بسیاری از والدینی که دغدغه‌ی تربیت جنسی دارند، با سوالات زیادی در مورد نحوه صحبت با کودکان در مورد تربیت جنسی روبرو هستند. رشد و تکامل کودکان و نوجوانان ابعاد گوناگونی دارد که یکی از حساس‌ترین و مهم‌ترین آنها، تربیت جنسی است. این فرآیند، که با راهنمایی و آگاهی‌بخشی والدین و در صورت نیاز، کمک گرفتن از مشاوره کودک شکل می‌گیرد، نقش بسزایی در شکل‌گیری نگرش سالم و مسیولانه آنها نسبت به مسایل جنسی ایفا میکند. در این مقاله، سعی می‌کنیم به سوالات و نگرانی های رایج والدین در این زمینه بپردازیم.
برای ثبت نوبت مشاوره آنلاین یا مشاوره خانواده در زمینه تربیت جنسی فرزند با کلینیک مشاوره سها در ارتباط باشید.
خلاصه مقاله تربیت جنسی چیست؟ در یک نگاه
| توضیحات | عنوان |
| فرآیندی مادام‌العمر برای درک جنسیت، روابط، سالم جنسی و تصمیم‌گیری آگاهانه و مسیولانه. | تربیت جنسی |
| آناتومی، فیزیولوژی، تولید مثل، پیشگیری از بارداری، بیماری‌های مقاربتی، رضایت، مرزهای شخصی، ارزش‌های روابط سالم. | مباحث اصلی آموزش جنسی |
| ترس از بزرگ شدن زودهنگام کودک، ترس از کنجکاوی، باورهای غلط، کمبود اطلاعات، فرهنگ سکوت. | دلایل طفره رفتن والدین |
| افزایش آگاهی، سلامت جنسی، پیشگیری از سواستفاده، تقویت روابط سالم، کاهش رفتار پرخطر، تصمیم‌گیری مسیولانه. | اهمیت |
| از سنین پایین با پاسخ به سوالات کودک متناسب با رشد او. | سن مناسب شروع |
| کاهش خطر آزار جنسی، حفظ معصومیت، شکل‌گیری درک بهتر از بدن و روابط. | تأثیر آموزش بر کودکان |
| آموزش باعث کنجکاوی یا رفتار زودهنگام نمی‌شود بلکه اعتمادسازی میکند. | واکنش والدین نگران |
| مکمل آموزش خانه است، نباید به تنهایی مسیول آموزش جنسی باشد. | نقش مدرسه |
| لزوم آموزش به دلیل تفاوت‌های عصر امروز و دسترسی گسترده‌تر به اطلاعات. | اشاره به تجربه گذشته والدین |
| دلیل بر نداشتن سوال نیست والدین باید پیش‌قدم در گفتگو باشند. | عدم پرسش کودک |
تربیت جنسی چیست؟
تربیت جنسی فرآیندی مادام‌العمر است که هدف آن آموزش و توانمندسازی کودکان و نوجوانان برای درک جنبه‌های مختلف جنسیت، روابط، سلامت جنسی و حقوق جنسی به شیوه‌ای مناسب با سن و مراحل رشدی آنها است. هدف نهایی تربیت جنسی فرزندان، کمک به آنها برای اتخاذ تصمیمات آگاهانه و مسیولانه در زندگی جنسی خود و داشتن روابط سالم و محترمانه است.
چرا والدین از صحبت درباره مسایل جنسی با فرزندانشان طفره می روند؟
نکات تربیت جنسی چیست؟ والدین اغلب می‌خواهند بدانند بهترین وقت برای شروع صحبت با فرزندانشان در مورد مسایل جنسی چه زمانی است. با این حال، از آنجا که افسانه ها و حقایق زیادی وجود دارد که با هم ترکیب می‌شوند و ما را از شروع این گفتگوی مهم می‌ترسانند، به تردید افتادن و صبر کردن کاری چه بسا آسان‌تر است. آیا باید منتظر بمانید تا فرزندتان سوالاتی در این مورد بپرسد یا منتظرید که مدرسه این کار را انجام دهد؟
در این مقاله به ذکر برخی از رایج‌ترین نگرانی‌هایی که والدین را از گفتگو درباره مسایل جنسی با فرزندانشان بازمی‌دارند (بر گرفته از مشاوره کودک و مشاوره جنسی ) و سپس راهکارهایی برای مقابله با آنها می پردازیم.
