چرا به نظر می‌رسد برخی عشق‌ها دوام می‌آورند، در حالی که برخی دیگر تقریبا به همان سرعتی که شکل می‌گیرند، ناپدید می‌شوند؟ مثلث عشق ، تئوری استرنبرگ است که سه مولفه صمیمیت، شهوت و تعهد را برای عشق در نظر می‌گیرد. در این مقاله با سه مولفه این نظریه و 7 نوع عشق با جزییات آشنا می‌شویم. شما می‌توانید با کمک از مشاوره آنلاین مثلث عشق را در رابطه خود بشناسید. با ما همراه باشید.
| بخش | توضیحات |
| تعریف نظریه مثلث عشق | نظریه‌ای از رابرت استرنبرگ با سه مولفه: صمیمیت، شهوت و تعهد. |
| سه مولفه عشق | صمیمیت (ارتباط عاطفی)، شهوت (جاذبه جنسی)، تعهد (تصمیم به حفظ رابطه). |
| انواع عشق | هفت نوع ترکیب ممکن از سه مولفه که شکل‌های مختلف عشق را ایجاد می‌کنند. |
| پویایی در طول زمان | مولفه‌ها در یک رابطه می‌توانند با گذشت زمان تغییر کرده و عشق به نوعی دیگر تبدیل شود. |
| کاربرد تست TLS-15 | ابزاری برای سنجش صمیمیت، شهوت و تعهد در رابطه با امتیازدهی از 1 تا 5. |
نکته مهم: مثلث عشق با نظریه سه گانه عشق که به معنای رابطه عاطفی یا جنسی بین سه فرد است، کاملا تفاوت دارد.
بیشتر بخوانید: نشانه‌های یک رابطه پایدار
مثلث عشق چیست؟
با اینکه بیشتر آدم‌ها عشق را چالش‌انگیز می‌دانند، نظریات علمی اندکی برای کمک به تشخیص این حس شگفت‌انگیز وجود دارد. یک استثنا، نظریه مثلث عشق استرنبرگ است که در اواخر دهه 1980 توسط روانشناس رابرت استرنبرگ ارایه شد.
بر اساس نظریه مثلث عشق ، افراد در هر لحظه از رابطه خود می‌توانند درجات مختلفی از صمیمیت، شهوت و تعهد را تجربه کنند. تحقیقات زیادی در تایید ارزش نظریه استرنبرگ انجام شد. یک مطالعه در سال 2021 پشتیبانی تجربی از جهانی بودن نظریه مثلث عشق فراهم آورد.
سه مولفه عشق از نظر استرنبرگ
در نظریه استرنبرگ، مفهوم عشق، مثلثی است که از سه عنصر تشکیل شده است. برخی از این انواع عشق بر عشق در روابط عاطفی یا جنسی تمرکز دارند، اما در سایر اشکال روابط بین فردی نیز کاربرد دارند. این عناصر عبارتند از:
- صمیمیت: که دربردارنده احساس نزدیکی، ارتباط و پیوند است.
- شهوت: احساسات و امیالی را دربردارد که به جذابیت جسمی، عشق‌بازی و دخول جنسی می‌انجامد.
- تصمیم/تعهد: این شامل احساساتی است که منجر میشود شخص با یک نفر بماند و با هم به سمت اهداف مشترک حرکت کنند.
پیداکردن تعادل بین نیاز جسمی به سکس و نیاز به عشق ضروری است. و غیاب کامل هر یک از این سه مولفه دیگر به عشق اشاره ندارد. در ادامه هر یک از این مولفه‌ها را بیشتر مورد بررسی قرار می‌دهیم:
صمیمیت
استرنبرگ مولفه صمیمیت در عشق را به عنوان احساسات نزدیکی، ارتباط و پیوند در روابط عاشقانه تعریف میکند. این مولفه شامل احساساتی است که اساسا به گرمای عشق در یک رابطه عاشقانه منجر می‌شوند و عمدتا از سرمایه‌گذاری عاطفی در رابطه نشات می‌گیرند.
