چگونه تشخیص دهیم که کودکمان مورد تجاوز جنسی یا تروما قرار گرفته
شناسایی نشانه های شایع ترومای جنسی یا تجاوز جنسی ، در کودکی می تواند به والدین، مراقبین، معلمان، مددکاران اجتماعی مشاوران و کادر مراقبت از کودک کمک کند تا به موقع مراجع قضایی مرتبط را آگاه کنند و گام های مناسب را برای محافظت از آسایش و امنیت کودکان ما بردارند. بسیاری از مواقع از والدین شنیده ام که می گفتند نتوانسته بودند تشخیص دهند که فرزندشان مورد تجاوز جنسی قرار گرفته و تغییرات رفتاری رخ داده را به خلق و خو، سن یا سایر سوءتفاهمات نسبت می دادند.
بیشتر بخوانید: مشاوره کودک
به این دلیل، تصمیم گرفتم تا نگاهی کلی به 11 نشانۀ روانپزشکی شایع که قربانیان تجاوز جنسی در کودکی آنها را تجربه می کنند، داشته باشم. اما لطفاً خاطرتان باشد که این یک راهنمای تشخیصی نیست یا جایگزین مشاورۀ تخصصی نمی شود. من کوشیدم تا نشانه های رایجی را گردآوری کنم که افراد (چه کودک و چه بزرگسال) را به سبب تجربۀ بدرفتاری جنسی در کودکی به مطب روان درمانی می کشاند، اما این به هیچ وجه فهرست جامعی نیست و هر کدام از این علائم به طور جداگانه ممکن است علل دیگری داشته باشند.
بسته به سن، ماهیت خاص ترومای جنسی، خلق و خو و مهارت های مقابله ای هر فرد، علائم بالینی ممکن است متفاوت ظاهر شوند. اگر شما هر گونه ترومای کودکی، بدرفتاری یا غفلت را تجربه کرده اید، امکان دارد که با برخی از رفتارها و الگوهای زیر همذات پنداری کنید. در این موارد، به شدت توصیه می کنم که به دنبال کمک حرفه ای باشید.
بیشتر بخوانید: افزایش اعتماد به نفس در کودکان
11 نشانۀ شایع در قربانیان تجاوز جنسی در کودکی
- گسستگی. گسست احتمالاً رایج ترین مکانیسم دفاعی است که ذهن برای محافظت از خود در برابر آسیب های تجاوز جنسی به کار می گیرد. گسستگی به نوعی گریز ذهن از بدن در مواقع استرس شدید، احساس ناتوانی، درد و رنج است.
- آسیب‌رساندن به خود (بریدن، خودزنی). خودزنی روش دیگری است که بازماندگان تروما در تلاش برای مقابله با درد شدید هیجانی و روانی به کار می‌گیرند. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که در طول بریدنِ اعضای بدن یا خودزنی، مغز مواد افیونی طبیعی آزاد می‌کند که تجربه یا احساس آرامشی موقتی در پی می آورد. بسیاری از کسانی که خودزنی می کنند، آن را آرامش‌بخش می‌یابند.
- ترس و اضطراب. ساختار پاسخ بیش از حد به استرس، یکی از شایع ترین علائم روانپزشکی در بازماندگان ترومای جنسی است. این در ترس شدید، اضطراب اجتماعی، حملات وحشتزدگی، فوبیا و گوش به زنگی بیش از حد آشکار می شود. گویی بدن در حالت هوشیاری دائمی است و نمی تواند آرام بگیرد.
- کابوس. درست مانند خاطرات وحشتناک و مزاحم کهنهسربازان، بازماندگان بدرفتاری یا تجاوز جنسی اغلب کابوس، افکار مزاحم و خواب مختل را تجربه می کنند.
- سوء مصرف مواد. سوء مصرف مواد یک مکانیسم مقابله ای رایج برای افرادی است که تجاوز جنسی را تجربه کرده اند. حتی امتحان کردن معمولی مواد مخدر در دوران نوجوانی چندان طبیعی نیست، به خصوص اگر فرزند خود را طوری تربیت کرده باشید که از تأثیر مواد مخدر بر سیستم عصبی مرکزی، عواقب اعتیاد و اثرات طولانی مدت مصرف همیشگی مواد مخدر آگاه باشد.
