مثلث عشق ، تیوری استرنبرگ است که سه مولفه صمیمیت، شهوت و تعهد را برای عشق در نظر می‌گیرد. در این مقاله با سه مولفه این تیوری و 7 نوع عشق با جزییات آشنا می‌شویم.
نکته مهم: مثلث عشق با نظریه سه گانه عشق که به معنای رابطه عاطفی یا جنسی بین سه فرد است، کاملا تفاوت دارد.
بیشتر بخوانید: نشانه‌های یک رابطه پایدار
مثلث عشق چیست؟
با اینکه بیشتر آدم‌ها عشق را چالش‌انگیز می‌دانند، نظریات علمی اندکی برای کمک به تشخیص این حس شگفت‌انگیز وجود دارد. یک استثنا، نظریه مثلث عشق استرنبرگ است که در اواخر دهه 1980 توسط روانشناس رابرت استرنبرگ ارایه شد.
بر اساس نظریه مثلث عشق ، افراد در هر لحظه از رابطه خود می‌توانند درجات مختلفی از صمیمیت، شهوت و تعهد را تجربه کنند.
تحقیقات زیادی در تایید ارزش نظریه استرنبرگ انجام شد. یک مطالعه در سال 2021 پشتیبانی تجربی از جهانی بودن نظریه مثلث عشق فراهم آورد.
سه مولفه عشق از نظر استرنبرگ
در نظریه استرنبرگ، مفهوم عشق، مثلثی است که از سه عنصر تشکیل شده است. برخی از این انواع عشق بر عشق در روابط عاطفی یا جنسی تمرکز دارند، اما در سایر اشکال روابط بین فردی نیز کاربرد دارند. این عناصر عبارتند از:
- صمیمیت: که دربردارنده احساس نزدیکی، ارتباط و پیوند است.
- شهوت: احساسات و امیالی را دربردارد که به جذابیت جسمی، عشق‌بازی و دخول جنسی می‌انجامد.
- تصمیم/تعهد: این شامل احساساتی است که منجر می‌شود شخص با یک نفر بماند و با هم به سمت اهداف مشترک حرکت کنند.
پیداکردن تعادل بین نیاز جسمی به سکس و نیاز به عشق ضروری است. و غیاب کامل هر یک از این سه مولفه دیگر به عشق اشاره ندارد.
بیشتر بخوانید: چرا افراد عاشق می‌شوند؟
7 نوع عشق استرنبرگ
سه عنصر عشق در حالتی ساختارمند با هم تعامل دارند. حضور این عناصر یا ترکیب دو یا بیشتر آنها به ایجاد 7 نوع تجربه‌ی عشقی می‌انجامد.
این انواع عشق ممکن است در طول رابطه متفاوت باشد. برای مثال، یک رابطه می‌تواند با عشق شهوت‌آمیز شروع شود، به عشق رمانتیک بدل شود و در نهایت به عشق دوستانه برسد.
-
عشق رفاقتی
عناصر: دوست داشتن
این نوع از عشق زمانی است که عنصر صمیمت یا دوست داشتن حاضر است. اما احساسات شهوت یا تعهد به معنای رمانتیک وجود ندارند. عشق رفاقتی می‌تواند ریشه‌‌ی سایر اشکال عشق باشد.
-
عشق شیفته‌وار
عناصر: شهوت
شیفتگی با احساس شهوت و اشتیاق جسمی بدون دوست‌داشتن و تعهد مشخص می‌شود. در اینجا زمان کافی برای ایجاد حس عمیق صمیمیت، عشق رمانتیک یا عشق تمام‌عیار وجود نداشته است. اینها در نهایت ممکن است پس از مرحله شیفتگی ایجاد شوند. شیفتگی اولیه اغلب بسیار نیرومند است.
-
عشق تهی
عناصر: تعهد
عشق تهی با تعهد بدون شهوت و صمیمیت مشخص می‌شود. گاهی، یک عشق قوی به عشق تهی نزول می‌کند. برعکس نیز ممکن است رخ دهد. برای مثال، یک ازدواج سنتی ممکن است با عشق تهی آغاز شود اما به مرور زمان به سایر اشکال عشق تکامل یابد.
-
مثلث عشق استرنبرگ عشق رمانتیک
عناصر: صمیمیت و شهوت
عشق رمانتیک، افراد را از نظر هیجانی و از طریق صمیمیت و شهوت جسمی به هم پیوند می‌دهد. شریکان عاطفی در این نوع عشق، گفتگوهای عمیقی با هم دارند که کمک می‌کند از جزییاتی صمیمانه راجع به هم با خبر شوند. آنها از عاطفه و شهوت جنسی لذت می‌برند. این زوجین ممکن است در نقطه‌ای باشند که هنوز برای تعهد درازمدت یا برنامه‌های آینده تصمیمی نگرفته‌اند.
