مازوخیسم چیست؟ Masochism به معنای کسب لذت جنسی از صدمه دیدن یا کنترل شدن توسط دیگران است. در این مقاله از کلینیک روانشناسی سها می‌خوانیم این وضعیت چه علایمی دارد، انواع آن از جمله مازوخیسم فکری چه هستند، علل ایجاد چیست و روش‌های درمان کدامند. همچنین اگر نیاز به دریافت کمک دارید، مشاوره انلاین فوری در دسترس شماست.
| بخش | توضیح |
| تعریف | اختلال روانی جنسی است که در آن فرد از طریق دریافت درد یا تحقیر، لذت یا رضایت جنسی را تجربه می‌کند. |
| انواع | ۱. شهوانی (فیزیکی) ۲. روانی (زنانه) ۳. اخلاقی |
| علل | ریشه در کودکی با والدین سخت‌گیر یا کنترل‌گر دارد. عشق مشروط، احساس ناتوانی، و درونی‌سازی تنبیه از عوامل شکل‌گیری آن هستند. |
| علایم مازوخیسم فکری | کار بیش از حد، احساس تحقیر، احساس دوست نداشتنی بودن، شکایت زیاد، روابط توهین‌آمیز و احساس گناه مزمن. |
| درمان | روان درمانی، سکس تراپی و در برخی موارد دارو درمانی |
مازوخیسم چیست؟
Masochism یا آزارطلبی یک اختلال روانی جنسی است که در آن فرد از طریق تحمیل درد، لذت و رضایت جنسی را می‌جوید. نام این اختلال از لیوپولد فون ساخر مازوخ، نویسنده استرالیایی که اولین بار لذت ناشی از تحقیرشدن یا کتک خوردن را توصیف کرد، گرفته شده است.
درجه‌ی درد در بین افراد مازوخیست از تحقیر شدن تا خشونت تفاوت دارد. در این وضعیت، هیجانات شهوانی با اعمال درد نسبت به خود به دست می‌آید؛ وضعیتی که در آن افراد در صورتی برانگیختگی جنسی را تجربه می‌کنند که آنها را ببندید، کتک بزنید یا سبب ایجاد درد جسمی یا تحقیر آنان شوید.
انواع آن کدام است؟
مازوخیسم را می‌توان به انواع زیر طبقه‌بندی کرد:
-
شهوانی
این ابتدایی‌ترین نوع است که با کسب لذت جنسی از تجربه‌ی درد همراه است و آن را پایه‌ی دو نوع دیگر می‌دانند. مازوخیسم شهوانی یا جنسی، لذت یا هیجان جنسی را از طریق موارد زیر به دست می‌آورد:
- بستن خود
- پیرسینگ نقاط مختلف بدن
- اعمال شوک الکتریکی خفیف
- سوزاندن خود (با استفاده از موم شمع یا سوختگی‌های دیگر)
- بستن چشم‌ها
- کتک خوردن
- تحقیر شدن (مثلا وقتی پارتنرشان روی آنها ادرار می‌کند. در این باره مقاله گلدن شاور را بخوانید)
-
زنانه یا روانی
آزارطلبی زنانه یا روانی به کسب لذت از تحمل دردهای روانی اشاره دارد. این را می‌توان مشابه مازوخیسم فکری دانست.
-
اخلاقی
این نوع شامل توسل به رنج برای تسکین احساس گناه است. فرد ممکن است با آزار خویش، سعی در تنبیه خود داشته باشد.
مازوخیسم فکری چیست؟
این وضعیت یعنی فرد ناخودآگاه از آزار دادن خود در ذهنش لذت می‌برد. این آزار می‌تواند شامل سرزنش خود، مرور مستمر اشتباهات گذشته‌اش یا تصور خود در موقعیت‌های شرم‌آور باشد. این نوع خودآزاری معمولا از احساس خود ارزشمندی کم یا نیاز شدید به تایید دیگران ریشه می‌گیرد. مازوخیسم فکری باعث می‌شود فرد در ذهنش همیشه در نقش مقصر یا قربانی باقی بماند.
