نکاتی برای افزایش اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان

درست از هنگام تولد، بچه ها به سرعت شروع به یادگیری مهارت هایی می‌کنند. همزمان با بزرگ‌تر شدن، اعتماد به نفس به اندازه‌ی خودِ مهارت اهمیت می‌یابد. کودکان نیاز دارند بدانند که اگر در کاری شکست خوردند، قادر به مدیریت اوضاع هستند. اعتماد به نفس سالم از طریق تجربه‌ی تسلط و روی پا شدن پس از شکست ایجاد می‌شود. در این مقاله، شما را با راهکارهای افزایش اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان آشنا می‌کنیم. همچنین در بخش پایانی، بازی‌ها و فعالیت هایی را برای تقویت اعتماد به نفس پیشنهاد می‌دهیم.

راهکارهای افزایش اعتماد به نفس در کودکان

1. خودتان الگویی از اعتماد به نفس باشید

حتی اگر کاملا احساس اعتماد به نفس ندارید، وانمود کنید که دارای اعتماد به نفس هستید! وقتی بچه ها می بینند که کارهای جدید را با خوش بینی و آمادگی زیاد انجام می‌دهید، از شما الگوبرداری می‌کنند. منظورمان این نیست که وانمود کنید کامل هستید. بهتر است اضطراب خود را بپذیرید، اما روی آن تمرکز نکنید؛ روی کارهای مثبتی که برای رهایی از ترس­هایتان انجام می‌دهید متمرکز شوید.

2. از اشتباهات ناراحت نشوید

به بچه ها کمک کنید بفهمند که همه آدم ها اشتباه می‌کنند و نکته مهم این است که از اشتباهاتشان درس بگیرند، نه اینکه دایما فکر خود را درگیر آنها کنند. افراد با اعتماد به نفس اجازه نمی‌دهند ترس از شکست مانع تلاششان شود؛ نه به این دلیل که مطمین هستند هرگز شکست نخواهند خورد، بلکه به این دلیل که می­دانند چگونه با شکست مواجه شوند.

3. آنها را تشویق کنید تا چیزهای جدید را امتحان کنند

به جای اینکه تمام انرژی خود را روی مسایلی متمرکز کنند که از پیش در آن ها عالی هستند، خوب است که تنوع به خرج دهند. دستیابی به مهارت‌های جدید باعث می‌شود بچه‌ها احساس توانایی و اعتماد به نفس داشته باشند که قادراند با هر مانعی که پیش می‌آید مقابله کنند.

4. اجازه دهید بچه ها شکست بخورند

طبیعی است که بخواهید از کودک خود در برابر شکست محافظت کنید، اما آزمون و خطا روشی است که کودکان با آن یاد می‌گیرند و شکست در رسیدن به یک هدف به بچه ها کمک می‌کند تا بفهمند که عدم موفقیت، آخر دنیا نیست. در عوض، شما باید همدلانه آنان را تشویق کنید تا علت شکست را بفهمند و در دفعات بعدی بیشتر تلاش کنند.

بیشتر بخوانید: مشاوره کودک

5. استقامت و پشتکار آنان را تحسین کنید

برای افزایش اعتماد به نفس در کودکان، یادگیری تسلیم نشدن در اولین ناامیدی، یک مهارت مهم در زندگی است. اعتماد به نفس و عزت نفس به این نیست که همیشه در همه چیز موفق باشید، بلکه به این معنا است که به اندازه کافی انعطاف پذیر باشید تا به تلاش ادامه دهید و از بهترنبودن ناراحت نشوید.

6. به بچه ها کمک کنید علاقه خود را پیدا کنند

کاوش بچه ها در مورد علایق شان می­تواند به آنان کمک کند تا حس هویت خود را شکل دهند. این برای ایجاد اعتماد به نفس ضروری است. البته، تماشای رشد استعدادهای آنان، باعث افزایش چشمگیر عزت نفس شان نیز می‌شود.

