یکی از دغدغه های بسیار مهم والدین خصوصا در مورد فرزندان نوجوان این است که چگونه فرزندان خود را از دوست ناباب دور کنند. در این مقاله راهکارهایی در این مورد دور کردن دوست ناباب از فرزندان به شما ارایه خواهیم کرد.
دوست ناباب کیست؟
وقتی به دبیرستان میرفتم، دوستی پیدا کرده بودم که پدر و مادرم نمیتوانستند تحملش کنند. منی که خجالتی، درونگرا، درسخوان و در مُد افتضاح بودم، با کسی دوست شدم که برخلاف خودم و تصور اطرافیانم بود.
این دوست جدیدم با جدیدترین مدها آشنا بود، ژاکتهای تنگ میپوشید، با پسرهای زیادی دوست میشد، جوکهای مستهجن میگفت و باور داشت که اهمیت دادن به مدرسه، کار بازندههاست. والدینم مرا از معاشرت با او به عنوان یک دوست ناباب منع کرده بودند. بنابراین دوستی ما با ملاقات در بستنی فروشی محل یا سوار شدن در ماشین او زمانی که به خانواده ام گفته بودم باید در کتابخانه درس بخوانم، از همگان مخفی میماند.
به نظر من، او واقعا انتخاب بدی نبود. راز بزرگ دوستم این بود که هوش و استعداد زیادی داشت. من یاد گرفتم چگونه در سایه پر زرق و برق او کمی کمتر بترسم و اندکی برونگراتر باشم. بله، او مرا به ماجراهایی برد که کمی بیش از حد احمقانه بود. اما این کارها همچنین به من کمک کردند تا از پوستهی خودم خارج شوم.
بیشتر بخوانید: مشاوره نوجوان
وقتی به گذشته نگاه میکنم، در مقایسه با کارهایی که بچهها اکنون انجام میدهند تا جسور و سرکش باشند، بسیار رام به نظر میرسیدم. اما متفاوت بودن برای نوجوانان اکنون همانقدر نیرومند است که برای من در آن زمان بود. آنها شناخت هویت خود را تا حدی مبتنی بر این میدانند که جریت دوستی با کسی را داشته باشند که بتواند دنیای آنها را گسترش دهد.
چگونه فرزندم را دوست ناباب دور کنم؟
این روزها والد یک نوجوان بودن دشوار است. ما در عین حال که میخواهیم بچههایمان بزرگ شوند و رشد کنند، میخواهیم آنها را ایمن نگه داریم. چگونه میتوانیم تنش بین این دو خواسته را به بهترین شکل مدیریت کنیم؛ به خصوص اگر نگران این باشیم که بچههایمان با چه کسی معاشرت دارند؟ والدینِ خردمند میدانند که منع از دوستی قطعا نتیجه معکوس خواهد داشت. پس چه کاری میتوانید انجام دهید؟ توصیه من این است که به جای بیرون راندن بچه ها، آن ها را به سمت خود بکشید. در ادامه راهکارهای دور کردن فرزند از دوست ناباب را با هم میخوانیم:
1. خطهای ارتباطی را باز نگه دارید.
اگر انتقاد، منع و توهین کنید، نوجوانتان خاموش و از رادار شما خارج میشود. کنجکاوی و علاقه، بسیار سریعتر از انتقاد، شما را به مقصدتان خواهد رساند. در مورد آنچه آنان در دوستان خود میبینند و آنچه در موردشان دوست دارند، واقعا کنجکاو باشید. شما با یادگرفتن در مورد خصلتهای دوست انتخابی نوجوانتان، به شناخت بیشتری از او خواهید رسید.
2. دوستان آنها را بشناسید.
یکی از کارتونهای مورد علاقه من «Zits» است، داستانی درباره دو والد میانسال که یک جوان ۱۶ ساله عادی به نام جرمی را بزرگ میکنند. بهترین دوست جرمی، پیرس است. او چندین خالکوبی دارد و در هر نقطهی قابل سوراخ شدن بدنش، سوراخی ایجاد کرده. پیرس از 10 سالگی تا کنون دوش واقعی نگرفته است. او بی ضرر است، اما شما هرگز این را از ظاهرش متوجه نخواهید شد. با اینکه ظاهرا خطرناک به نظر میرسد، اما یک دوست باهوش و وفادار برای جرمی است و دنیای او را گسترش میدهد. ظاهرا والدین جرمی متوجه این موضوع شده اند. آنها با فرزندشان صحبت میکنند و بعد پیرس تبدیل به یک بازدیدکنندهی مکرر از خانه جرمی میشود. حال به نکته بعدی توجه کنید:
بیشتر بخوانید: درد دل با نوجوانان
3. خانه خود را به مکان تفریحی مناسبی تبدیل کنید.