مولفه صمیمیت در عشق معمولا با گذشت زمان پایدار می‌ماند، تا حدودی قابل کنترل است و آگاهی مردم از آن در طول زمان تمایل به نوسان دارد. این نوسان به این معناست که گاهی اوقات مردم از احساس صمیمیت خود نسبت به دیگران آگاهند، اما گاهی نیز متوجه آن نیستند. اما کم شدن آگاهی از صمیمیت به معنای عدم وجود آن نیست بلکه فقط به معنای کم شدن توجه ذهن به آن است. مولفه صمیمیت در روابط کوتاه‌مدت نقش متوسطی ایفا میکند اما در روابط بلندمدت نقش پررنگ‌تری دارد.
شور و اشتیاق
استرنبرگ مولفه شور و اشتیاق در عشق را به عنوان نیروهایی که در روابط عاشقانه منجر به عاشقانه بودن، جذابیت فیزیکی، ارضای جنسی و پدیده‌های مرتبط می‌شوند، تعریف میکند. این احساسات شامل آن منابع انگیزشی و سایر اشکال برانگیختگی است که به تجربه شور و اشتیاق و میک لاو در یک رابطه عاشقانه منجر می‌شوند و عمدتا از درگیری انگیزشی در رابطه نشات می‌گیرند.
جنبه‌های مولفه شور و اشتیاق در عشق معمولا ناپایدار هستند و اغلب تغییر می‌کنند. افراد معمولا نمی‌توانند کنترل کنند که آیا این احساسات در یک رابطه وجود دارند یا خیر. با این حال، آنها معمولا آگاهند که آیا این نوع احساسات را نسبت به کسی تجربه می‌کنند یا خیر. مولفه شور و اشتیاق در عشق در روابط کوتاه‌مدت نقش مهمی دارد و در روابط بلندمدت فقط نقش متوسطی ایفا میکند. اگر می‌خواهید بدانید مرد زندگی شما در کدام مرحله است، مقاله تفاوت بین عشق و سکس برای مردان را بخوانید.
مولفه شور و اشتیاق در عشق معمولا ناپایدار هستند و اغلب تغییر می‌کنند
تعهد
در نهایت، استرنبرگ مولفه تعهد در عشق را در کوتاه‌مدت، تصمیم به دوست داشتن شخص دیگر و در بلندمدت، تعهد به حفظ آن عشق تعریف میکند. تعهد شامل عناصری است که در تصمیم‌گیری در مورد وجود و تعهد بلندمدت بالقوه به یک رابطه عاشقانه دخیل هستند و عمدتا از تصمیم‌گیری شناختی و تعهد به رابطه نشات می‌گیرند.
مولفه تعهد نیز معمولا با گذشت زمان پایدار می‌ماند و آگاهی مردم از آن در طول زمان تمایل به نوسان دارد. یعنی گاهی اوقات، ما به شدت به تعهد خود آگاهیم و آن را در ذهن داریم (مثلا در ابتدای یک رابطه یا در مواجهه با چالش‌ها). در مواقع دیگر، ممکن است این آگاهی کمرنگ‌تر شود و تعهد به صورت ناخودآگاه یا به عنوان یک پیش‌فرض در پس‌زمینه ذهنمان قرار بگیرد، بدون اینکه دایما به آن فکر کنیم.
با این حال، قابلیت کنترل مولفه تعهد در عشق راحت‌تر از مولفه صمیمیت است. مولفه تعهد در روابط کوتاه‌مدت نقش خاصی ندارد و اگر داشته باشد نیز این نقش بسیار کوچک است. اما در روابط بلندمدت نقش مهمی ایفا میکند که کاملا منطقی است. زیرا ادامه یک رابطه بدون تعهد دشوار است.