اهمیت آموزش جنسی به فرزندان
آموزش جنسی به فرزندان از جهات مختلف حایز اهمیت است، از جمله:
- افزایش آگاهی و دانش: داشتن اطلاعات دقیق و مناسب سن در مورد مسایل جنسی به کودکان و نوجوانان کمک میکند تا از باورهای غلط و اطلاعات نادرست دوری کنند.
- ارتقای سلامت جنسی: آموزش در مورد پیشگیری از بارداری و بیماری‌های مقاربتی، به حفظ سلامت جنسی آنها در آینده کمک میکند.
- پیشگیری از سواستفاده جنسی: آگاهی از مرزهای شخصی، رضایت و نحوه گزارش سواستفاده، می‌تواند از کودکان و نوجوانان در برابر این خطر محافظت کند
- تقویت روابط سالم: آموزش در مورد احترام، رضایت و ارتباط سالم، به آنها کمک میکند تا روابط مثبت و سازنده‌ای با دیگران برقرار کنند.
- کاهش رفتارهای پرخطر: با داشتن اطلاعات صحیح، احتمال درگیر شدن در رفتارهای پرخطر جنسی کاهش می‌یابد.
- توانمندسازی برای تصمیم‌گیری مسیولانه: آموزش جنسی، کودکان و نوجوانان را قادر می‌سازد تا در مورد زندگی جنسی خود تصمیمات آگاهانه و مسیولانه‌تری بگیرند.
تماس با ما برای رزور جلسات تربیت جنسی : 02166932737
زمان تربیت جنسی کودکان
تربیت جنسی کودک باید از سنین پایین و به تدریج آغاز شود. اولین گام در این راستا، پاسخ دادن به تمامی سوالات کودکان و متناسب با سن و سال آنهاست. با رشد کودک، می‌توان اطلاعات جامع‌تری را به شیوه‌ای مناسب با درک او ارایه داد. مهم این است که والدین فضایی امن و باز برای گفتگو در مورد این مسایل ایجاد کنند.
آیا صحبت در مورد مسایل جنسی باعث نمی شود بچه ها زود‌تر از رشد طبیعی خود بزرگ شوند؟
یک تردید یا باوری که وجود دارد این است که صحبت در مورد مسایل جنسی باعث می‌شود بچه ها بزرگتر از سن شان به نظر برسند. آنها نگران اند که کودکان بعد از چنین صحبت هایی تبدیل به یک زن یا مرد بالغ شوند یا معصومیت خود را از دست بدهند. این درست نیست. در واقع، صحبت زودهنگام در مورد تمایلات جنسی با محافظت از کودک در برابر آزار یا سو استفاده جنسی، به حفظ معصومیت کودک شما کمک می کند.
تربیت جنسی شامل آموزش چه موضوعاتی می‌شود؟
این درست است که رابطه جنسی امری مختص بزرگسالی است؛ اما دانستن نام‌های مناسب اعضای بدن، احترام به بدن دیگران و بدن خود، شناخت قسمت‌های خصوصی بدن خود، محل تولد نوزادان و تغییرات بدن، همگی موضوعات مهمی هستند که باید با فرزندانمان درباره آنها گفتگو کنیم. شما می توانید گفتگوی ساده ای در این باره بدون ارایه تمام جزییات فراهم کنید. کودک شما تنها با صحبت در مورد تمایلات جنسی معصومیت خود را از دست نخواهد داد. اجازه ندهید این ترس، شما را متوقف کند.
نمی‌خواهم فکر بچه هایم را به این موضوع مشغول کنم یا آنها را در مورد رابطه جنسی کنجکاو سازم
در حال خواندن مقاله نکات تربیت جنسی هستید. این ترسی است که اغلب در والدین مشاهده می‌کنیم. مخصوصا در مورد والدینی که بچه هایشان هنوز سوالی در این مورد مطرح نکرده اند. مطرح کردن این موضوع و بحث در مورد آن به طور آشکار باعث کنجکاوی کودکان یا برانگیختن تمایل آنها به امتحان کردن آن نمی شود. این به آنها اجازه می دهد بدانند که شما آماده بحث با آنها راجع به این مسایل هستید. بحث نکردن در مورد رابطه جنسی به فرزندان شما می آموزد که این موضوعات برای شما ناخوشایند است یا صحبت درباره آن را ممنوع می‌دانید. شما که نمی خواهید تنها فردی باشید که از دغدغه های بعدی فرزندتان بی اطلاع می ماند! پس از اکنون این آمادگی را در او ایجاد کنید تا احساس صمیمیت را با شما شکل دهد.
