ترنس چیست؟ هویت جنسیتی بخشی از تنوع انسانی است و همیشه با جنس بیولوژیکی فرد یکسان نیست. وقتی احساس درونی فرد با جنسی که در زمان تولد برای او تعیین شده متفاوت باشد، به او «ترانسجندر» میگویند. شناخت و درک درست این موضوع نیازمند آگاهی و احترام است. در این مقاله از مرکز مشاوره روانشناسی سها میخوانید که بدن ترنس ها چگونه است ، آنها چه علایمی دارند و چه مسیرهای درمانی و حمایتی برای آن در دسترس است.
برای دریافت مشاوره جنسی میتوانید از مشاوره آنلاین استفاده کنید. برای رزرو نوبت با ما تماس بگیرید: 09198791784
موضوع | توضیحات |
تعریف | فردی که هویت جنسیتی او با جنسیت منتسب در بدو تولدش متفاوت است. |
trans زن | کسی که در بدو تولد مرد شناخته شده اما هویت جنسیتی زنانه دارد. |
trans مرد | کسی که در بدو تولد زن شناخته شده اما هویت جنسیتی مردانه دارد. |
علایم | احساس نارضایتی از بدن، تمایل به استفاده از ضمایر یا نام متفاوت، تصور راحتی با لباسهای جنس دیگر، نیاز به مشاوره و صحبت در زمینه جنسیت. |
چه زمانی میفهمیم؟ | برخی در سنین پایین (۲ سالگی)، برخی در بزرگسالی متوجه میشوند. |
ملال جنسیتی | پریشانی ناشی از ناهمخوانی بین هویت جنسیتی و ویژگیهای جنسی بدنی یا نحوه برخورد اجتماع. |
دلایل | عوامل بیولوژیکی، ژنتیکی، هورمونی، عصبی و روانی/محیطی نقش دارند. |
درمان و حمایت | هورموندرمانی، جراحی، مشاوره روانشناسی. |
ترنس چیست؟
اگر هویت جنسی شما با جنسیتی که پزشک در بدو تولد برای شما تعیین کرده متفاوت باشد، شما تراجنسیتی (ترانسجندر یا Trans) هستید. برای مثال، اگر در بدو تولد جنسیت مرد را به شما نسبت داده باشند و خودتان متوجه میشوید که زن هستید، احتمالا Trans باشید. این در شرایط دیگری نیز صادق است؛ مثلا ممکن است در بدو تولد شما را زن یا مرد خوانده باشند و خودتان بدانید که هویت جنسیتیتان نه مرد است نه زن.
علایم ترنس چیست ؟
نکات زیر میتواند کمک تان کند خودتان را بهتر بفهمید:
- به طور منظم احساسات خود را بنویسید یا نقاشی کنید.
- توجه کنید که چه حسی به بدن تان دارید. آیا قسمتهایی از بدن تان یا برخی کلمات یا شیوه هایی که مردم با شما رفتار میکنند، احساس خوب یا بدی به شما میدهد؟
- کتابها، مقالات و پستهای رسانههای اجتماعی با موضوع افرادی که جنسیت خود را کشف کردهاند، بخوانید یا با آنها صحبت کنید و در مورد تجربهشان در این زمینه بپرسید. آیا داستان آنها در مورد شما هم صادق است؟
- احساس تان با دیگران به اشتراک بگذارید. در مورد هویت جنسی خود با یک دوست نزدیک، عضو خانواده یا معلم مورد اعتماد صحبت کنید.
- برای به اشتراک گذاشتن ابهامات و پرسش در مورد جنسیت به یک گروه امن بپیوندید.
- با یک مشاوره جنسی یا درمانگر آگاه و مورد اعتماد مشورت کنید.
- تصور کنید پوشیدن لباس های جنس مخالف، استفاده از نام یا ضمایر متفاوت یا وجود تغییراتی در بدن شما چه حسی دارد. وقتی این چیزها را تصور میکنید چه احساسات، ترس ها یا امیدهایی در ذهنتان بیدار می شود؟
- از روش های ایمن، ساده و موقتی کمک بگیرید. میتوانید با امتحان کردن آرایش، لباس جنس مخالف یا یک اسم جدید، هویت جنسیتی خود را کشف کنید.
تصور کنید پوشیدن لباس های جنس مخالف، استفاده از نام یا ضمایر متفاوت یا وجود تغییراتی در بدن شما چه حسی دارد.