بیشتر بخوانید: چرا افراد عاشق می‌شوند؟
7 نوع عشق استرنبرگ
سه عنصر عشق در حالتی ساختارمند با هم تعامل دارند. حضور این عناصر یا ترکیب دو یا بیشتر آنها به ایجاد 7 نوع تجربه‌ی عشقی می‌انجامد.
این انواع عشق ممکن است در طول رابطه متفاوت باشد. برای مثال، یک رابطه میتواند با عشق شهوت‌آمیز شروع شود، به عشق رمانتیک بدل شود و در نهایت به عشق دوستانه برسد.
-
عشق رفاقتی
عناصر: دوست داشتن
این نوع از عشق زمانی است که عنصر صمیمت یا دوست داشتن حاضر است. اما احساسات شهوت یا تعهد به معنای رمانتیک وجود ندارند. عشق رفاقتی میتواند ریشه‌‌ی سایر اشکال عشق باشد.
-
عشق شیفته‌وار
عناصر: شهوت
شیفتگی با احساس شهوت و اشتیاق جسمی بدون دوست‌داشتن و تعهد مشخص میشود. در اینجا زمان کافی برای ایجاد حس عمیق صمیمیت، عشق رمانتیک یا عشق تمام‌عیار وجود نداشته است. اینها در نهایت ممکن است پس از مرحله شیفتگی ایجاد شوند. شیفتگی اولیه اغلب بسیار نیرومند است.
-
عشق تهی
عناصر: تعهد
عشق تهی با تعهد بدون شهوت و صمیمیت مشخص میشود. گاهی، یک عشق قوی به عشق تهی نزول میکند. برعکس نیز ممکن است رخ دهد. برای مثال، یک ازدواج سنتی ممکن است با عشق تهی آغاز شود اما به مرور زمان به سایر اشکال عشق تکامل یابد.
-
مثلث عشق استرنبرگ عشق رمانتیک
عناصر: صمیمیت و شهوت
عشق رمانتیک، افراد را از نظر هیجانی و از طریق صمیمیت و شهوت جسمی به هم پیوند می‌دهد. شریکان عاطفی در این نوع عشق، گفتگوهای عمیقی با هم دارند که کمک میکند از جزییاتی صمیمانه راجع به هم با خبر شوند. آنها از عاطفه و شهوت جنسی لذت می‌برند. این زوجین ممکن است در نقطه‌ای باشند که هنوز برای تعهد درازمدت یا برنامه‌های آینده تصمیمی نگرفته‌اند.
برای ارزیابی رایگان در زمینه مشاوره جنسی کلیک کنید.
-
عشق دوستانه
عناصر: صمیمیت و تعهد
عشق دوستانه نوعی عشق صمیمی، اما بدون شهوت است. این شامل مولفه صمیمیت یا دوست داشتن و تعهد از مثلث عشق است. این عشق قوی‌تر از دوستی است، زیرا تعهد طولانی مدت وجود دارد، اما میل جنسی حداقل است یا اصلا وجود ندارد.
این نوع عشق اغلب در ازدواج‌هایی دیده میشود که شهوت در آن از بین رفته است، اما زوجین همچنان محبت عمیق یا پیوند قوی‌ای با یکدیگر دارند. دراین رابطه به مقاله همه چیز درباره رابطه جنسی در یائسگی و سنین بالا سر بزنید. این مورد میتواند به عنوان عشق بین دوستان بسیار نزدیک و اعضای خانواده نیز در نظر گرفته شود.
-
عشق احمقانه
عناصر: تعهد و شهوت
در این نوع عشق، تعهد و شهوت وجود دارند در حالیکه اثری از صمیمیت نیست. عشق احمقانه با یک معاشقه طوفانی مشخص میشود که در آن، شهوت بدون تاثیری بر صمیمیت، تعهد را برمی‌انگیزد.