-
عشق دوستانه
عناصر: صمیمیت و تعهد
عشق دوستانه نوعی عشق صمیمی، اما بدون شهوت است. این شامل مولفه صمیمیت یا دوست داشتن و تعهد از مثلث عشق است. این عشق قوی‌تر از دوستی است، زیرا تعهد طولانی مدت وجود دارد، اما میل جنسی حداقل است یا اصلا وجود ندارد.
این نوع عشق اغلب در ازدواج‌هایی دیده می‌شود که شهوت در آن از بین رفته است، اما زوجین همچنان محبت عمیق یا پیوند قوی‌ای با یکدیگر دارند. این مورد می‌تواند به عنوان عشق بین دوستان بسیار نزدیک و اعضای خانواده نیز در نظر گرفته شود.
-
عشق احمقانه
عناصر: تعهد و شهوت
در این نوع عشق، تعهد و شهوت وجود دارند در حالیکه اثری از صمیمیت نیست. عشق احمقانه با یک معاشقه طوفانی مشخص می‌شود که در آن، شهوت بدون تاثیری بر صمیمیت، تعهد را برمی‌انگیزد.
اغلب، مشاهده این موضوع باعث می‌شود دیگران در مورد بی‌فکر بودن این زوج، سردرگم شوند. متاسفانه، چنین ازدواج‌هایی معمولا به نتیجه نمی‌رسند. اگر موفق شوند احتمالا پای شانس در میان است.
-
مثلث عشق چیست عشق تمام عیار
عناصر: صمیمیت، شهوت و تعهد
عشق تمام‌عیار از تمام سه عنصر مثلث عشق ساخته می‌شود و شکل تکمیل‌شده‌ی عشق است. این نشان‌دهنده یک رابطه ایده‌آل است. زوج‌هایی که این نوع از عشق را نسبت به هم دارند، به مدت چندین سال رابطه جنسی عالیی را تجربه می‌کنند.
آنها نمی‌توانند خود را کنار هیچ کس دیگری تصور کنند. آنان همچنین نمی‌توانند خود را بدون شریک عاطفی‌شان واقعا شاد ببینند. این زوج‌ها می‌کوشند بر تفاوت‌ها غلبه کنند و با هم با فشارهای زندگی روبرو شوند.
عشق یک عمل است
به گفته استرنبرگ، حفظ عشق کامل ممکن است سخت‌تر از دستیابی به آن باشد، زیرا عناصر عشق باید به مرحله عمل در آیند. بدون رفتار و بیان، شهوت از بین می‌رود و عشق ممکن است به نوع دوستانه بازگردد.
چرا نظریه مثلث عشق استرنبرگ اهمیت دارد؟
به گفته استرنبرگ، اهمیت هر یک از عناصر عشق ممکن است از فردی به فرد دیگر و از زوجی به زوج دیگر متفاوت باشد. هر سه مولفه برای یک رابطه عاشقانه ایده‌آل ضروری هستند. اما مقدار مورد نیاز هر یک در هر رابطه یا حتی در طول زمان در یک رابطه متفاوت است.
دانستن نحوه تعامل این سه عنصر می‌تواند به شناسایی حوزه‌های نیازمند بهبود کمک کند. برای مثال، تشخیص این که شهوت از رابطه شما خارج شده است، می‌تواند به شما کمک کند به دنبال راه‌هایی برای بازسازی جرقه‌ی اشتیاق باشید.
بیشتر بخوانید: ارتباط عشق و جذابیت جسمی
سوالات متداول
بر اساس نظریه مثلث استرنبرگ، کدام زوج‌ها با احتمال بیشتری عشق و ازدواج دوستانه خواهند داشت؟
زوجینی که مدتی طولانی با هم بوده اند، بیشترین احتمال را دارد که عشقی دوستانه را شکل دهند. در حالیکه شهوت اولیه ممکن است با مرور کمرنگ شود، این رابطه همچنان با صمیمیت عمیق و تعهد درازمدت به یکدیگر شناخته می‌شود.
نظریه مثلث استرنبرگ چه ارتباطی با قرار گذاشتن برای آشنایی دارد؟
درک هفت نوع عشق استرنبرگ، می‌تواند به افراد کمک کند تا وقتی با کسی قرار می‌گذارند، بینش بیشتری نسبت به رابطه با او پیدا کنند. توانایی تشخیص نوع عشقی که یک فرد تجربه می‌کند، به او کمک می‌کند تصمیم بگیرد که آیا رابطه دارای چشم‌انداز بلند مدت هست یا خیر.
