موسیقی و روانشناسی

موسیقی به معنای واقعی کلمه می تواند مغز شما را رشد دهد

ملودی ها می توانند به همان اندازه که برای روحیه شما مفید باشند برای ذهن شما نیز مفید باشند.

همانطور که ابتدا با “اثر موتزارت” گزارش شد، گوش دادن به موسیقی شما را باهوش تر نمی کند، اما گوش دادن به موسیقی می تواند زوال شناختی را کاهش دهد.

از سوی دیگر، نواختن یک آلات موسیقی به طور معمول می تواند حجم بافت مغز را افزایش دهد و مهارت های شناختی مانند حافظه بصری را بهبود بخشد.

این مزایا زمانی که آموزش موسیقی از سنین پایین شروع می‌شود قوی‌تر است، اما وقتی سازها در بزرگسالی یاد می‌شوند همچنان قابل توجه هستند.

بیشتر بخوانید: راهبردهای بهبود حافظه

آیا گوش دادن به موسیقی شما را باهوش تر می کند؟

حدود 30 سال پیش، راوشر و همکاران مطالعه‌ای روی کودکان در مجله معتبر نیچر منتشر کردند و نشان دادند که فقط گوش دادن به موتزارت می‌تواند توانایی‌های شناختی کودک را افزایش دهد، مانند نمرات در زیرکار Stanford-Binet در استدلال فضایی. اگرچه محققان دیگر بعداً این نتایج را (البته با تأثیرات بسیار کمتر) در کودکان و بزرگسالان تکرار کردند، اما امروزه اجماع دانشمندان علوم اعصاب این است که گوش دادن به موتزارت یا سایر موسیقی‌های کلاسیک، عملکرد را نه با رشد مغز، بلکه با بالا بردن موقت برانگیختگی و برانگیختگی شما بهبود می‌بخشد. خلق و خوی تا عملکرد بهتری داشته باشید. بنابراین، به اصطلاح اثر موتزارت در واقع تنها نمونه‌ای از تأثیر شناخته شده برانگیختگی بر عملکرد است (افراد هوشیار در کارهای شناختی بهتر از افراد خواب‌آلود عمل می‌کنند).

با این حال، اخیراً برخی از محققان شروع به بررسی مجدد فواید گوش دادن به موسیقی کرده اند – نه در کودکان، بلکه در بیماران مبتلا به زوال عقل.

بررسی ادبیات سال 2018 در مجله Dementia Neuropsychologia، که نتایج 24 مطالعه مختلف را خلاصه کرد، به این نتیجه رسید که قرار دادن بیماران مبتلا به آلزایمر در معرض موسیقی، به ویژه موسیقی آشنا، باعث بهبود خلق و خو و حافظه در بیماران مبتلا به زوال عقل می شود. دانشمندان درگیر در این تحقیق فرضیه می‌دهند که خاطرات موسیقی اغلب در بیماران زوال عقل حفظ می‌شوند و فعال کردن آن خاطرات می‌تواند به دسترسی به خاطرات مرتبط کمک کند. این یافته‌ها در یک مطالعه در سال 2021 که در مجله بیماری آلزایمر توسط دکتر مایکل تاوت و همکارانش در دانشگاه تورنتو منتشر شد، تکرار و گسترش یافت.

اما آیا نواختن آلات موسیقی شما را باهوش تر می کند؟

 از تحقیقات بالا می‌توانیم نتیجه بگیریم که گوش دادن به موسیقی لزوماً شما را باهوش‌تر نمی‌کند، بلکه می‌تواند خلق و خوی و برانگیختگی شما را بالا ببرد و به شما کمک کند موقتاً عملکرد بهتری داشته باشید و حتی در آینده زوال شناختی را کاهش دهید.

بیشتر بخوانید: مصرف شکلات و سلامت مغز

اما در مورد نواختن فعال یک آلات موسیقی در مقابل گوش دادن غیرفعال به موسیقی چطور؟

در آنجا تحقیق در مورد اثرات مثبت شناختی بلندمدت موسیقی بسیار قانع‌کننده‌تر است.

مقاله مروری دیگری در Dementia Neuropsychologia، توسط رودریگز و همکاران، “آموزش موسیقی، نوروپلاستیسیته و شناخت”، نشان می دهد که یادگیری نواختن یک آلت موسیقی و سپس تمرین آن ساز، در واقع می تواند بخش هایی از مغز شما را که با درک و نواختن موسیقی مرتبط است رشد دهد.( پینه، مخچه، هیپوکامپ، نئوکورتکس تمپورال). این فواید نواختن یک ساز هرچه زودتر شروع شود، بیشتر می شود، اما افزایش قابل اندازه گیری در اندازه بافت مغز حتی در نوازندگانی که نواختن یک ساز را تا بزرگسالی شروع نکرده اند، مشاهده شده است.

رودریگز و همکاران در ادامه خاطرنشان می‌کنند که مطالعات متعدد نشان می‌دهد که تغییرات فیزیکی در مغز دارای اهمیت عملکردی است، به طوری که نوازندگان آموزش‌دیده عملکرد بالایی نسبت به غیر موسیقی‌دانان در کارهای شناختی مانند پردازش دیداری-فضایی و حافظه بصری از خود نشان می‌دهند.

البته، جدا کردن سؤالات طبیعت/پرورش (یعنی آیا نوازندگان باهوش‌تر به دنیا می‌آیند یا با تمرین باهوش‌تر می‌شوند؟) ساده نیست، اما مطالعات طولی (شامل آزمایش‌های قبل و بعد در افراد آزمایشی) توسط دکتر لوتز یانکه در دانشگاه زوریخ از این ایده حمایت می کند که تغییرات مغزی و شناختی مرتبط با نواختن یک ساز می تواند اکتسابی در مقابل ارثی باشد.

بیشتر بخوانید: زوال عقل و راه‌های پیشگیری و درمان آن

یک چیز دیگر، قبل از اینکه ابزاری را برای رشد مغز خود در دست بگیرید

مطالعات فوق قویاً نشان می دهد که می توانید با نواختن منظم یک آلت موسیقی مغز خود را رشد دهید، مهارت های شناختی را بهبود بخشید و زوال شناختی را به تاخیر بیندازید. اما، اگر واقعاً انگیزه دارید که مغز و مهارت های شناختی خود را تقویت کنید، طیف وسیعی از مطالعات در مورد انعطاف پذیری مغز، که توسط دکتر لارنس کاتز در کتاب مغز خود را زنده نگه دارید، خلاصه شده است، نشان می دهد که نباید به یک ابزار بچسبید، اما مدام نواختن سازهای ناآشنا را به خود بیاموزید تا مغز خود را در معرض تازگی دائمی قرار دهید.

به گفته دکتر کاتز، مغز شما مانند ماهیچه های شماست: اگر تمرینات با وزنه را با بارهای ثابت انجام دهید، ماهیچه های شما تا یک نقطه خاص رشد می کنند، سپس قدرت گرفتن متوقف می شود. درست مانند ماهیچه های خود، اگر می خواهید به رشد مغز خود ادامه دهید، باید به طور مداوم آن را با کارهای جدید یا دشوارتر به چالش بکشید.

می دانم، این کار به نظر یک مقدار ناراحت کننده است. اما ما نمی‌توانیم در حین خروج از مناطق امن خود راحت بمانیم، آیا می‌توانیم؟

مرکز مشاوره سها به عنوان بهترین کلینیک روانشناسی در تهران آماده ارائه برترین خدمات مشاوره روانشناسی به صورت آنلاین، تلفنی و حضوری می‌باشد.

منبع: psychologytoday