خانه را از اسنکها و بازیهای ویدیویی پر کنید. اگر حیاط دارید، یک حلقه بسکتبال یا یک مسیر اسکیت در آن تعبیه کنید. نوجوان خود را تشویق کنید تا گروه دوستانش را برای تماشای یک مسابقه بزرگ یا نمایش به خانه دعوت کند. خانه خود را به مکانی مبدل سازید که دوستان فرزندتان، هر چقدر هم عجیب یا دوست ناباب به نظر برسند، از آن استقبال کنند. خودتان در اطراف بمانید تا آنها بدانند که بزرگسالان حضور دارند، اما مزاحم آنان نباشید. فراهم کردن یک مکان امن و راحت با انباری مجهز، بچه ها را از خیابان دور و ایمن نگه میدارد. شما نمیتوانید هر دقیقه بر فعالیتهای نوجوان نظارت کنید و انتظار رشد آنها را داشته باشید. اما اگر خانه شما جایی است که بچهها (حتی بچه هایی که در مورد آنها مردد هستید) با هم در آن وقت میگذرانند، بیشتر از سایر حالتها میفهمید که چه اتفاقی در حال روی دادن است.
4. با والدین دیگر آشنا شوید.
زمانهایی که بچه ها را به مدرسه میبرید و میآورید، حتما خود را به والدین دیگر معرفی کنید. وقت بگذارید تا بفهمید چه کسی با ارزشهای والدگری شما موافق است و چه کسی اینطور نیست. دوستی با خانوادههایی را که در ارزشهایتان اشتراک نظر دارید، تشویق کنید. خانوادههای مورد پسندتان را برای یک آشپزی یا یک شب سینما یا پیادهروی دعوت کنید. وقتی والدین با یکدیگر راحت هستند، یک شبکهی ایمنی مهم برای نوجوانان خود ایجاد میکنند. اگر فرزند شما «پیرس» گروه باشد، والدین دیگر به احتمال زیاد در این رفت و آمدها شخصیت خوب درون لباس عجیب او را خواهند دید.
5. دوستان را در سفرهای یک روزه و تعطیلات همراه خود ببرید.
نوجوان شما اگر دوستش را به عنوان همصحبت در کنار خود داشته باشد، اوقات بهتری را سپری میکند. در این صورت، شما میتوانید از سفر خود لذت ببرید، بدون اینکه یک نوجوان عبوس شاکی را کنارتان داشته باشید (خب میدانید که شکایت بر هر نوجوانی واجب است، حتی اگر روز لذتبخشی را میگذراند!). در عین حال، با بیرون بردن آنها از اتاق خواب، دور از رایانه و برخی ماجراجوییهای گسترده، تاثیر مثبتی نیز خواهید داشت.
6. اگر فکر می کنید یکی از دوستان آنها واقعا تاثیر بدی روی او دارد، در این باره صحبت کنید.
اگر دوستان فرزندتان در دفتر پلیس دیده میشوند، اغلب از مدرسه فرار میکنند و در شهر به عنوان فروشندهی مواد مخدر یا به بدنامی شناخته میشوند، خیلی اشکالی ندارد که اقتدار خود را اعلام کنید. این کار برای جلوگیری از ادامه ارتباط با یک دوست ناباب خطرناک ضروری است. یک گفتگو ترتیب دهید، نه سخنرانی. اگر خطوط ارتباطی باز و کارآمد باشند، میتوانید با نوجوان خود در مورد اینکه چگونه همه ما با گروه دوستانی که داریم، شناخته می شویم، صحبت کنید. شما میتوانید در مورد عواقب انتخابهای بد بحث جدی داشته باشید.
بیشتر بخوانید: بلوغ جنسی در نوجوانان
7. محدودیت های ایمنی برای دوستی نوجوانتان تعیین کنند.
ممکن است نوجوان شما به رابطه با دوست ناباب اعتراف نکند، اما احتمالش وجود دارد که خود او از جور شدن بهانهای برای دوری از دوست ناباب استقبال کند. بپذیرید که نمیتوانید نوجوان خود را وادار کنید تا دوست ناباب خود را کنار بگذارد، اما واضح بگویید که در صورت بروز مشکل چه خواهید کرد و چه کاری انجام نمیدهید. سپس به آن محدودیتها پایبند باشید تا نوجوانتان بداند که بر موضع خود محکم ایستاده اید. سخت است. واقعا سخت است اما دشواری این کار بسیار کمتر از ملاقات با فرزندتان در زندان، بیمارستان یا مکانهایی بدتر از آن است.
شما از کدام یک از راهکارهای بالا برای دور کردن دوست ناباب از فرزند خود استفاده کرده اید؟
منبع
کلینیک روانشناسی سها٬ مرکز ارائه خدمات مشاوره روانشناسی٬ مشاوره آنلاین٬ مشاوره خانواده و مشاوره جنسی