عشق در نگاه اول چه نوع عشقی است؟
عشق در نگاه اول به عنوان عشق‌شیفته‌وار در نظریه مثلث عشق استرنبرگ قابل توصیف است. این با جذب سریع و شدید به فردی دیگر مشخص می‌شود. این نوع عشق شامل شهوت است، اما دو مولفه‌ی دیگر را ندارد.
تست مثلث عشق
استرنبرگ و همکارانش در سرتاسر جهان، با آزمایش بر روی بیش از 60000 ، در نهایت مقیاس تی ال اس-15 (TLS-15) را طراحی و ارایه کردند.
در بخش اول این مقاله، با هر یک از عناصر مثلث عشق آشنا شدید. اکنون می‌توانید خود (و برای سرگرمی، شریک زندگی خود) را با استفاده از مقیاس 1 (اصلا) تا 5 (به شدت) آزمون کنید:
صمیمت
- رابطه گرمی با پارتنرم دارم.
- حمایت عاطفی قابل توجهی از پارتنرم دریافت می‌کنم.
- پارتنرم در زندگی من ارزش زیادی دارد.
- من رابطه راحتی با پارتنرم دارم.
- احساس می‌کنم پارتنرم واقعا مرا می‌فهمد.
شهوت
- رابطه من و پارتنرم بسیار رمانتیک است.
- به نظرم پارتنر من خیلی جذاب است.
- من نمی‌توانم تصور کنم شخص دیگری بتواند مانند پارتنرم مرا خوشحال کند.
- در رابطه من و پارتنرم یک عنصر جادویی و خاص وجود دارد.
- رابطه من و پارتنرم شهوت‌آمیز است.
تعهد
- به ماندگاری رابطه با پارتنرم اعتماد دارم.
- تعهدم را به پارتنرم خیلی محکم می‌بینم.
- به عشقم به پارتنرم مطمینم.
- رابطه‌ام را با پارتنرم دایمی می‌بینم.
- نسبت به پارتنرم احساس مسیولیت می‌کنم.
نمره‌دهی تست مثلث عشق
چه نمره‌ای گرفتید؟ میانگین شرکت‌کنندگان در نمونه بین‌المللی، در مولفه شهوت، میانگین 78/3 را کسب کردند که پایین‌ترین نمره بود. آنها در صمیمیت و تعهد به طور برابر 22/4 امتیاز به‌دست آوردند. هیچ تفاوت بین فرهنگی، هم در میانگین نمرات و هم در ساختار مقیاس وجود نداشت. انحراف استاندارد حدود 1 بود، به این معنی که امتیاز کمتر از 3 در هر مورد نشان دهنده رابطه‌ای است که احتمالا نیاز به کار دارد.
همانطور که کوال و همکاران بر اساس مطالعه فراملی نتیجه گرفتند، ظرفیت انسان برای احساس عشق رمانتیک فراتر از مرزهای فرهنگی، زبانی، اجتماعی و جغرافیایی است.
بررسی مثلث عشق خود و همسرتان
با این تست 15 موردی که اکنون در اختیار دارید، می‌توانید ارزیابی خود را از نقاط قوت و ضعف رابطه‌تان انجام دهید. برای ایجاد ویژگی‌هایی که رابطه شما را در درازمدت پایدار نگه دارد، چه کاری می‌توانید انجام دهید؟ اگر نمرات خود را با نمرات شریک زندگی‌تان مقایسه کنید، چه تفاوت‌ها و شباهت‌‌هایی می‌بینید؟ آیا می‌توانید روی آنها کار کنید؟
همچنین مهم است بدانیم که نیازی نیست هر سه مولفه مثلث عشق کامل باشند. نظریات دیگر در مورد پویایی روابط بلندمدت نشان می‌دهد که تمرکز بر دستیابی به کمال می‌تواند آنقدر ویران‌کننده شود که رابطه را متزلزل کند. تصمیم بگیرید چه چیزی برای شما و شریک زندگی‌تان مهم است و ببینید چگونه می‌توانید با برخی مواردی را که در حال حاضر به آن دست نمی‌یابند، کنار بیایید.
به طور خلاصه، عشق در واقع یک کیفیت پیچیده است که ممکن است هرگز به راحتی در یک مقیاس روانشناختی خلاصه نشود. با این حال، به نظر می‌رسد TLS-15 در تعریف رابطه شما در قالب مثلث عشق کارآمدی درستی داشته باشد.
شما چه امتیازی در تست مثلث عشق کسب کردید؟ رابطه خود را چطور می‌بینید؟
منابع
کلینیک روانشناسی سها٬ مرکز ارائه خدمات مشاوره روانشناسی٬ مشاوره آنلاین٬ مشاوره خانواده و مشاوره جنسی