علل ایجاد شخصیت مازوخیست
علل مازوخیسم چیست؟ دلایل دقیق شکل‌گیری این وضعیت مشخص نیست. با این حال، شخصیت مازوخیستی یا خودتخریب‌گر معمولا در افرادی دیده می‌شود که در کودکی والدینی سخت‌گیر یا بیش از حد کنترل‌گر داشته اند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که والدین افراد مازوخیست معمولا به فرزندان خود آزادی بیان یا فرصت تصمیم‌گیری نمی‌دهند. این والدین انتظار اطاعت و پایبندی کامل به مقررات را دارند.
در چنین محیط‌هایی، کودکان تنها زمانی مورد محبت قرار می‌گیرند که رفتارهای مورد انتظار را از خود نشان دهند. این کودکان آرزوی انتقام دارند اما به دلیل نبودن در جایگاه قدرت نمی‌توانند این کار را انجام دهند. بنابراین، این جنگ روانی شخصیت آنان را متاثر می‌کند.
به طور خلاصه علل را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- والدین کنترل‌گر: کودکانی که در محیطی بزرگ می‌شوند که والدین به هر قیمتی می‌خواهند کنترل کامل را حفظ کنند.
- عشق مشروط: در این محیط، پذیرش و عشق والدین شرطی است. والدین ممکن است کودک را تحقیر و تنبیه و در صورت عدم اطاعت، تهدید به ترک کنند.
- تنبیه درونی‌شده: کودک از روی ناتوانی برای مقابله، خشم و میل به تنبیه را به سمت درون خود هدایت می‌کند و خود را تنبیه می‌کند.
- منتقد درونی: رفتار کنترل‌گر والدین به یک صدای درونی تبدیل می‌شود که دایما به فرد می‌گوید: تو لایق این بدرفتاری هستی.
پیشگیری بهتر از درمان است. با دریافت مشاوره خانواده از همین حالا عزت نفس فرزندان خود را تقویت کنید. تلفن تماس: 09198791784
مازوخیسم به عنوان شکل تحریف شده ای از عشق
برخی از نظریات روانشناختی، آزارطلبی را به عنوان درکی تحریف‌شده از رابطه‌ی عاطفی می‌دانند. اتو فنیکل، روانکاو، این وضعیت را یک نوع اغراق‌شده از عاشق‌شدن می‌داند. شخص مازوخیست، هیچ حسی از استقلال یا خودمختاری ندارد و دیگری را به عنوان یک خودِ آرمانی می‌بیند؛ او خود را هیچ و پارتنرش را همه چیز در نظر می‌گیرد. او معتقد است تسلیم و قربانی‌شدن داوطلبانه، راهی برای ابراز عشق و وفاداری راسخ به پارتنرش است. هرگونه توجه یا ترحمی که اقدامات آزارخواهانه برمی‌انگیزد، بیشتر این رفتارها را تقویت می‌کند. شخص مازوخیست به جای شکل دادن شخصیت خود، می‌کوشد تا صفات آرمانی‌شده در پارتنرش را کسب کند. آنان بدرفتاری دیگران را شیوه ای از ابراز عشق تفسیر می‌کنند.
منشا این پدیده می‌تواند به کودکی و دوسوگرایی مادر برگردد. مادری که گاه محروم‌ساز، رهاکننده و خشن است و در موارد دیگر از خودگذشتگی و مهربانی بیش از حد دارد، می‌تواند کودک را دچار سردرگمی کند به نحوی که بدرفتاری و عشق را آمیخته با هم ببیند. یا ممکن است کودک تصور کند که مادر در رابطه جنسی با پدر صدمه می‌بیند و این رفتار خشن را شیوه‌ی عشق‌ورزی پدر در نظر بگیرد. با این حال، علل قطعی هنوز مشخص نیستند.
