حس شهود چیست؟ آیا واقعیت دارد؟ علوم اعصاب نشان می‌دهد که بهتر است از حس شهود خود استفاده کنیم. در این مقاله در این باره بیشتر بخوانید.
بیشتر بخوانید: 10 فیلمی که علاقه مندان به روانشناسی باید ببینند
چقدر به حس شهود خود اعتماد دارید؟
تا به حال پیش آمده که حس درونی‌تان را نادیده بگیرید؟ همه ما این کار را کرده‌ایم.
گاهی اوقات عواقب این کار ناچیز است. در مواقع دیگر، مثلا ازدواج با کسی که می‌دانستید برایتان مناسب نیست، می‌تواند زندگی شما را به شدت متاثر کند.
هنگام تصمیم‌گیری، آیا باید به حرف دلتان گوش دهید یا فقط به منطق تکیه کنید؟ اگرچه جامعه اغلب حس شهود را تفکر جادویی می‌نامد، اما مطالعات جدید نشان می‌دهد که شهود نوعی تفکرِ به خوبی تنظیم‌شده است که برای نجات جان ما طراحی شده. براین اساس مطالعات توجه به آن را پیشنهاد می‌کنند.
داستان لین، ملکه‌ی تحول
لین تیلتون در نوجوانی پدرش را از دست داد و مستقیما درک کرد که از دست دادن نان‌آور اصلی چه عواقبی می‌تواند برای خانواده داشته باشد.
او با بورسیه تنیس وارد ییل شد، در آنجا ازدواج کرد و به محض فارغ التحصیلی باردار شد. اما خیلی زود به مادری مجرد تبدیل شد. در دهه ۸۰ برای تامین مخارج فرزندش به وال استریت رفت. اما هرچند از نظر مالی موفق بود، هر روز مورد آزار جنسی قرار می‌گرفت. او برنامه‌ریزی کرد که پس از به دست آوردن پول کافی، در جوانی بازنشسته شود. اما پس از انجام این کار، خوابی دید که همه چیز را تغییر داد. این رویا به عنوان یک حس شهودی به سراغش آمد و مسیر زندگی او و صدها هزار نفر درگیر در زندگی وی را تحت تاثیر قرار داد.
در این خواب، پدر فوت‌شده‌اش ظاهر شد و گفت: «این چیزی نبود که من برای تو می‌خواستم.»
لین متوجه شد که باید زندگی‌اش را وقف دیگران کند. او تصمیم گرفت به بقیه مردم کمک کند تا همان رنجی را که او و خانواده‌اش در زمان فوت پدر متحمل شدند، تجربه نکنند.
لین شرکتی را تاسیس کرد که سازمان‌های در آستانه ورشکستگی را می‌خرید و آنها را سرپا نگه می‌داشت.
به دلیل اینکه او به حس شهود خود عمل کرد، ملکه تحول لقب گرفت. او مالک بزرگترین کسب و کار متعلق به زنان در آمریکا شد و در یک مقطع بر ۷۰۰۰۰۰ کارمند که مشاغلشان را از نابودی نجات داده بود، نظارت داشت.
لین تنها نیست. هشتاد و پنج درصد از مدیران عامل هنگام تصمیم‌گیری به دلایل خوبی از شهود استفاده می‌کنند.
بیشتر ما لحظاتی در زندگی خود احساسات درونی، غرایز یا شهود داشته‌ایم. اما یاد گرفته‌ایم که آنها را به عنوان حس‌های غیرمنطقی نادیده بگیریم. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که شهود نوعی ادراک ظریف، دقیق و فوق‌العاده سریع است که می‌تواند به ما در تصمیم‌گیری بهتر کمک کند.
تحقیقات ارتش بر حس شهود
گروهبان مارتین ریچبرگ در یک کافه در پایگاه نظامیی در عراق در حال صحبت تلفنی با همسرش بود. در همین‌حال، حس عجیبی نسبت به مردی که وارد کافه شد، پیدا کرد. ریچبرگ آن روز جان ۱۷ نفر را نجات داد. زیرا حدسش درست و آن مرد بمب‌گذار بود.
این داستان و روایت‌های دیگر، ارتش ایالات متحده را بر آن داشت تا شهود را بررسی کند و حتی برنامه‌های آموزشی برای توسعه بیشتر آن داشته باشد.
شهود دو شکل اصلی دارد:
- با شناخت بالا: این نوع شهود به شدت وابسته به درک و شناخت است. می‌توان آن را با عنوان «بیش‌آگاهی» در نظر گرفت. آموزشی در ارتش برای تقویت حس شهود وجود دارد. این آموزش شامل تبدیل شدن به یک مشاهده‌گر تیزبین است. یعنی مهارت‌های مشاهده نیروها را تقویت می‌کنند تا به هرگونه انحراف از حالت عادی در محیط هشیار باشند.