عشق احمقانه با یک معاشقه طوفانی مشخص میشود که در آن، شهوت بدون تاثیری بر صمیمیت، تعهد را برمی‌انگیزد. متاسفانه، چنین ازدواج‌هایی معمولا به نتیجه نمی‌رسند.
اغلب، مشاهده این موضوع باعث میشود دیگران در مورد بی‌فکر بودن این زوج، سردرگم شوند. متاسفانه، چنین ازدواج‌هایی معمولا به نتیجه نمی‌رسند. اگر موفق شوند احتمالا پای شانس در میان است.
-
مثلث عشق چیست عشق تمام عیار
عناصر: صمیمیت، شهوت و تعهد
عشق تمام‌عیار از تمام سه عنصر مثلث عشق ساخته میشود و شکل تکمیل‌شده‌ی عشق است. این نشان‌دهنده یک رابطه ایده‌آل است. زوج‌هایی که این نوع از عشق را نسبت به هم دارند، به مدت چندین سال رابطه جنسی عالیی را تجربه می‌کنند.
آنها نمی‌توانند خود را کنار هیچ کس دیگری تصور کنند. آنان همچنین نمی‌توانند خود را بدون شریک عاطفی‌شان واقعا شاد ببینند. این زوج‌ها می‌کوشند بر تفاوت‌ها غلبه کنند و با هم با فشارهای زندگی روبرو شوند.
عشق یک عمل است
به گفته استرنبرگ، حفظ عشق کامل ممکن است سخت‌تر از دستیابی به آن باشد، زیرا عناصر عشق باید به مرحله عمل در آیند. بدون رفتار و بیان، شهوت از بین می‌رود و عشق ممکن است به نوع دوستانه بازگردد.
آیا انواع عشق ممکن است به یکدیگر تبدیل شوند؟
طبق نظریه مثلث عشق در روانشناسی ، شدت و تعادل سه ضلع مثلث عشق (صمیمیت، شور و اشتیاق، و تعهد) در طول زمان در یک رابطه تغییر میکند. این تغییرات در مولفه‌ها منجر به دگرگونی نوع عشق تجربه شده میشود. بنابراین انواع عشق ممکن است به یکدیگر تبدیل شوند و در طول زمان در یک رابطه تغییر کنند. این تغییرات کاملا طبیعی هستند و بخش جدایی‌ناپذیری از چرخه عمر روابط انسانی به شمار می‌روند. همین امر یکی از جنبه‌های کلیدی و پویای نظریه استرنبرگ است.
به گفته استرنبرگ، اهمیت هر یک از عناصر عشق ممکن است از فردی به فرد دیگر و از زوجی به زوج دیگر متفاوت باشد. هر سه مولفه برای یک رابطه عاشقانه ایده‌آل ضروری هستند. اما مقدار مورد نیاز هر یک در هر رابطه یا حتی در طول زمان در یک رابطه متفاوت است.
نمونه‌هایی از این تحولات عبارتند از:
- شروع با عشق شیفته وار و تکامل به انواع دیگر: یک رابطه ممکن است با شیفتگی (فقط شور و اشتیاق) آغاز شود. اگر با گذشت زمان، صمیمیت و سپس تعهد نیز اضافه شود، میتواند به عشق رمانتیک (صمیمیت + شور و اشتیاق) و در نهایت به عشق کامل (صمیمیت + شور و اشتیاق + تعهد) تبدیل شود.
- تنزل عشق کامل به عشق رفاقتی: حفظ عشق دشوارتر از دستیابی به آن است. اگر با گذشت زمان، عنصر شور و اشتیاق در یک رابطه کامل کاهش یابد یا از بین برود، رابطه میتواند به عشق رفاقتی (صمیمیت + تعهد) تبدیل شود. این اغلب در ازدواج‌های طولانی‌مدت دیده میشود که شور اولیه کمرنگ شده اما پیوند عمیق عاطفی و تعهد باقی مانده است.