ویژگی‌های شخصیت مازوخیست چیست؟
ویژگی‌های مازوخیسم فکری کدامند؟ برخی الگوهای رفتاری وجود دارد که با مشاهده‌ی آنها در خود یا دیگران، می‌توانید به شخصیت مازوخیست مشکوک شوید؛ از جمله:
- کار کردن بیش از حد: این افراد با وارد آوردن فشار به خود برای رسیدن به اهداف، بیش از حد کار می‌کنند. این رفتارها نوعی خودآزاری محسوب می‌شود.
- تحقیر: این افراد از درون احساس تحقیر می‌کنند اما ممکن است هیچ گاه این احساس را اظهار نکنند.
- دوست نداشتنی بودن: آنها همیشه احساس می‌کنند هیچ‌کس دوستشان ندارد و همواره تلاش مضاعفی برای جلب محبت دیگران انجام می‌دهند.
- شکایت کردن: طبیعت گله‌مند معمولا در بین این افراد مشاهده می‌شود. آنها بسیار شکایت می‌کنند اما هرگز راه حلی برای مشکلات شان پیدا نمی‌کنند.
- روابط توهین‌آمیز: این افراد در روابط توهین‌آمیز که در آن مورد آزار یا تحقیر قرار می‌گیرند، باقی می‌مانند.
- احساس گناه: این افراد احساس می‌کنند در دام افتاده‌اند و لذت بردن بدون همراهی احساس گناه برایشان مشکل است.
چطور تشخیص داده می‌شود؟
ویرایش پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، رهنمودها و معیارهای خاصی را برای تشخیص آزارطلبی تعریف کرده است. این رهنمودها عبارتند از:
- تحریک جنسی مداوم و قوی به صورت خیالپردازی، تمایل یا رفتار جنسی ناشی از تحقیرشدن، کتک خوردن، به بند کشیده شدن یا سایر شکل های آزار دیدن در یک دوره دست کم 6 ماهه
- تخیلات، تمایلات شدید یا رفتارهای آنها موجب ناراحتی یا اختلال چشمگیر در عملکرد شغلی و اجتماعی آنان می‌شود.
چطور بر مازوخسیم غلبه کنیم؟
آزارطلبی یک اختلال روانی است، اما لذت از درد خفیف تا حدی بخشی از ذات انسان و طبیعی است. زمانی که این میل از کنترل خارج می‌شود و بر زندگی شخصی تاثیر می‌گذارد، مهم است که با بحث در مورد خواسته‌ها، افکار و خیالات از پارتنرتان کمک بگیرید. بیشتر شریکان عاطفی این موضوع را درک کرده و در غلبه بر آن به شما کمک می‌کنند. در مواردی که این اختلال با صحبت یا خودکنترلی درمان نمی‌شود، می‌توان از متخصصین جنسی معتبر و دارای پروانه کمک گرفت. آنان می‌توانند در کاهش رفتارهای مازوخیستیک راهنمایی‌تان کنند و در برنامه‌ریزی ایمنی و درمان اختلالات احتمالی زمینه‌ساز به شما یاری برسانند.
اختلال مازوخیسم چگونه درمان می‌شود؟
درمان مازوخیسم چیست؟ اگر علایم جسمی، امیال و تخیلات شما کنترل‌پذیر باشد، نیازی به درمان وجود ندارد. اما در مواردی که این موضوعات سبب رنج یا اختلال در عملکرد شما می‌شوند، روان‌درمانی رایج ترین روش درمان است. افراد طی جلسات روان‌درمانی برای کنترل امیال و خیالات جنسی خود مشاوره روانشناسی و آموزش دریافت می‌کنند.
داروها
داروهای مختلفی برای کنترل رفتارهای اجباری به کار می‌روند. این داروها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- داروهای ضد افسردگی: داروهای ضد افسردگی، اختلالات سلامت روانی مختلف مانند اضطراب و افسردگی را درمان می‌کنند. این داروها مستقیما به غلبه بر رفتارهای خودآزارگر کمک نمی‌کنند، بلکه به کنترل افکار و کاهش میل جنسی منجر می‌شوند.