7. هدف گذاری کنید

مشخص نمودن اهداف کوچک و بزرگ و دستیابی به آنها باعث می‌شود بچه ها احساس قدرت کنند. فرزندتان را تشویق کنید تا فهرستی از چیزهایی که دوست دارند به آنها دست یابند، تهیه کنند. به آنها کمک کنید تا آرزوها و رویاهایشان را به اهداف عملی تبدیل کند. سپس، تقسیم اهداف بلندمدت به هدف های واقعی کوچک را امتحان کنید. از این راه، شما به علایق آنها ارج می‌نهید و به آنان کمک می‌کنید مهارت هایی را که برای رسیدن به اهدافشان در طول زندگی نیاز دارند، بیاموزند.

8. از تلاش آنها تقدیر کنید

تمجید از بچه ها به خاطر دستاوردهایشان عالی است، اما همچنین مهم است که به آنها بفهمانید فارغ از نتیجه، به تلاش هایشان افتخار می­کنید. دستیابی به مهارت‌های جدید، نیازمند تلاش سخت است و نتایج همیشه فورا به دست نمی‌آید. بگذارید بچه‌ها بدانند که برای کاری که انجام می‌دهند ارزش قایل هستید.

9. از آنان انتظار داشته باشید که دست به کار شوند

هر چند ممکن است بچه ها از این موضوع شکایت کنند، اما وقتی برای انجام کارهای مناسب سن، مثل مرتب کردن میز ناهارخوری، روی آنها حساب می‌کنیم، احساس ارتباط و ارزش بیشتری به‌شان دست می‌دهد. انجام تکالیف و فعالیت های بعد از مدرسه عالی است، اما اینکه خانواده به او نیاز داشته باشد، حس گرانبهایی است.

10. پذیرای نقص باشید

در حال خواندن مقاله افزایش اعتماد به نفس در کودکان هستید. ما به عنوان بزرگسالان می‌دانیم که رسیدن به کمال­ غیرواقعی است. برای بچه ها هم مهم است که هرچه سریع تر این پیام را دریافت کنند. چه در تلویزیون، چه در مجله یا در رسانه‌های اجتماعی دوستان، به بچه ها نشان دهید که این ایده که دیگران همیشه شاد، موفق و در بهترین لباس ها هستند، خیالی و مخرب است. در عوض، به آنها یادآوری کنید که اینکه کمی پایین تر از کمال باشند، انسانی است و هیچ اشکالی ندارد.

بیشتر بخوانید: روانشناسی کودک

11. آنها را برای موفقیت آماده کنید

چالش‌ برای بچه‌ها خوب است، اما آنها باید فرصت‌هایی هم داشته باشند که در آن مطمین شوند موفق می‌شوند. به کودک خود کمک کنید تا در فعالیت هایی شرکت کند که به او احساس راحتی و اعتماد به نفس کافی را می دهد تا بتوانند برای مقابله با چالش بزرگتر بعدی آماده شوند.

12. عشق خود را نشان دهید

اجازه دهید فرزندتان بداند که شما او را بدون توجه به هر چیزی دوست دارید؛ چه برندۀ یک مسابقۀ بزرگ باشد و چه بازنده، چه نمرات خوب بگیرد و چه بد. حتی وقتی از دست او عصبانی هستید، عشق خود را دریغ نکنید. اینکه به وی اطمینان دهید که به نظر شما او در هر صورت عالی است، ارزش او را حتی زمانی که نسبت به خودش احساس خوبی ندارد، تقویت می‌کند.

افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان

سال های نوجوانی اغلب سخت ترین دوران زندگی یک فرد است. بدن، نگرش و عواطف نوجوان در نوسانی دایمی قرار دارند. اما راه‌های عملی برای بهبود اعتماد به نفس نوجوانان وجود دارد که به موفقیت فرزند شما در رسیدن به بزرگسالی کمک می کند:

1. در مورد موضوعات مورد علاقه آنها گفتگو کنید

افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان چگونه است؟ اگر نوجوان شما با پاسخ های تلگرافی صحبت می کند و علاقه زیادی به یک گپ معمولی نشان نمی دهد، ممکن است زمان آن رسیده باشد که موضوع بحث را ارزیابی کنید. به جای پرسیدن سوالات عمومی مثل «روزت چطور بود؟»، سعی کنید مکالماتی را بر اساس سرگرمی ها، علایق یا موضوعات مورد علاقه آنها در مدرسه شروع کنید. هر چیزی که آنها در مورد آن اطلاعات دارند و به آن علاقه مند هستند. موضوع بحث می­تواند خواننده مورد علاقه آنها باشد و یا آخرین حرکتی که در زمین فوتبال انجام داده اند. وقتی آنها در مورد موضوعاتی که خود را در آن نسبتا متخصص می دانند، صحبت می کنند، به طور طبیعی اعتماد به نفس شان افزایش می‌­یابد.

بیشتر بخوانید: مشاوره خانواده

2. تصمیم گیری را تشویق کنید

نوجوانان اغلب ممکن است در مورد اعمال یا عقاید خود احساس عدم اطمینان کنند یا تردید در تصمیم گیری داشته باشند. گاهی اوقات خیلی راحت تر است که به دیگران اجازه دهند به جای آنها تصمیم بگیرند یا به سادگی انتخاب های دیگران را بپذیرند.

تشویق نوجوان به تصمیم گیری آگاهانه در مورد موارد ساده­ای مانند غذای ترجیحی برای شام، می­تواند به آنها کمک کند تا به مهارت­های تصمیم­گیری مستقل خود اعتماد کنند. وقتی آنها ببینند که شما به توانایی شان برای انتخاب خوب اعتماد دارید، به انتخاب خود اطمینان بیشتری پیدا می کنند.

3. وقتی نظرات خود را بیان می‌کنند، گوش کنید

بعضی روزها، داشتن اختلاف نظر با نوجوان­تان اجتناب ناپذیر است. وقتی نمی توانید آنها را به دیدگاه خود متقاعد کنید، ناامید شدن یا عصبانیت احتمالا یک واکنش طبیعی باشد. در حالی که شما فقط صلاح فرزندتان را می خواهید، اما مهم است که به او نشان دهید به نظرات آنها هم توجه کافی داشته اید.

تشویق تفکر مستقل و توانایی بیان نظرات در نوجوانی به او کمک می‌کند تا با زندگی بعدی در دانشگاه سازگار شود. حمایت از تفکر مستقل و اظهار نظر نوجوان، برای تقویت اعتماد به نفس او ضروری است.

4. از فعالیت های گروهی حمایت کنید

در حال خواندن نکات افزایش اعتماد به نفس نوجوانان هستید. یک اقدام ساده و عملی در افزایش اعتماد به نفس نوجوان، تشویق او به مشارکت در فعالیت های گروهی است.

به علایق نوجوان خود فکر کنید و به آنها کمک کنید تا در باشگاه ها، انجمن­های مدرسه یا جامعه فعالیت کنند. کار به صورت تیمی به آنها کمک می‌کند تا در یک موقعیت گروهی خود را نشان دهند و حس تعلق را در خود پرورش دهند، که به طور طبیعی باعث افزایش عزت نفس می‌شود.

5. به جای نتیجه، از تلاش آنها تقدیر کنید

در مورد کودکان نیز به این نکته اشاره کردیم. ما در حالی که می‌توانیم میزان تلاشی را که برای یک کار یا فعالیت انجام می‌دهیم کنترل کنیم، گاهی اوقات نمی‌توانیم نتیجه را تحت کنترل دربیاوریم. به نوجوانان نشان دهید که به خاطر تلاش خود سزاوار ستایش هستند، حتی زمانی که به نتیجه ای که می خواستند نرسیدند. این به آنها کمک می کند تا در تلاش کردن مصمم باشند و به خاطر شکست احتمالی، دست از کار برندارد.

6. خودگویی مثبت را ابراز کنید

شرمساری از بدن می تواند یک دغدغه بزرگ برای نوجوان باشد، بنابراین مراقب باشید که فرزندتان از شما به عنوان یک الگو نشنود که جملاتی مانند «فلانی بسیار باهوش تر از من است» یا «من هرگز به زیبایی X نخواهم بود» را به زبان می آورید.