- تبدیل عشق تهی (Empty Love) به اشکال دیگر: در برخی فرهنگ‌ها، مانند ازدواج‌های سنتی، روابط ممکن است با عشق تهی (فقط تعهد) آغاز شوند. اما با گذشت زمان و با ایجاد صمیمیت و شاید شور و اشتیاق، میتواند به انواع پیچیده‌تری از عشق تکامل یابد.
- انتقال از عشق رمانتیک: یک رابطه عشق رمانتیک (صمیمیت + شور و اشتیاق) که فاقد تعهد است، ممکن است اگر طرفین تصمیم به ماندن با هم بگیرند، به عشق کامل ارتقا یابد. در غیر این صورت، میتواند به پایان برسد یا به دوستی صرف تبدیل شود.
چرا نظریه مثلث عشق استرنبرگ اهمیت دارد؟
به گفته استرنبرگ، اهمیت هر یک از عناصر عشق ممکن است از فردی به فرد دیگر و از زوجی به زوج دیگر متفاوت باشد. هر سه مولفه برای یک رابطه عاشقانه ایده‌آل ضروری هستند. اما مقدار مورد نیاز هر یک در هر رابطه یا حتی در طول زمان در یک رابطه متفاوت است.
دانستن نحوه تعامل این سه عنصر میتواند به شناسایی حوزه‌های نیازمند بهبود کمک کند. برای مثال، تشخیص این که شهوت از رابطه شما خارج شده است، میتواند به شما کمک کند به دنبال راه‌هایی برای بازسازی جرقه‌ی اشتیاق باشید.
بیشتر بخوانید: ارتباط عشق و جذابیت جسمی
تست مثلث عشق استرنبرگ
استرنبرگ و همکارانش در سرتاسر جهان، با آزمایش بر روی بیش از 60000 ، در نهایت مقیاس تی ال اس-15 (TLS-15) را طراحی و ارایه کردند.
در بخش اول این مقاله، با هر یک از عناصر مثلث عشق آشنا شدید. اکنون می‌توانید خود (و برای سرگرمی، شریک زندگی خود) را با استفاده از مقیاس 1 (اصلا) تا 5 (به شدت) آزمون کنید:
برای تفسیر دقیق تست مثلث عشق استرنبرگ با مرکز مشاوره روانشناسی سها تماس بگیرید: 09198791784
صمیمت
- رابطه گرمی با پارتنرم دارم.
- حمایت عاطفی قابل توجهی از پارتنرم دریافت می‌کنم.
- پارتنرم در زندگی من ارزش زیادی دارد.
- من رابطه راحتی با پارتنرم دارم.
- احساس می‌کنم پارتنرم واقعا مرا می‌فهمد.
شهوت
- رابطه من و پارتنرم بسیار رمانتیک است.
- به نظرم پارتنر من خیلی جذاب است.
- من نمی‌توانم تصور کنم شخص دیگری بتواند مانند پارتنرم مرا خوشحال کند.
- در رابطه من و پارتنرم یک عنصر جادویی و خاص وجود دارد.
- رابطه من و پارتنرم شهوت‌آمیز است.
تعهد
- به ماندگاری رابطه با پارتنرم اعتماد دارم.
- تعهدم را به پارتنرم خیلی محکم می‌بینم.
- به عشقم به پارتنرم مطمینم.
- رابطه‌ام را با پارتنرم دایمی می‌بینم.
- نسبت به پارتنرم احساس مسیولیت می‌کنم.