- آندروژن‌ها: این داروها سطح هورمون‌های جنسی مانند تستوسترون را کاهش می‌دهند که به کنترل میل جنسی کمک می‌کند و یک درمان موثر محسوب می‌شود.
درمان جنسی
مشاوره جنسی یک روش درمانی است که در آن فرد برای غلبه بر رنج اجتماعی، تحلیل و راهنمایی می‌شود. درمانگر پیشینه‌ی اجتماعی و روانشناختی را مورد بحث قرار می‌دهد؛ شروع و علت علایم را بررسی می‌کند و از آنها برای از بین بردن علت و کنترل میل جنسی کمک می‌گیرد. درمانگر همچنین ممکن است موارد زیر را ارزیابی کرده و بر آنها تمرکز کند:
- برنامه‌ریزی ایمنی و کاهش آسیب در هنگام درگیر شدن در فعالیت‌های BDSM
- مهارت‌های جهت‌یابی تمایلات به هنگام پیدایش و تمرین‌های تمرکز حواس یا فنون خودآرام‌بخشی برای کاهش رنج
- عارضه‌های روانی همزمان، مانند اختلالات خلقی
سادومازوخیسم چیست؟
سادومازوخیسم به لذت بردن از داد و ستد درد در محیط های جنسی بین فرد سادیست و شخص مازوخیست اشاره دارد. رضایت، یک رکن غیرقابل مذاکره در مورد ایمنی رفتارهای BDSM است. همه‌ی طرف‌های درگیر در اینگونه روابط باید با محدودیت‌های مربوط به فعالیت‌هایی که انجام می‌شود موافقت کنند. در غیر این صورت، شما در یک موقعیت سواستفاده‌کننده قرار می‌گیرید.
چه تفاوتی بین مازوخیسم و سادیسم وجود دارد؟
واژه‌های سادیسم یا آزارگری و آزارطلبی اغلب به هم ربط داده می‌شوند، اما معانی متفاوتی دارند:
- مازوخیست: کسی که از دریافت درد و تحقیر شدن لذت می‌برد.
- سادیست: کسی که از وارد آوردن درد به دیگری یا تحقیر دیگران لذت می‌برد.
راهنمای مراجعه به مشاور
اگر متوجه شده‌اید که تمایلات آزارطلبی در زندگی شما باعث ناراحتی، اضطراب یا آسیب به خود یا روابطتان شده، بهترین کار مراجعه به مشاوره جنسی است. در زمان انتخاب درمانگر، به دنبال متخصصی باشید که در حوزه مسائل جنسی تخصص و تجربه کافی داشته باشد. مشاوران و روانپزشکان ما در مرکز مشاوره روانشناسی سها آمادگی لازم برای ارایه انواع خدمات مشاوره و درمان جنسی را دارند. آنها با تخصص علمی وتجربه کافی خود، به شما کمک می‌کنند تا با کنار گذاشتن الگوهای خودتخریبی، مکانیزم‌های مقابله‌ای سالم‌تر را بیاموزید و به تدریج عزت نفس خود را تقویت کنید. پس فرصت را از دست ندهید و همین حالا فرم ارزیابی رایگان را در سهاکلینیک تکمیل کنید. کارشناسان ما در سریع‌ترین زمان ممکن با شما تماس گرفته و راهنمایی‌تان می‌کنند.
شما بنویسید؛ آیا آزارطلبی را در خود یا اطرافیان‌تان ملاحظه کرده‌اید؟ تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
مازوخیسم غیر جنسی چیست؟
در نوع غیرجنسی، آزارطلبان از خوردن غذاهای تند، دریافت ماساژهای دردناک و شنیدن جوک‌های منزجرکننده لذت می‌بردند.
آیا مازوخیسم فکری همان اختلال شخصیت وابسته است؟
انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) معتقد است که رفتارهای آزارطلبی شبیه به اختلال شخصیت وابسته است. با این حال، افراد وابسته می‌خواهند از آنها مراقبت شود، اما افراد مازوخیست به دنبال کسی هستند که برای او فداکاری کنند.
منابع:
CHARME, S. 1983. Religion and the Theory of Masochism