- بیش فعالیِ جنسی. این یک واکنش رایج به مواجهه جنسی زودرس یا یک تجربه جنسی آسیب زا است. اگر کودکی کوچکتر از آن است که دست به خودتحریکی افراطی بزند یا درگیر بازیها یا رفتارهای جنسی زودرس است، معمولاً هشداری است مبنی بر این که کودک شاهد آن رفتار جنسی بوده، در آن مشارکت داشته یا در معرض تمایلات جنسی بزرگسالانه قرار گرفته است. در نوجوانی و بزرگسالی، این موضوع می تواند به شکل بی بند و باری، فعالیت جنسی غیرقانونی مانند فحشا، شرکت در پورنوگرافی و غیره باشد.
- علائم شبه روان پریشی. پارانویا، توهمات یا دوره های روان پریشی مختصر برای بازماندگان بدرفتاری جنسی در کودکی غیر معمول نیست.
- نوسانات خلقی، عصبانیت و تحریک پذیری. کودکان اغلب نمی توانند احساسات خود را به صورت کلامی بیان کنند، بنابراین به جای آن رفتارشان تحت تأثیر قرار می گیرد. گاهی اوقات همین امر در مورد بزرگسالان نیز صادق است. نوسانات خلقی، تحریک پذیری و اختلال در سیستم انتقال دهنده عصبی در مغز که به صورت افسردگی، شیدایی، خشم و اضطراب نمایان می شود، در بین بازماندگان تروما رایج است.
- اختلال در روابط و دشواری در حفظ دوستی های طولانی مدت یا روابط عاطفی. پس از تجربۀ بدرفتاری یا ترومای جنسی، مردم دیگر ایمن، قابل اعتماد و در دسترس به نظر نمی رسند، بنابراین حفظ روابط بلندمدت مبتنی بر صداقت دشوار و اغلب پر تنش است.
- رفتارهای بازگشتی (بیشتر در کودکان). شب ادراری (خیس کردن رختخواب) و بی اختیاری مدفوع در کودکی که قبلاً آموزش توالت رفتن را دریافت کرده است، عصبانیت های غیرقابل توضیح و ناگهانی یا طغیان های خشونت آمیز و همچنین رفتارهای چسبندگی و غیرقابل کنترل یا تکانشی بودن که قبلاً در کودک وجود نداشت، از دیگر از علامت های رایج اند که نشان می‌دهند اتفاق وحشتناکی رخ داده است.
- شکایات فیزیکی، علائم روان تنی یا پاسخ های خودایمنی بدن. بسیاری از پزشکان از مکاتب فکری مختلف در مورد نحوه ذخیره و یادآوری تجاوز جنسی توسط بدن در پاسخ به فراموششدن آن تجربه توسط ذهن نوشته اند. این روند می تواند به شکل علائم یا عارضه های جسمی بروز یابد. روانکاوی این واکنش‌ها را ناخودآگاه می‌داند، زیرا تجربه‌ای را خارج از زبان و کلمات و اغلب خارج از آنچه برای فرد قابل درک است، بیان می‌کنند.
بیشتر بخوانید: روانشناسی کودک
هنگامی که رویدادی غیرقابل تصور مانند یک ترومای جنسی برای فردی اتفاق می افتد، ذهن با بسیج کردن بدن برای بیان چیزی که با کلمات قابل بیان نیست، با شرایط مقابله می کند. ما در رویکرد علوم اعصاب به درک و درمان کودکان دچار تروما یا تجاوز جنسی، می بینیم که چگونه مغز فیزیکی به تجربه تروما واکنش می دهد و چگونه در نهایت ذهن در بستر رابطۀ درمانی امن، ارتباط برقرار می کند و به سمت بهبودی گام بر می دارد.
منبع
نویسنده: میهیل برنارد – 2018
