر قرار دهد یا خیر. با روراست بودن و افسانه نبافتن می توانید به فرزندتان کمک کنید تا رابطه سالمی با بدن انسان، بارداری و رابطه جنسی در آینده برقرار کند.
می‌توانید سوالات کودکانتان را در زمینه‌ی بچه دار شدن در بخش نظرات بنویسید. کارشناسان ما در اسرع وقت راهنمایی‌تان خواهند کرد.
منابع
https://www.verywellfamily.com
کلینیک روانشناسی سها٬ مرکز ارائه خدمات مشاوره روانشناسی٬ مشاوره آنلاین٬ مشاوره خانواده و مشاوره جنسی