والدین ممکن است از ترس اینکه مبادا روابط جنسی زودهنگام را تشویق کنند، از بحث جنسی با فرزندان خود طفره بروند. با این حال، شواهدی وجود ندارد که نشان دهد تربیت جنسی در خانه به فعالیت جنسی بی بند و بار یا افزایش احتمال رفتار جنسی در سنین نوجوانی منجر شود.
در واقع، نوجوانانی که به راحتی، به شیوه ای مثبت و مداوم با والدین خود در مورد مسایل جنسی گفتگو می کنند، نسبت به نوجوانانی که با والدین خود حرفی در این باره نمی‌زنند، با احتمال بیشتری شرکای جنسی کمتری دارند و فعالیت جنسی را دیرتر و با نرخ کمتر تجربه می‌کنند.
افزون بر این، ارتباط مثبت والد نوجوان در مورد رابطه جنسی با کاهش خطر ابتلا به بیماری های مقاربتی، استفاده موثرتر و مداوم از شیوه های پیشگیری از بارداری و کاهش بروز حاملگی در نوجوانان مرتبط است.
آیا یک بار صحبت کافی است؟
خیر! شما باید سنگ بنای صحبت های جنسی را شکل دهید و با بزرگ شدن فرزندتان، گفتگوهای قبلی را غنی و به روز سازید. در سنین مختلف باید اطلاعات بیشتری اضافه کنید و در مورد موضوعات مختلف بحث کنید. بسیار دشوار است که کودکان را یک بار جلوی خود بنشانید و بخواهید تا به تمام اطلاعاتی که برای داشتن سلامت جنسی ضروری است، گوش دهند. پس در بحث نکات تربیت جنسی، بهترین کار این است که اغلب و در طول زندگی فرزندتان گفتگوهای خُرد داشته باشید. این کار را برای هر دوی شما آسان‌تر میکند و فرصتی برای هر دوی‌تان فراهم می‌آورد تا به سوالات فکر کنید و گفتگوها را گسترش دهید.
آیا این ها را در مدرسه یاد نمی‌گیرند؟
پاسخ، هم مثبت است و هم منفی. چرا که این به محل زندگی شما و قوانین آموزشی کشور بستگی دارد. در بعضی مناطق، الزاماتی وجود دارد مبنی بر اینکه مدارس موضوعات خاصی را در مورد سلامت جنسی در سطوح معینی پوشش دهند. سطح راحتی مربی و عمقی که او به آن می پردازد بسیار متفاوت است. اگر من باشم، چنین موضوع مهمی را تنها به مدرسه نمی سپارم. شما با صحبت نکردن در مورد این موضوعات در خانه، به کودک خود این پیام را می‌فرستید که این موضوع تابو و ممنوعه است.
بهترین کار این است که آموزش های مدرسه، مکمل گفتگوهای شما در خانه باشند و هر دو در کنار یکدیگر وجود داشته باشند، نه اینکه فقط در خانه یا فقط در مدرسه راجع به آن آموزش داده شود.
هیچ کس با من در این باره صحبت نکرد و مشکلی هم پیش نیامد!
شاید برای شما مشکلی پیش نیامده باشد. اما اکثر مردم اتفاق نظر دارند که چقدر خوب بود کسی را در کودکی داشتیم که آشکارا در مورد مسایل جنسی به ما آگاهی می داد. به علاوه، در عصر امروز همه چیز متفاوت است. اطلاعات بیشتری برای بررسی کردن وجود دارد و بچه‌ها نسبت به دوره ای که شما در آن بزرگ شدید، در معرض اطلاعات بیشتر و سردرگم کننده‌تری قرار می‌گیرند که نیاز به راهنمایی دارند.
