آدم های خوب همیشه فقط کار خوب نمی‌کنند! شاید تعجب کنید که چرا آدم های خوب کارهای بد می کنند؟ در این مقاله علل جالبی را برای این موضوع مطرح می‌کنیم.
بیشتر بخوانید: راه های بازگرداندن لذت به زندگی
تفاوت رفتار خوب و بد
بشر بی‌نقص نیست. هر کسی با چالش‌های خاصی در زندگی روبرو می‌شود، خطا می‌کند، دست به قضاوت اشتباه می‌زند یا چیزی می‌گوید که بعدا پشیمان می‌شود. این لحظات شما را به آدم بدی تبدیل نمی‌کنند. بلکه کاملا نشانه انسان بودن هستند.
با این‌حال، برچسب «خوب» یا «بد» اغلب چیزی است که دیگران با توجه به الگوی کلی رفتارتان به شما می‌چسبانند. اگر معمولا مهربان، مشفق و عادل باشید، احتمالا برچسب یک انسان «خوب» را دریافت خواهید کرد.
اما باز هم، «خوب» بودن بدین معنا نیست که نمی‌توانید یا قرار نیست کارهای بدی انجام دهید. با درک اینکه چرا آدم های خوب کارهای بدی انجام می‌دهند، می‌توانید همدلی و شفقت را در خود رشد دهید.
چه چیزی باعث می‌شود آدم های خوب کارهای بد انجام دهند؟
-
تروماهای گذشته و رویدادهای ناگوار زندگی
گذشته دیکتاتور قدرتمندی است که نحوه عملکرد شما را در زمان حال کنترل می‌کند. حتی اگر از آن آگاه نباشید.
دکتر راد میچل روان‌شناس می‌گوید: « آدم های خوب ممکن است در اثر تروماهای حل‌نشده برانگیخته شوند و دست به رفتارهای نادرست بزنند.»
تروما و رویدادهای ناگوار، زندگی هر فردی را به طرز متفاوتی تحت تاثیر قرار می‌دهند. برای برخی افراد، اثرات آن می‌تواند شامل تصمیم‌گیری‌های نادرست شود.
برای مثال، آسیب‌های دوران کودکی می‌تواند منجر به دلبستگی ناایمن در بزرگسالی شود. فرد دارای دلبستگی ناایمن ممکن است به دنبال اعتبارجویی، به یک رابطه فرازناشویی آنلاین رو بیاورد.
یا تجربه گرسنگی در گذشته ممکن است باعث شود افراد مواد خوراکی بدزدند و آنها را ذخیره کنند.
در هر دو حالت، قصد آنها آسیب رساندن به دیگران نیست. این رفتارها ناشی از تجارب و هیجانات منفی حل نشده است.
-
حالت بقا
به گفته دکتر دیوید تان، روانپزشک قضایی، حالت بقا زمانی فعال می‌شود که احساس می‌کنید در مخمصه گیر افتاده‌اید. این دلیل دیگری برای انجام کارهای بد توسط آدم های خوب است.
مثلا تصور کنید شغل خود را از دست داده و با مشکلات بزرگی مانند از دست دادن خانه مواجه شدید. احساس درماندگی و استرس برای تامین مخارج خانواده ممکن است شما را به فکر کارهای غیراخلاقی مانند کلاهبرداری یا دزدی بیاندازد.
-
نیاز به تعلق
بشر ذاتا موجودی اجتماعی است و در طول تاریخ از طریق همکاری در گروه زنده مانده است. اینکه بخواهید در بین اطرافیان خود احساس تعلق کنید، طبیعی است.
لیندسی تانگ مددکار اجتماعی می‌گوید: «یکی از دلایلی که ممکن است گاهی آدم های خوب کارهای بد انجام دهند، فشار جامعه است. میل ذاتی به همنوایی و احساس پذیرفته شدن در جمع می‌تواند افراد را وادار به انجام کار خطا کند».
مثلا ممکن است با اینکه یک شایعه را در مورد همکار خود باور ندارید، به پخش آن کمک کنید.
او می‌گوید: «این رفتار آنها را آدم‌های بدی نمی‌سازد. اما نشان می‌دهد چگونه اثرات جمع می‌تواند حتی خوش‌نیت‌ترین افراد را منحرف کند».
-
فقدان خودآگاهی
تشخیص لحظه‌ای احساسات و موقعیت شما در جهان اطرافتان «خودآگاهی» نام دارد. به گفته تانگ، این عامل معمولا در اینکه چرا آدم های خوب کارهای بد انجام می‌دهند، موثر است.
او می‌گوید: «وقتی کسی از احساسات یا ارزش‌های خود خبر ندارد، ممکن است ناخواسته خلاف باورهایش عمل کند.»
مثلا ممکن است در طول یک مشاجره چیزهای آزاردهنده‌ای به همسرتان بگویید، زیرا بیش از حد درگیر احساسات ناکامی خود هستید. در این هنگام، به جای پذیرش احساسات‌تان در لحظه، آن درد را به شخص دیگری منتقل می‌کنید.
-
آدم های خوب هم کار بد می کنند؟ خیر بزرگ‌تر
«هدف وسیله را توجیه می‌کند» ضرب المثلی برگرفته از آثار ادبی فیلسوف ایتالیایی نیکولو ماکیاولی است. این یعنی برای رسیدن به یک نتیجه مثبت می‌توان هر اقدام منفی لازمی را انجام داد.