چه زمانی متوجه می شوم که تراجنسیتی هستم؟
بسیاری از افراد در سن 2 سالگی هویت جنسی خود را می دانند، اما برخی دیگر ممکن است تا اواخر زندگی به طور کامل جنسیت خود را درک نکنند. ندانستن یا پرسیدن در هر سنی اشکالی ندارد.
ترانسجندر زن کیست؟
trans زن، کسی است که در بدو تولد جنسیت «مرد» به او تعلق گرفته و در کالبد مرد بوده است. اما حالات و روحیات زنانه دارد. این مرد پس از تغییر جنسیت، یک زن trans است.
ترانسجندر مرد کیست؟
trans مرد، کسی است که در بدو تولد جنسیت «زن» به او تعلق گرفته و در کالبد زن بوده است. اما حالات و روحیات مردانه دارد. این زن پس از تغییر جنسیت، یک مرد trans است.
سایجندر کیست؟
سایجندر به کسی گفته میشود که جنسیت اختصاص یافته به خود در بدو تولد را قبول دارد. مثلا زن سایجندر، کسی است که روحیات زنانه اش با کالبد و جنسیت زنی که در بدو تولد به او منسوب شده، همخوان است.

ملال جنسیتی یا دیسفوریای جنیستی چیست؟
تفاوت ملال جنسیتی با ترنس چیست ؟ بسیاری از افراد trans، دیسفوریای جنسیتی را تجربه نمیکنند. اختلال هویت جنسی زمانی رخ میدهد که فرد به دلیل ناهمخوانی بین هویت جنسی خود و جنبه های مهم بدنش (آلت تناسلی، قفسه سینه یا صدا)، دچار پریشانی، ناراحتی و اضطراب زیاد میشود. همچنین اگر برای مثال احساس میکنید زن هستید و در اجتماع، مانند یک مرد با شما رفتار شود، ممکن است رنج ببرید و ملال جنسیتی را تجربه کنید.
آیا ترانسجندر یک گرایش جنسی است؟
خیر! گرایش جنسی یعنی شما به سمت چه کسانی جذب میشوید. این میتواند شامل همجنسگرا بودن و غیره باشد. هویت جنسی در مورد جنسیت شماست، نه کسی که به او جذب میشوید.
همانطور که افراد ترانسجندر می توانند هر هویت یا رفتار جنسیتیی داشته باشند، میتوانند هر گونه گرایش جنسی یا عاشقانه را نیز در پیش بگیرند.
علایم در کودکی
تشخیص علایم در فرزندان (چطور فهمیدم کودکم ترنس است؟) میتواند پیچیده باشد، زیرا کودکان اغلب به روشهای مختلفی خود را ابراز میکنند. توجه به این نکته مهم است که بسیاری از کودکان ممکن است با نقشهای جنسیتی بازی کنند یا کنجکاویهایی داشته باشند که به معنای trans بودن نیست. پایداری و ثبات این علایم در طول زمان و شدت ناراحتی کودک، از عوامل کلیدی در تشخیص ناهماهنگی جنسیتی است. در ادامه میبینیم در کودکی علایم ترنس چست :
-ابراز کلامی مداوم: فرزند به طور مداوم و پایدار بیان میکند که هویت جنسیتی او با جنسیتی که در بدو تولد به او اختصاص داده شده، متفاوت است. مثلا یک کودک که از نظر بیولوژیکی پسر است، مدام میگوید که دختر است یا بالعکس.
-اصرار بر استفاده از نامها و ضمایر متفاوت: اصرار دارد که با نامی متفاوت از نام داده شده به او و با ضمایری مطابق با جنسیت تجربه شدهاش خطاب شود.
-ترجیح شدید برای لباسها و بازیهای جنسیتی دیگر: ترجیح قوی و مداومی برای پوشیدن لباسها و انجام بازیهایی دارد که به طور معمول با جنسیت دیگری مرتبط هستند.
-ناراحتی از ویژگیهای فیزیکی جنسیت خود: با شروع بلوغ، ممکن است از تغییرات بدنی مرتبط با جنسیت خود ناراحتی و پریشانی قابل توجهی نشان دهد.
-انزوای اجتماعی یا اضطراب: عدم توانایی در ابراز هویت جنسیتی واقعی میتواند منجر به انزوا، اضطراب، افسردگی یا سایر مشکلات روانی شود.