فرزند من هنوز هیچ سوالی نپرسیده است
در بحث نکات تربیت جنسی، شاید فرزندتان هیچ گاه برای سوال پرسیدن پیش قدم نشود. این الزاما بدین معنی نیست که آنها سوالی در ذهن خود ندارند، هرچند شاید هم اینگونه باشد. در کل، همه بچه ها سوالات خود را نمی پرسند. این امکان وجود دارد که آنها قبلا یاد گرفته اند که جای این بحث در خانه نیست یا ممکن است هنوز بلوغ لازم را نداشته باشند که درباره چیزهایی که باید در سن خود بدانند، سوال کنند. والدین نباید منتظر بمانند تا فرزندانشان پرسش هایی را به عنوان نشانه آمادگی برای صحبت کردن بیان کنند.
اگر منتظر پرسش از سوی فرزندتان بمانید یا فقط زمانی که کودک شما سوال می کند، درباره رابطه جنسی صحبت کنید، برخی از موضوعات جنسی حداقل در زمان مناسب هرگز مورد بحث قرار نمی‌گیرند.
والدین باید ابتکار عمل را به دست بگیرند و درباره جنبه های خاصی از بلوغ جنسی به فرزند خود آگاهی بدهند. مسایلی ممکن است او تا زمانی که آنها را تجربه نکرده، در نظر نگیرد. این مهم است که نوجوانان پیش از رخ دادن واقعی تغییرات جسمی بلوغ، برای آنها آماده باشند.
صحبت کردن در این باره خجالت آور نخواهد بود؟
والدین اغلب می‌پرسند: آیا صحبت از نکات تربیت جنسی خجالت آور نیست؟ در اینجا نیاز است به خودتان شفقت و مهربانی بورزید. بسیاری از بزرگسالان امروزی با آموزش جنسی بزرگ نشدند. پس چگونه می‌توانیم چیزی را که خود یاد نگرفته ایم، آموزش دهیم؟ بسیاری از ما حتی تربیت فرهنگی سرکوب‌گرایانه یا آسیب های دوران کودکی را تجربه کردیم.
مهم است همیشه به یاد داشته باشید که شما همچنان در سفر سلامت جنسی خود هستید. آن را پرورش دهید. برای برقراری ارتباط با آموزش جنسی و حمایتی که برای ایجاد آرامش و اعتماد به نفس نیاز دارید، خیلی دیر نیست. خواه از طریق فضاهای مشاوره یا خواندن کتاب های سلامت جنسی یا شرکت در کارگاه های آموزشی برای بزرگسالان باشد، هرگز یادگیری و درمان را متوقف نکنید. صحبت هایی که ما با فرزندان خود داریم، در مورد بدن، هویت ها و چگونگی هدایت روابط بین فردی و در کل جنبه های طبیعی انسان بودن است. آنها تنها زمانی خجالت آور یا ناپسند هستند که ما زشت در نظرشان بگیریم.
یادتان باشد مسایل جنسی آنقدر مهم هستند که نباید به دلیل شرم یا خجالت از زیر صحبت درباره آنها شانه خالی کنید و آن را به بیگانه ها بسپارید.
اگر در این باره از من سوالات شخصی بپرسند، چه کار کنم؟
ممکن است بچه ها این کار را بکنند. شاید آنها درباره جزییاتی از مسایل جنسی زندگی شخصی تان سوال کنند. این تصمیم شماست که تا چه میزان از اطلاعات را به اشتراک بگذارید. اگر از شما سوالی بپرسند که باعث شود مضطرب شوید، خجالت بکشید یا مطمین نباشید که باید صادقانه پاسخ دهید یا خیر، همیشه می توانید آن را به لحظه ای قابل آموزش تبدیل کنید. مثلا اگر اشتباهی در گذشته مرتکب شدید، آن را بپذیرید و به آنها بگویید که امروز چه احساسی نسبت به اشتباهتان دارید. اقرار به اشتباه نزد فرزندانتان، به آنها اجازه انجام آن کار را نمی دهد. این را نیز به یاد داشته باشید بهترین کار در این زمینه، کمک گرفتن پیشگیرانه از مشاوره کودک است.