میچل می‌گوید این دلیل دیگری برای انجام کارهای بد توسط آدم های خوب است.
«گاهی اوقات، افراد خوب کارهایی می‌کنند که معتقدند برای رسیدن به «خیر بزرگ‌تر» لازم است. بدون اینکه متوجه عواقب مضر آن شوند. آنها به اشتباه فکر می‌کنند توانایی کنترل تمام پیامدها را دارند».
برای مثال، برخی برای جلب توجه سیاستمداران به مسایل مهم مانند تغییرات جوی، به اموال عمومی آسیب می‌زنند.
-
عدالت گمراه شده
هنگامی که احساس می‌کنید به شما ظلم شده، ممکن است انتقام را توجیه کنید. استدلال شما احتمالا این خواهد بود: «من بدی را شروع نکردم، فقط دارم به بدی دیگری واکنش می‌دهم». درست است؟!
تان می‌گوید: «ممکن است کارهای خاصی را با توجیه اینکه واکنش درستی هستند، انجام دهیم. اما در واقع انگیزه نادرستی داریم». مانند زمانی که کسی تصمیم می‌گیرد خیانت همسرش را با خیانت تلافی کند.
-
اختلالات سلامت روان
زندگی با برخی اختلالات سلامت روان می‌تواند بر نگاه شما به جهان و نحوه تعامل‌تان با دیگران اثر بگذارد. برای مثال، افراد دارای اختلال شخصیت خودشیفته، به طور طبیعی همدلی کمی دارند.
تان می‌گوید: «برخی افراد با انواع خاصی از اختلالات شخصیت نمی‌توانند احساسات دیگران را درک کنند، اما لزوما «بد» نیستند».
سایر شرایط، مانند اختلالات افسردگی و اضطرابی، می‌توانند تغییراتی منفی در رفتار شما ایجاد کنند. برای مثال، نادیده گرفتن مسیولیت‌ها در اختلال افسردگی اساسی، علامتی است که دیگران احتمالا آن را «بد» می‌دانند.
ادراک خوب در برابر بد
وقتی شخصی که او را «خوب» می‌دانید، کاری انجام می‌دهد که بد تلقی می‌شود، چه حسی پیدا می‌کنید؟ این می‌تواند درک شما را از او را تا حد زیادی متزلزل سازد. از آنجایی که آنان را تابحال فقط مثبت دیده بودید، ممکن است تعجب کنید. شاید با خودتان بگویید: «اصلا او را درست می‌شناسم؟»
اما انجام یک کار بد الزاما کسی را به یک انسان بد تبدیل نمی‌کند. این همیشه نشانه‌ی تمایلی عمدی به فریبکاری یا صدمه زدن به دیگران نیست. اغلب، این نشانه آن است که فرد در حال تجربه بحرانی درونی است.
تان توضیح می‌دهد: «فکر نمی‌کنم کسی ذاتا بد باشد. اما واضح است که مردم می‌توانند بد رفتار کنند و کارهای بدی انجام می‌دهند. انسان‌ها پیچیده اند و همه ما ممکن است گاهی به دلایل درست دست به کارهای اشتباه بزنیم. همانطور که گاهی به دلایل اشتباه، کارهای درست انجام می‌دهیم».
ویژگی‌های آدم های خوب
اینکه چه ویژگی‌هایی نشان دهنده خوبی انسان است، موضوع پیچیده‌ایست. «خوب» و «بد» توصیفات ذهنی هستند، به این معنی که به ادراک افراد بستگی دارند.
تانگ، میچل و تان همگی موافقند که مهربانی، شفقت و همدلی در صدر فهرست خوبی‌ها قرار دارند. این ویژگی‌ها، همراه با صفاتی مانند شجاعت و بااراده‌بودن، الگوهای رفتاری دیرپای «خوب بودن» را شکل می‌دهند.
میچل می‌گوید: «این افراد با «درک» و «مهربانی» روابط مثبت ایجاد می‌کنند. آنها نه تنها از صدمه زدن به دیگران می‌پرهیزند، بلکه برای حمایت از رشد اطرافیان خود تلاش می‌کنند. این نگاه به «خوب» بودن، در مورد مشارکت فعالانه در سلامت و شادی جامعه است».
نکته پایانی
الگوهای رفتاری دیرپا، نحوه تعریف جامعه از یک فرد «خوب» یا «بد» را شکل می‌دهند. اما همه افراد قادر به انجام اعمال مثبت و منفی هستند.
گاهی اوقات افرادی که « آدم های خوب » شناخته می‌شوند، کارهای بد انجام می‌دهند؛ آنها اشتباه می‌کنند، بدون فکر دست به عمل می‌زنند و تحت تاثیر تروماهای گذشته خود واکنش نشان می‌دهند.
همدلی، مهربانی و شفقت از ویژگی‌های رایجی است که در میان عموم تحت عنوان «خوب» دیده می‌شود. درک اینکه چرا گاهی آدم های خوب کارهای بد می‌کنند، می‌تواند به شما کمک کند تا این خوبی‌ها را در خود بهبود بخشید!
نظرتان در مورد اینکه چرا گاهی آدم های خوب کارهای بد می‌کنند، چیست؟
منبع
کلینیک روانشناسی سها٬ مرکز ارائه خدمات مشاوره روانشناسی٬ مشاوره آنلاین٬ مشاوره خانواده و مشاوره جنسی