اگر شک کردم که احتمالا ترانسجندر هستم، چه کار کنم؟
با جستجو در رسانه های اجتماعی، افراد شبیه خود را پیدا کنید. آنها میتوانند مسیری را که خود طی کرده اند با شما در میان بگذارند یا درمانگران مورد اعتماد را معرفی کنند. همچنین میتوانید مستقیما به جستجوی یک درمانگر در زمینه مسایل جنسی بپردازید و از آنها مشورت بخواهید. پزشک عمومی نیز احتمالا میتواند درمانگران مربوطه را به شما معرفی کند. درمانگران مجرب در این زمینه در سهاکلینیک میتوانند راهنمای شما باشند. برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید: 09198791784
درمان ترنس چیست ؟
این یک بیماری روانشناختی نیست و همه این افراد نیز به دنبال هماهنگ ساختن بدن با هویت جنسیتی خود نیستند. اما زمانی که پای دیسفوریا یا ملال جنسیتی وسط باشد، میتوانید از گزینه های درمانی بهره مند شوید. در هر صورت، تشخیص و توصیه درمان مناسب با پزشک است. و نهایتا تصمیم گیرنده شمایید.
چالشها و مشکلات افراد ترانسجندر
این افراد در طول زندگی خود با چالشها و مشکلات متعددی روبرو هستند که میتواند بر سلامت جسمی و روانی آنها تاثیر بگذارد:
-انگ و تبعیض: آنان اغلب با انگ، سوتفاهم و تبعیض در محیطهای مختلف از جمله خانواده، مدرسه، محل کار، و جامعه مواجه میشوند. این تبعیض میتواند منجر به محرومیت از فرصتهای اجتماعی، شغلی و آموزشی شود.
-خشونت و آزار: متاسفانه، افراد تراجنسیتی در بسیاری از نقاط جهان در معرض خشونت فیزیکی، کلامی و جنسی قرار دارند که میتواند عواقب روانی و جسمی وخیمی داشته باشد.
-مشکلات سلامت روان: نرخ بالای افسردگی، اضطراب، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و اقدام به خودکشی در میان این افراد، به دلیل فشارهای اجتماعی، تبعیض و عدم پذیرش، بسیار نگرانکننده است.
-دسترسی به مراقبتهای بهداشتی: دسترسی به مراقبتهای بهداشتی آگاهانه، حمایتی و جامع برای افراد تراجنسیتی، از جمله هورموندرمانی و جراحیهای تایید کننده جنسیت، میتواند چالشانگیز باشد.
-مسایل قانونی و اداری: تغییر نام و نشانگر جنسیت در مدارک رسمی میتواند فرآیندی طولانی و پیچیده باشد که باعث سردرگمی و پریشانی میشود.
-عدم حمایت خانوادگی و اجتماعی: عدم پذیرش از سوی خانواده و دوستان میتواند یکی از دردناکترین و مخربترین چالشها باشد.
درمان ها
-
مسدود کننده های بلوغ
نقش مسدود کننده بلوغ در ترنس چیست ؟ اگر کودکی در سنین جوانی متوجه شود که تراجنسیتی است و هنوز بلوغ را در جنسیت تعیین شدهاش تجربه نکرده، می تواند برای جلوگیری از این اتفاق، از مسدود کننده های بلوغ بهرهمند شود.
نشان داده شده است که این مداخله قبل از بلوغ نسبت به بعد از آن به نتایج سلامت روانی بهتری منجر میشود. زمانی که بلوغ برای مدت زمان مشخصی که توسط متخصصان تعیین میشود به تعویق افتاد، مرحله بعدی معمولا هورمون درمانی آغاز میشود.
-
هورمون درمانی
هورمون درمانی شامل تجویز هورمونهای مربوط به هویت جنسی فرد است. برای مردان ترانسجندر (کالبدهای زن با هویت مرد)، هورمون تستوسترون و برای زنان (کالبد مرد با هویت زن)، استروژن، پروژسترون و مسدودکنندهی تستوسترون استفاده میشود.

هورمون درمانی سبب میشود تا بدن فرد به سمت جنسیت خود حرکت کند. این کار در مردان ترانسجندر به رشد موهای صورت، بزرگ شدن قسمت بالایی بدن و کلفت شدن صدا و در زنان، به رشد غدد پستانی (سینه ها)، نرم شدن پوست و کاهش موهای صورت میانجامد.
-
عمل جراحی
شاید بخواهید بدانید جراحی بدن ترنس ها چگونه است ؟ مداخلهی جراحی مهم ترین گامی است که یک فرد برای یکسان سازی بدن خود با هویت جنسیاش برمیدارد.