بچه های من نمی خواهند در این مورد با من صحبت کنند
در حال خواندن مقاله نکات تربیت جنسی هستید. آنها در ابتدا ممکن است احساس خجالت کنند، اما تحقیقات نشان می‌دهد بچه‌ها مایل اند حرف‌های والدینشان را در مورد جنسیت و تمایلات جنسی بشنوند. نظرات شما مهم است حتی اگر احساس می‌کنید آنها نمی خواهند آن را بشنوند.
اگر از من سوالاتی بپرسند که نمی دانم چگونه به آنها پاسخ دهم چه؟
اعتراف کنید که پاسخ را نمیدانید، بعد در کنار آنها یا بدون حضور آنها در مورد آن سوالات جستجو کنید. سپس برگردید و برایشان توضیح دهید. سعی کنید به آنها بگویید که چه سوال خوبی پرسیده اند و باید در مورد آن بیشتر فکر کنید یا قبل از اینکه نظر خودتان را بگویید نیاز دارید اطلاعات بیشتری کسب کنید. زمانی را برنامه ریزی کنید تا بعدا در مورد آن بحث کنید.
تماس با ما برای رزور جلسات تربیت جنسی با بهترین مشاوران کودک : 02166932737
من نمی دانم چه بگویم
این را در نظر داشته باشید، بچه ها به دنبال این نیستند که ما دایره المعارف باشیم. آنها فقط می خواهند بدانند که ما افرادی امن و قابل اعتماد هستیم که می توانند در صورت نیاز به ما مراجعه کنند. کتاب ها و فایل های علمی زیادی وجود دارد که کمکتان میکند تا گفتگوهایتان با سن و سال فرزندتان همخوانی داشته باشد و حتی برای آنها سرگرم کننده باشد.
والدین برای تربیت جنسی کودکان چه کاری انجام دهند؟
والدین نقش کلیدی در تربیت جنسی فرزندان ایفا می‌کنند. آنها می‌توانند با انجام اقدامات زیر، به آموزش صحیح فرزندان خود کمک کنند:
- ایجاد فضایی باز و امن برای گفتگو: به فرزندان خود اطمینان دهید که می‌توانند در مورد مسایل جنسی، هر سوالی که دارند از شما بپرسند و شما بدون قضاوت به آنها پاسخ خواهید داد.
- پاسخ دادن صادقانه و مناسب سن به سوالات کودک: از پاسخ دادن طفره نروید و اطلاعات دقیق و متناسب با سن کودک ارایه دهید. از نام صحیح اندام تناسلی برای کودکان استفاده کنید و آنها را با واژه‌های درست آموزش دهید.
- استفاده از فرصت‌های آموزشی: از موقعیت‌های مختلف مانند تماشای یک برنامه تلویزیونی مرتبط یا خواندن یک کتاب مناسب برای صحبت در مورد مسایل جنسی استفاده کنید.
- آموزش مرزهای شخصی و رضایت: به فرزندان خود بیاموزید که حق دارند نه بگویند و بدن آنها متعلق به خودشان است. مفهوم رضایت را به آنها آموزش دهید.
- ارایه اطلاعات در مورد سلامت جنسی: با بزرگتر شدن فرزندان، اطلاعاتی در مورد پیشگیری از بارداری و بیماری‌های مقاربتی در اختیار آنها قرار دهید.
- مدل‌سازی رفتار سالم: نحوه تعامل شما با دیگران و نگرش شما نسبت به مسایل جنسی، تاثیر زیادی بر فرزندانتان خواهد داشت.
- آگاهی از منابع آموزشی مناسب: از کتاب‌ها، وب‌سایت‌ها و متخصصان معتبر برای کسب اطلاعات بیشتر و راهنمایی در این زمینه کمک بگیرید.
راهنمای مراجعه به مشاور
اگر در زمینه تربیت جنسی فرزندان خود با چالش روبرو هستید یا فرزندتان سوالات پیچیده‌ای می‌پرسد که پاسخ دادن به آنها برایتان دشوار است، مراجعه به یک مشاور متخصص در حوزه کودک و نوجوان می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. متخصصان با دانش و تجربه خود می‌توانند راهکارهای عملی و متناسب با سن و شرایط فرزندتان ارایه داده و به شما در ایجاد یک فضای امن و آموزشی مناسب کمک کنند. کلینیک روانشناسی سها با بهره‌مندی از مشاوران مجرب در زمینه تربیت جنسی کودکان و نوجوانان، آماده ارایه خدمات مشاوره‌ای تخصصی به شما عزیزان است.
