دوستان سمی ، از نگرانی‌های رایج دوره نوجوانی هستند. در دوره نوجوانی، افراد اطلاعات زیادی درباره دوستی ندارند. خیلی از اوقات آنها گیج می‌شوند که کدام دوستی، خوب و کدام ناسالم است. در این مقاله، به چند سوال پاسخ دهید تا دوستان سالم و ناسالم خود را بهتر بشناسید. تا انتها با با ما همراه باشید.
بیشتر بخوانید: 7 روش تضمینی برای دور کردن دوست ناباب از فرزندان
دوستی سمی چیست و چه معایبی دارد؟
دوستان سمی نوجوانان به زبان ساده، به روابط ناسالم اشاره دارند. این نوع دوستی‌ها باعث رشد مثبت دو طرف نمی‌شوند و می‌توانند ذهن نوجوان را به هم بریزند. آنها اغلب از مرزهای افراد عبور می‌کنند و دوست خود را پایین می‌کشند. سلامت روان و جسم فرد به خطر می‌افتد و ممکن است به دنبال این رابطه، حس بدی به خود پیدا کند.
معمولا افراد با دایره دوستان خود شناخته می‌شوند. بنابراین یافتن و حفظ دوستان سالم برای افراد در هر سنی ضرورت دارد.
ویژگی‌های رایج دوستان سمی چیست؟
دوستان ناسالم، معمولا در صفات زیر مشترک‌اند:
- خودخواه و خودمحور بودن
- سرکشی و مخالفت‌ورزی دایمی
- زودرنج و عصبی
- رفتارهای تحقیرگر، خشن و بی‌ادبانه
- رفتارهای کنترلگرانه
- حسادت و شکاک بودن
- فریبکاری و دروغگویی
- بی‌ثباتی و غیر قابل اعتماد بودن
- بدبینی و رفتار غیر همدلانه
- فرصت‌طلبی
- قضاوت‌گری
بیشتر بخوانید: رفتارهای سمی والدین کدامند؟
چه چیزی سبب می‌شود نوجوان ارتباط خود را با دوستان سمی اش قطع نکند؟
بسیاری از دلایل وجود دارد که باعث می‌شود نوجوان به دوستی ناسالمش ادامه دهد. برخی از آنها در زیر ذکر شده است:
۱. فرد متوجه نیست که این دوستی ناسالم است.
۲. در قبال دوستش احساس مسیولیت می‌کند.
۳. احساس گناه باعث می‌شود قادر به اتمام این دوستی نباشد.
۴. مدت زیادی است که این دوست را می‌شناسد و نسبت به او احساس وفاداری دارد.
۵. در شرایطی گیر افتاده است که برای ادامه دوستی مورد باج‌گیری یا تهدید قرار می‌گیرد.
۶. ترس از این دوست باعث می‌شود او نتواند به رابطه خاتمه دهد.
۷. نوجوان به این دوستی و احساسی که در آن دارد، عادت کرده است.
۸. فرد حلقه‌های اجتماعی درهم‌تنیده‌ای دارد که دوست سمی‌اش نیز بخشی از آن است.
۹. دوست دیگری برای بیرون رفتن ندارد.
۱۰. نمی‌داند چگونه با قطع این رابطه کنار بیاید و از آن بگذرد.
۱۱. شجاعتِ روبرو شدن یا قطع رابطه یا رها کردن و پیش رفتن را ندارد.
۱۲. فرد فکر می‌کند که اوضاع این رابطه در نهایت بهتر می‌شود.
تست ارزیابی دوستی‌های سمی نوجوانان
یک چک لیست ارزیابی وجود دارد که نوجوانان می‌توانند با پاسخ‌های ساده‌ی «بله» یا «خیر» به آن، استحکام دوستی خود را بسنجند.
- وقتی با دوستت هستی، احساس خوشحالی و آرامش داری؟
- از گذراندن وقت با دوستت لذت می‌بری؟
- در این دوستی احساس امنیت و راحتی می‌کنی؟
- می‌توانی بدون نگرانی از عواقب، به درخواست دوستت جواب «نه» بدهی؟
- می‌توانی ۱۰۰٪به دوستت برای نگه‌داشتن رازهایت اعتماد کنی؟
- آیا دوستت تو را مجبور کرده کاری را که دوست نداری انجام دهی؟
- آیا دوستت کارهایی انجام می‌دهد که با آنها موافق نیستی؟
- می‌توانی روی دوستت حساب کنی که در مواقع نیاز کنارت باشد؟
- آیا شما و دوستت علایق و سرگرمی‌های مشترکی دارید؟
- آیا ارزش‌های شما با ارزش‌های دوستت همخوانی دارد؟
- آیا دوست شما در اوج‌ها و فرودهای زندگی کنارت بوده است؟
- آیا موفقیت‌هایت را به دوستت می‌گویی و با او جشن می‌گیری؟
- آیا دوستت با دیگران همانطور رفتار می‌کند که شما با آنها رفتار می‌کنی؟
- آیا این دوست با شما روراست و شفاف و در حرف‌هایش ثابت‌قدم است؟
- آیا ۱۰۰٪ به نظر و قضاوت او اعتماد داری؟
بیشتر بخوانید: چطور در بزرگسالی دوست پیدا کنیم؟ راه های دوست پیدا کردن
گام های رهایی از دوستان سمی
- قبل از هر چیز، علت ماندن در این رابطه را شناسایی کنید. آیا ترس یا تنهایی مانع از قطع این رابطه شده است؟
- ارزش‌های خود را به خودتان یادآور شوید.
- در مورد روابط سالم و ناسالم مطالعه کنید.
- معیارهای روابط سالم را در رابطه فعلی خود مقایسه کنید. چه تعداد از این ملاک‌ها در رابطه فعلی‌تان وجود دارند؟
- بکوشید مرزهای اصلی را در رابطه با این دوست مشخص کنید.
- به خودتان اهمیت دهید و از مرزهای خود دفاع کنید.
- در مورد راه‌های سالم برای قطع رابطه مطالعه کنید یا از مشاوران و روانشناسان کمک بگیرید.
- به دنبال حمایت اجتماعی در گروه‌های دوستی هماهنگ با ارزش‌های خود بگردید.
نتیجه‌گیری
دوران نوجوانی مرحله‌ای از رشد است که ممکن است با چالش‌های زیادی همراه باشد. در چنین شرایطی وحشت نکنید. با یک راهبرد برنامه‌ریزی‌شده و با دریافت کمک از اطرافیان باتجربه‌تر و نیز روانشناسان نوجوان به راحتی می‌توانید از چالش‌ها عبور کنید.
منبع:
کلینیک روانشناسی سها٬ مرکز ارائه خدمات مشاوره روانشناسی٬ مشاوره آنلاین٬ مشاوره خانواده و مشاوره جنسی