- با احساس بالا: جوزف میکلس، عصب‌شناس و استاد روانشناسی در دانشگاه دپال، شهود را بیشتر به عنوان یک حس درونی یا غریزی مطالعه می‌کند.
داستان کوشال
کوشال یک معامله‌گر در وال استریت، درست در زمان حملات 11 سپتامبر وارد یکی از برج‌های دوقلو شده بود. دستور نگهبان این بود که در ساختمان بماند. اوضاع بهم‌ریخته بود و کوشال زمانی برای تصمیم‌گیری عقلانی نداشت. او باید سریع انتخاب می‌کرد. احساس درونی‌اش به او گفت که فرار کند. بنابراین به جای پیروی از دستور نگهبان، شهود خود را دنبال کرد و چند ثانیه قبل از فرو ریختن ساختمان، جان خویش را نجات داد.
تحقیقات میکلس نشان می‌دهد که در شرایط پیچیده (مانند شرایط کوشال) با پیروی از احساسات خود تصمیم بهتری خواهید گرفت. او دریافت که این امر به ویژه برای بزرگسالان صادق است که ممکن است توانایی‌های شناختی آنها همیشه به اندازه افراد جوان تیز نباشد. این نشان می‌دهد که شهود با افزایش سن حتی مهم‌تر می‌شود.
آیا همیشه باید از حس درونی خود پیروی کنید؟
وقتی در تحقیقاتم با لین، ملکه تحول، در مورد تجربه او با شهود مصاحبه کردم، می‌گفت: «من قطعا بر اساس شهودم حرکت می‌کنم. اما شهود بدون عقلانیت مانند خرید هواپیما بدون هیچ نیروی محرکه‌ای است. من موقعیت را تحلیل می‌کنم، اما تصمیمم از جایگاه دانشم نشات می‌گیرد. در هر حال، نمی‌توانید شهود خود را خاموش کنید.»
او با دنبال کردن حس شهود خود، صدها هزار خانواده از طبقه کارگر را از بیکاری نجات داد.
جو میکلس هم توصیه‌ای مشابه با لین ارایه می‌دهد. او با توجه به تحقیقاتش در مورد شهود و نقش مهم آن در تصمیم‌گیری در شرایط پیچیده، می‌گوید همیشه در کنار اطلاعات شناختی، مشورت با شهود را نیز در نظر می‌گیرد.
تقویت شهود را فرا بگیرید
چگونه می‌توانید تقویت شهود را تمرین کنید؟ افکار شهودی یا لحظات بینش ناگهانی زمانی بیشتر به سراغ‌تان می‌آیند که مغز در حالت امواج آلفا باشد. یعنی حالتی که نه روی چیزی تمرکز کرده‌اید و نه آنقدر آرام هستید که به خواب بروید. در واقع در یک حالت ذهنی مراقبه قرار دارید. در این ارتباط، اختصاص دادن زمان و فضا به موارد زیر، به شما کمک می‌کند تا به حس شهود دسترسی یابید:
- مراقبه: طبق پژوهش‌ها، مراقبه سبب افزایش خلاقیت و بینش شما می‌شود. مراقبه همچنین آگاهی را افزایش می‌دهد.
- طبیعت: بر اساس پژوهش‌ها، احتمالا بعد از گذراندن وقت در طبیعت، به بینش‌های خلاقانه‌تری دست می‌یابید.
- استراحت و قطع ارتباط با تکنولوژی: زمانی را به خاموش کردن وسایل الکترونیکی و ماندن در وضعیتی آرام اختصاص دهید. هرچند ممکن است احساس کنید وقتتان به هدر می‌رود، اما مغزتان در واقع در حالت حل فعالانه‌ی مشکلات قرار می‌گیرد.
- تنفس: با یادگیری در مورد استفاده از تنفس خود، می‌توانید میزان استرس‌تان را به طرز چشمگیری کاهش دهید. و البته به یک حالت ذهنی آرام‌تر و مراقبه‌ای برسید. حالتی که برای دریافت‌های شهودی آماده است.
شما تجربیاتی از به واقعیت بدل شدن حس شهود تان دارید؟ حتما برای ما بنویسید.
منبع
کلینیک روانشناسی سها٬ مرکز ارائه خدمات مشاوره روانشناسی٬ مشاوره آنلاین٬ مشاوره خانواده و مشاوره جنسی