مردان ترانسجندر با جراحی، سینههای خود را بر میدارند و آلت تناسلی و کیسه های بیضه ایجاد میکنند. در حالیکه زنان ترانسجندر ممکن است به دنبال جراحی کاشت سینه و ساخت واژن باشند.
جراحی های اضافی برای این زنان میتواند شامل زنانه سازی صورت، تراشیدن برآمدگی روی گلو (سیب) و جراحی حنجره (صدا) است.
بیشتر بخوانید: نان باینری چیست؟
بدن ترنس ها چگونه است ؟
بدن این افراد چیز عجیب و متفاوتی از سایرین نیست. تنها تفاوت این است که بدن فعلی با احساس درونی آنها همخوان نیست. بنابراین اگر بدن مردانه است، شاید یک ترانسجندر زن بخواهد اندامهای مردانه را حذف کند. عمل تطبیق جنسیت تاثیر مثبتی بر رضایت و کیفیت زندگی دارد و باعث کاهش احساس ناامنی و افزایش اعتماد به نفس میشود. در این میان هورمونهای جنسی عامل مهمی در شکل و فرم بدن هستند. هورموندرمانی با استروژن در تراجنسیتی زن باعث افزایش تجمع چربی زیر پوست، به ویژه در ناحیه ران میشود. هورموندرمانی با تستوسترون هم برعکس باعث کاهش چربی زیر پوست و افزایش چربی شکمی میشود که به مردانه شدن بدن کمک میکند.
با این حال به دلیل افزایش آگاهی عمومی، درخواست برای عملهای تغییر فیزیک بدن بیشتر شده است. این تغییر در بدن ترنس ها چگونه است ؟ برخی تصمیم میگیرند جراحی انجام دهند تا به طور دایم بخشهایی از بدن خود را که به جنسیت بیولوژیکشان مربوط است، تغییر دهند. برای انجام جراحیهای جنسیتی، معمولا باید حداقل یک سال با هویت جنسیتی مورد نظر خود زندگی کرده باشید، سیگار نکشید و اگر اضافهوزن دارید، وزن کم کنید. این جراحیها میتواند بسته به جنسیت مورد نظر شامل موارد زیر باشد:
- برداشتن سینهها
- بازسازی سینه و تغییر جایگاه نوک پستان
- ساخت آلت تناسلی مردانه
- ساخت کیسه و کاشت پروتز بیضه
- برداشتن رحم و تخمدانها
- برداشتن بیضهها
- برداشتن آلت تناسلی مردانه
- ساخت واژن و فرج و کلیتوریس
مراحل تغییر جنسیت در ایران
تغییر جنسیت در ایران فرآیند پیچیدهای است که نیاز به تایید قانونی و پزشکی دارد و به دلیل وضعیت خاص کشور در قوانین فقهی و حقوقی، دارای مراحل خاص خود است. این فرآیند معمولا شامل چندین گام است:
-مراجعه به روانپزشک و روانشناس: اولین و مهمترین گام، مراجعه به متخصصین سلامت روان برای ارزیابی جامع روانشناختی و تشخیص ناهماهنگی جنسیتی است. این ارزیابی برای اطمینان از این است که فرد بداند ترنس چیست و از وجود این وضعیت در خود مطمین شود. معمولا چندین جلسه مشاوره و ارزیابی برای تشخیص این موضوع لازم است.
-دریافت گواهی و تاییدیه: پس از تایید توسط روانپزشک، گواهی لازم برای ارایه به مراجع قضایی صادر میشود.
-مراجعه به پزشکی قانونی: فرد باید به سازمان پزشکی قانونی مراجعه کند تا مورد معاینه قرار گیرد و تاییدیه پزشکی قانونی برای امکان تغییر جنسیت صادر شود. این مرحله ممکن است شامل آزمایشهای هورمونی و ژنتیکی نیز باشد.
-دریافت حکم قضایی: با داشتن گواهیهای لازم از روانپزشک و پزشکی قانونی، فرد باید به دادگاه مراجعه کرده و تقاضای حکم تغییر جنسیت را مطرح کند. دادگاه پس از بررسی مدارک و شواهد و در صورت لزوم، ارجاع مجدد به کارشناسان، حکم لازم را صادر میکند.
-هورمون درمانی: پس از دریافت تاییدیههای لازم، فرد میتواند تحت نظر متخصص غدد و سایر پزشکان، هورموندرمانی را آغاز کند تا ویژگیهای جنسی ثانویه بدن خود را با هویت جنسیتیاش همسو کند. این مرحله میتواند چندین ماه تا چند سال طول بکشد.