نمره‌دهی تست مثلث عشق استرنبرگ
در تست مثلث عشق استرنبرگ چه نمره‌ای گرفتید؟ میانگین شرکت‌کنندگان در نمونه بین‌المللی، در مولفه شهوت، میانگین 78/3 را کسب کردند که پایین‌ترین نمره بود. آنها در صمیمیت و تعهد به طور برابر 22/4 امتیاز به‌دست آوردند. هیچ تفاوت بین فرهنگی، هم در میانگین نمرات و هم در ساختار مقیاس وجود نداشت. انحراف استاندارد حدود 1 بود، به این معنی که امتیاز کمتر از 3 در هر مورد نشان دهنده رابطه‌ای است که احتمالا نیاز به کار دارد.
همانطور که کوال و همکاران بر اساس مطالعه فراملی نتیجه گرفتند، ظرفیت انسان برای احساس عشق رمانتیک فراتر از مرزهای فرهنگی، زبانی، اجتماعی و جغرافیایی است.
بررسی مثلث عشق خود و همسرتان
با این تست 15 موردی که اکنون در اختیار دارید، می‌توانید ارزیابی خود را از نقاط قوت و ضعف رابطه‌تان انجام دهید. برای ایجاد ویژگی‌هایی که رابطه شما را در درازمدت پایدار نگه دارد، چه کاری می‌توانید انجام دهید؟ اگر نمرات خود را با نمرات شریک زندگی‌تان مقایسه کنید، چه تفاوت‌ها و شباهت‌‌هایی می‌بینید؟ آیا می‌توانید روی آنها کار کنید؟
همچنین مهم است بدانیم که نیازی نیست هر سه ضلع مثلث عشق کامل باشند. نظریات دیگر در مورد پویایی روابط بلندمدت نشان می‌دهد که تمرکز بر دستیابی به کمال میتواند آنقدر ویران‌کننده شود که رابطه را متزلزل کند. تصمیم بگیرید چه چیزی برای شما و شریک زندگی‌تان مهم است و ببینید چگونه می‌توانید با برخی مواردی را که در حال حاضر به آن دست نمی‌یابند، کنار بیایید.
به طور خلاصه، عشق در واقع یک کیفیت پیچیده است که ممکن است هرگز به راحتی در یک مقیاس روانشناختی خلاصه نشود. با این حال، به نظر می‌رسد TLS-15 در تعریف رابطه شما در قالب مثلث عشق کارآمدی درستی داشته باشد. برای بررسی بیشتر، مشاوره خانواده میتواند در تشخیص نوع عشق و تقویت اضلاع مثلث شما کمک کننده باشد.
سوالات متداول
بر اساس نظریه مثلث استرنبرگ، کدام زوج‌ها با احتمال بیشتری عشق و ازدواج دوستانه خواهند داشت؟
زوجینی که مدتی طولانی با هم بوده اند، بیشترین احتمال را دارد که عشقی دوستانه را شکل دهند. در حالیکه شهوت اولیه ممکن است با مرور کمرنگ شود، این رابطه همچنان با صمیمیت عمیق و تعهد درازمدت به یکدیگر شناخته میشود.
نظریه مثلث استرنبرگ چه ارتباطی با قرار گذاشتن برای آشنایی دارد؟
درک هفت نوع عشق استرنبرگ، میتواند به افراد کمک کند تا وقتی با کسی قرار میگذارند، بینش بیشتری نسبت به رابطه با او پیدا کنند. توانایی تشخیص نوع عشقی که یک فرد تجربه میکند، به او کمک میکند تصمیم بگیرد که آیا رابطه دارای چشمانداز بلند مدت هست یا خیر.
عشق در نگاه اول چه نوع عشقی است؟
عشق در نگاه اول به عنوان عشقشیفتهوار در نظریه مثلث عشق استرنبرگ قابل توصیف است. این با جذب سریع و شدید به فردی دیگر مشخص میشود. این نوع عشق شامل شهوت است، اما دو مولفهی دیگر را ندارد.
شما چه امتیازی در تست مثلث عشق کسب کردید؟ رابطه خود را چطور می‌بینید؟
منابع
کلینیک روانشناسی سها٬ مرکز ارائه خدمات مشاوره روانشناسی