تماس با ما برای رزور جلسات تربیت جنسی : 02166932737
سخن پایانی
بکوشید تا شخصیت تاثیرگذار و قدرتمند سلامت جنسی برای فرزند دلبند خود باشید. با کمک مشاوران کودک، کتاب ها و آموزش، حتما می توانید این کار را انجام دهید!
خب، امروز از کجا شروع می‌کنید؟!
در این مقاله، در مورد نکات تربیت جنسی خواندید. شما چطور با فرزند خود در مورد مسایل جنسی صحبت کردید؟ در این مسیر با چه چالش هایی روبرو شدید و چطور آنها را مدیریت کردید؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
چرا تربیت جنسی کودکان مهم است؟
تربیت جنسی کودکان مهم است زیرا به آنها کمک میکند تا آگاهی و دانش درستی در مورد مسایل جنسی کسب کنند، از سلامت جنسی خود محافظت کنند، از سواستفاده جنسی پیشگیری کنند، روابط سالم برقرار کنند و تصمیمات مسیولانهای در زندگی جنسی خود بگیرند.
آموزش جنسی از چه سنی باید شروع شود؟
آموزش جنسی باید از سنین پایین و با پاسخ دادن صادقانه و مناسب سن به سوالات کودکان آغاز شود. با رشد کودک، می‌توان اطلاعات جامع‌تری را به تدریج ارایه داد.
اگر کودکی درباره موضوعات جنسی سوال نپرسد نشانه چیست؟
عدم پرسش سوال در مورد موضوعات جنسی لزوما نشانه مشکل نیست. ممکن است کودک هنوز به این مسایل فکر نکرده باشد یا احساس راحتی برای پرسیدن سوال از شما نداشته باشد. مهم این است که شما فضایی باز برای گفتگو ایجاد کنید و به او اطمینان دهید که هر زمان سوالی داشت می‌تواند از شما بپرسد.
چطور بدون آگاهی از تربیت درست جنسی، یک بیمار جنسی تربیت می‌کنیم؟
عدم آگاهی از تربیت جنسی درست و ارایه اطلاعات نادرست یا سکوت در برابر سوالات کودکان می‌تواند منجر به شکل گیری نگرش‌های ناسالم و رفتارهای پرخطر در آینده شود. کودکانی که اطلاعات درستی در مورد مرزها، رضایت و احترام متقابل دریافت نمی‌کنند، ممکن است در بزرگسالی در برقراری روابط سالم دچار مشکل شوند و حتی ناآگاهانه به دیگران آسیب برسانند.
به سوالات جنسی کودکان چطور پاسخ بدهیم؟
به سوالات جنسی کودکان باید صادقانه، ساده و متناسب با سن آنها پاسخ دهید. از به کار بردن نام صحیح اندام تناسلی برای کودکان نترسید و از پاسخهای مبهم یا طفره رفتن خودداری کنید. اگر پاسخ سوالی را نمیدانید، صادقانه بگویید که در حال حاضر جواب آن را نمیدانید و با هم به دنبال پاسخ خواهید گشت.
اگر نوجوان رابطه پدر و مادر را ببیند چه باید کرد؟
اگر نوجوان به طور اتفاقی رابطه پدر و مادر را ببیند، بهترین کار حفظ آرامش و صحبت صادقانه با اوست. به او توضیح دهید که این یک جنبه طبیعی از رابطه زناشویی بزرگسالان است و حریم خصوصی افراد باید محترم شمرده شود. از دادن جزییات غیرضروری خودداری کنید و به سوالات او به طور مناسب پاسخ دهید. این فرصتی است تا در مورد حریم خصوصی و روابط سالم با او صحبت کنید. در این شرایط، پاسخ به سوالات جنسیتی نوجوانان باید با صبر و درک انجام شود. همچنین، آمادگی برای پاسخ به سوالات نوجوانان درمورد بچه دار شدن نیز می‌تواند در این گفتگو مطرح شود.
منابع:
https://sexpositivefamilies.com
https://www.thetalkinstitute.com