-جراحیهای تایید کننده جنسیت: در صورت تمایل و نیاز فرد و پس از گذراندن دورههای هورموندرمانی و تاییدیههای مجدد پزشکی، جراحیهای تایید کننده جنسیت (مانند جراحی بازسازی اندام تناسلی) توسط جراحان متخصص انجام میشود.
-تغییر مدارک شناسایی: پس از اتمام مراحل پزشکی و دریافت گواهی از پزشک معالج، فرد میتواند با مراجعه به اداره ثبت احوال، نام و نشانگر جنسیت خود را در شناسنامه و سایر مدارک هویتی تغییر دهد.
راهنمای مراجعه به مشاور
تصمیم برای دریافت کمک حرفهای در مسیر درک و مدیریت ترنس، گامی شجاعانه و حیاتی است. اگر شما یا عزیزانتان با چالشهای ناهماهنگی جنسیتی دست و پنجه نرم میکنید، توصیه میشود به متخصصین سلامت روان با تجربه در این حوزه مراجعه کنید. انتخاب یک مشاور آگاه و حمایتگر که با رویکردهای تایید کننده هویت آشنا باشد، بسیار مهم است. مشاوران و روانشناسان ما در مرکز مشاوره سها با ارایه خدمات تخصصی روانشناختی و مشاورههای جنسی، میتوانند در این مسیر پیچیده همراه شما باشند و با ارزیابی دقیق، راهنماییهای لازم برای کاوش هویت، مدیریت چالشهای پیشرو و دستیابی به آرامش و رضایت درونی را به شما ارایه دهند.
برای رزرو جلسه ارزیابی 15 دقیقهای آنلاین و رایگان، با ما تماس بگیرید: 09198791784
کلام آخر
در این مقاله خواندید ترنس چیست و بدن ترنس ها چگونه است . به عنوان کلام آخر، خوب است فرهنگسازی را از خودمان شروع کنیم و با پذیرش این جهتگیری جنسیتی، به ارتقای فرهنگ جامعه و سلامت روان هم نوعان trans خود یاری برسانیم. میتوانید هرگونه سوال خود را در این زمینه در بخش نظرات مطرح سازید. کارشناسان ما در اسرع وقت پاسخگو خواهند بود.
سوالات متداول
معنای واژه ترنس چیست ؟
واژه Transgender به افرادی اطلاق میشود که هویت جنسیتی آنها (یعنی احساس درونی و عمیقشان از مرد، زن یا غیر باینری بودن) با جنسیتی که در بدو تولد بر اساس ویژگیهای فیزیکی به آنها اختصاص داده شده (معمولا مرد یا زن)، متفاوت است.
آیا هویت جنسیتی همان گرایش جنسی است؟
خیر. هویت جنسیتی (Gender Identity) به احساس درونی فرد از مرد، زن، هر دو یا هیچ یک از آنها بودن اشاره دارد. اما گرایش (Sexual Orientation) به کسی اشاره دارد که فرد به او از نظر عاطفی، عاطفی یا جنسی جذب میشود.
آیا تغییر جنسیت در ایران قانونی است؟
بله، ایران یکی از معدود کشورهای اسلامی است که با استناد به فتوای فقهی (مانند فتوای آیتالله خمینی)، انجام مراحل تغییر جنسیت برای افرادی که تشخیص ناهماهنگی جنسیتی دریافت کردهاند را مجاز میداند.
آیا میتوان بدون جراحی ترنس بود؟
بله. هویت تراجنسیتی یک احساس درونی مستقل از ظاهر فیزیکی است. بسیاری از این افراد، جراحیهای تایید کننده جنسیت را انجام نمیدهند، اما همچنان هویت ترانسجندر خود را زندگی میکنند. در چنین شرایطی بدن ترنس ها چگونه است ؟ بدون تغییر و به همان شکل قبلی. آنها ممکن است تنها هورموندرمانی کنند، نام و ضمایر خود را تغییر دهند، یا به سادگی هویت خود را بدون هیچ گونه مداخله پزشکی ابراز کنند. هدف اصلی، همسو کردن زندگی فرد با هویت جنسیتی درونی اوست و این فرایند برای هر فردی میتواند متفاوت باشد.
منابع:
https://www.plannedparenthood.org
کلینیک روانشناسی سها٬ مرکز ارائه خدمات مشاوره خانواده و مشاوره جنسی