سعی کنید نوجوان خود را از مقایسه خود با دیگران دور نگه دارید. او را تشویق کنید تا به جای نقاط منفی ظاهر خود، بر ویژگی ها، مهارت ها و چیزهایی که در خودشان می پسندند، تمرکز کنند.

نیازی نیست جلوی آینه بایستید و از خودتان تعریف کنید تا یک الگوی خوب باشید! خودگویی مثبت می تواند به این نحو باشد که دور میز شام بنشینید و هر یک از اعضای خانواده کاری را که آن روز به خوبی انجام داده و به خاطر آن به خود افتخار می کند را تعریف کند.

بازی های افزایش اعتماد به نفس در کودکان

در ادامه، بازی های افزایش اعتماد به نفس کودکان را می‌خوانیم.

• افتخارات من

به صورت خانوادگی یا با دوستان، دور هم بنشینید و خود را با گفتن «اسم من .. است و به خودم افتخار می کنم چون …» معرفی کنید. سپس هر یک دلیلی را بیان کنید که چرا به خود افتخار می کنید. این فرصتی است تا کودکان با دید مثبت به خود بیاندیشند.

• بازسازی زمان مورد علاقه

به صورت خانوادگی یا دوستانه دور هم بنشینید و به دست هر فرد یک برگه کاغذ بدهید. هر کسی باید فکر کند و خاطره ای خوشایند را به صورت نمایشنامه یادداشت کند (در مورد کودکان کوچک تر: نقاشی کند) که در آن، به خاطر کار تحسین برانگیزی که خود انجام داده بود، تشویق شده بود. مثلا طرح نمایشی کودک شما ممکن است مربوط به روزی باشد که در مسابقه فوتبال برنده شده بود. حالا صاحب نمایشنامه، بازیگران خود را انتخاب می‌کند و با کمک هم، هر خاطره را بازسازی می‌کنید.

• «ببین چه کار می‌تونم بکنم»

بازی «ببین چه کار می‌تونم بکنم»، کودکان را تشویق می کند تا مهارت های خاصی را به دیگران آموزش دهند. بازیکنان این فرصت را دارند که در مقابل سایرین (پدربزرگ و مادربزرگ، خاله ها و عمو ها، بچه های فامیل یا همسالان) آنچه را که می‌توانند انجام دهند، توضیح دهند. کارهایی مانند پیانو زدن، شعر خواندن، نقاشی کردن و …. . می‌توانید از آنها بخواهید بخشی از مهارت خاص خود را به شما آموزش دهند. مثلا مادربزرگ می‌تواند از نوه اش بخواهد نواختن پیانو را به او توضیح دهد. این به کودکان این شانس را می‌دهد که واقعا اعتماد به نفس خود را بسازند.

• نمایش استعدادیابی

در افزایش اعتماد به نفس کودکان، نمایش استعدادیابی با «ببین چه کار می‌تونم بکنم» متفاوت است. زیرا به جای آموزش به دیگران، دانش آموزان به سادگی این فرصت را پیدا می کنند که به گونه ای برای دیگران خودنمایی کنند که اعتماد به نفس ایجاد کند. وقتی هر دانش آموز فرصتی برای نشان دادن استعداد خود به دیگران دیگران داشته باشد، اعتماد به نفسش بالاتر می‌رود.

وقت آن است که دست به کار شوید و توصیه های بالا را امتحان کنید تا به افزایش اعتماد به نفس در کودک و نوجوان خود یاری برسانید. اینگونه آنان به بزرگسالانی قاطع و با اعتماد به نفس تبدیل می‌شوند که ارزش خود را می دانند.

شما چه راه ها و فعالیت های دیگری را برای افزایش اعتماد به نفس کودکان و نوجوانان می‌شناسید؟ در بخش نظرات، آنها را با ما به اشتراک بگذارید.

منابع:

https://future-students.uq.edu.au

https://childmind.org

https://classroom.synonym.com

کلینیک روانشناسی